ပါဠိဖတ္နည္း

ေရွးဦးစြာအကၡရာတို့ကိုသိထားရမည္။
အကၡရာ(၄၁)လံုး
အ အာ ဣ ဤ ဥ ဦ ဧ ျသ
က ခ ဂ ဃ င
စ ဆ ဇ ဈ ည
ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ
တ ထ ဒ ဓ န
ပ ဖ ဗ ဘ မ
ယ ရ လ ဝ သ
ဟ ဠ အံ

သရ(၈)လံုး
အ အာ ဣ ဤ ဥ ဦ ဧ ျသ

ဗ်ဥ္း(၃၃)လံုး
က ခ ဂ ဃ င
စ ဆ ဇ ဈ ည
ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ
တ ထ ဒ ဓ န
ပ ဖ ဗ ဘ မ
ယ ရ လ ဝ သ
ဟ ဠ အံ
သရ(၈)လံုး နွင့္ ဗ်ဥ္း (၃၃) လံုး ေပါင္းလွ်င္ အကၡရာ(၄၁) လံုးပင္ျဖစ္၏။

၁။ အကၡရာတစ္လံုးတည္းျဖစ္လွ်င္ (က.ဂ)အသတ္မ်ားသည္(အက္)ဟု အသံထြက္၏။
(အေပၚစာလံုးကို အသတ္ဟုမွတ္ထား၍ အသံမထြက္ရ၊ ေအာက္စာလံုးကိုသာ အသံထြက္ရမည္။)
စကၠ (စက္က)
ဝိတေကၠာ (ဝိတက္ေကာ)
မဂၢ (မက္ဂ)
သဂၢ (သက္ဂ)

၂။ အကၡရာတစ္လံုးတည္းျဖစ္လွ်င္ (စ.ဇ) အသတ္မ်ားသည္(အစ္) ဟု အသံထြက္၏။
ပစၥ (ပစ္စ)
သစၥ (သစ္စ)
အဇၨ (အစ္ဇ)

၃။ အကၡရာတစ္လံုးတည္းျဖစ္လွ်င္ (င.ဉ) အသတ္မ်ားသည္ (အင္) ဟု အသံထြက္၏။
အဂၤ (အင္ဂ)
အလကၤာ (အလင္ကာ)
မဂၤလာ (မင္ဂလာ)
ပဥၥ (ပင္စ)
အညမည (အင္ညမင္ည)

၄။ အကၡရာတစ္လံုးတည္းျဖစ္လွ်င္ (ဏ.န.မ.လ.) အသတ္ မ်ား သည္ (အန္) ဟု အသံထြက္၏။
က႑ (ကန္ဍ)
အနၲ (အန္တ)
ဓမၼ (ဓမ္မ)
ပလႅဂၤ (ပန္လင္ဂ)

၅။ အကၡရာတစ္လံုးတည္းျဖစ္လွ်င္ (ဋ.ဍ.တ.ဒ.ပ.ဗ.သ)အသတ္္္မ်ား သည္ (အတ္) ဟု အသံထြက္၏။
ဝ႗ (ဝတ္ဋ)
ဒေၯုာ (ဒတ္ေဎာ)
ကတၲု (ကတ္တု)
ဗဒၶ (ဗတ္ဓ)
ပဗၺတ (ပတ္ဗတ)
သေပၸါ (သပ္ေပါ)
ဒႆန (ဒတ္သန)

၆။ ဣ သရ နွင့္ ဥ သရ ပါရာ၌ (က.ဂ.ဇ.စ)တို့ကို(တ)သတ္အသံျဖင့္ဖတ္ရမည္။
ဘိကၡဳ (ဘိတ္ခု)
ဝိဇၨာ (ဝိတ္ဇာ)
ကိစၥ (ကိတ္စ)
သိကၡာ (သိတ္ခါ)
ဥဂၢ (အုတ္ဂ)
ဒုကၡ (ဒုတ္ခ)
ဥစၥာ (အုတ္စာ)

မွတ္ခ်က္/ပါဠိ၌ ဗ်ဥ္း နွင့္ သရတဲြရာတြင္ ဣ သရသည္ ျမန္မာ၌လံုးႀကီးတင္၊
ဤ သရသည္ လံုးႀကီးတင္ဆံခတ္၊ ဥသရသည္ တစ္ေခ်ာင္းငင္၊ ဦသရသည္ နွစ္ေခ်ာင္းငင္၊
ျသ သရသည္ သေ၀ထိုး ေရးခ်၊ ဧ သရသည္ သေ၀ထိုး-ဟူ၍ အသီးသီးျဖစ္ၾက၏။

၇။ ဣ သရပါလွ်င္ (ဋ.ဍ.တ.ဒ.ပ.ဗ.သ) အသတ္မ်ားသည္ (အိတ္) ဟု အသံထြက္၏။
ကိဋ (ကိတ္ဌ)
ကိတၲ (ကိတ္တ)
ဣဒိၶ (အိတ္ဓိ)
သိပၸ (သိပ္ပ)
ကိဗၺိသ (ကိတ္ဗိသ)
ဒိႆတိ (ဒိတ္သတိ)

၈။ ဥ သရပါလွ်င္ (ဋ.ဍ.တ.ဒ.ပ.ဗ.သ) အသတ္မ်ားသည္ (အုတ္) ဟုအသံထြက္၏။
တု႒ိ (တုတ္ဌိ)
ဝုၯို (ဝုတ္ဎိ)
ပုတၲ (ပုတ္တ)
ဗုဒၶ (ဗုတ္ဓ)
ကုပၸ (ကုပ္ပ)
ဒုဗၺလ (ဒုတ္ဗလ)
ဒုႆ (ဒုတ္သ)

၉။ ဧ သရကို နငယ္ျဖင့္ သတ္လွ်င္ (အင္) ဟုအသံထြက္၏။
ဧႏၱဳ (အင္တု)
ေမနၲုဳ (မင္တု)
ေသနၲိ (သင္တိ)

၁ဝ။ ဧ သရကို နငယ္မွတစ္ပါး က်န္အသတ္မ်ားသည္ (အစ္) ဟု အသံထြက္၏။
ဧတၴ (အစ္ထ)
ေခတၲ (ခစ္တ)
ေမတၲ (မစ္တ)
ေပစၥ (ပစ္စ)
ေဇ႒ (ဇစ္ဌ)
ေဖဂၢဳ (ဖစ္ဂု)

၁၁။ ျသ သရပါလွ်င္ (က.ဂ.သ) အသတ္သည္(ေအာက္)ဟုအသံထြက္၏။
ျသကၠာက (ေအာက္ကာက)
ေမာကၡ (ေမာက္ခ)
ေယာဂၢ (ေယာက္ဂ)
ေဝါႆ (ေဝါက္သ)

၁၂။ ျသ သရပါလွ်င္ (ဉ.ဏ.န.မ) အသတ္မ်ားသည္ (အြန္) ဟုဝဆဲြ အသံျဖင့္ အသံထြက္ရမည္။
ေကာဥၥ (ကြန္စ)
ေကာ႑ည (ကြန္ဍင္ည)
ေသာဏၰ (သြန္ဏ)
ေဟာနၲဳ (ဟြန္တု)
ေသာမၼ (သြန္မ)

၁၃။ ျသ သရပါလွ်င္ (ဉ.ဏ.န.မ) အသတ္မ်ားမွတပါး က်န္အသတ္မ်ားကို
(အြတ္) ဟုဝဆဲြအသံျဖင့္ အသံထြက္ရမည္။
ပါေမာဇၨ (ပါမြတ္ဇ)
ေပါတၴက (ပြတ္ထက)
ေဖာ႒ဗၺ (ဖြတ္ဌပ္ဗ)
ေယာဗၺန (ယြတ္ဗန)
ေသာတၴိ (သြတ္ထိ)

၁၄။ ဤ သရပါလွ်င္ (င.ဉ.ဏ.န.မ) အသတ္မ်ားနွင့္ ေသးေသးတင္သည္
(အိန္) ဟုအသံထြက္ရမည္။
လိဂၤ (လိန္ဂ)
ကိဥၥိ (ကိန္စိ)
ဣနၵက (အိန္ဒက)
ဝိနၵတိ (ဝိန္ဒတိ)
ကႎ (ကိန္)

၁၅။ ဥ သရပါလွ်င္ (င.ဉ.ဏ.န.မ) အသတ္မ်ားသည္ (အုန္) ဟု အသံထြက္၏။
ဥဂၤ (အုန္ဂ)
ဘုဥၨ (ဘုန္ဇ)
ဥဏၰာယ (အုန္ဏာယ)
ကုနၲ (ကုန္တ)
ဘုမၼ (ဘုန္မ)

၁၆။ ဧ သရပါလွ်င္ (ဉ) အသတ္သည္ (အင္) ဟု အသံထြက္၏။
အာေနဥၨ (အာနင္ဇ)

၁၇။ ဣ သရ နွင့္ ဥ သရပါလွ်င္ (ယ.လ) အသတ္မ်ားကို (န) အသတ္ အသံျဖင့္ ဖတ္ရမည္။
ဘိေယ်ာ (ဘိန္ေယာ)
ေယဘုယ် (ေယဘုန္ယ)
ေဝပုလႅ (ေဝပုန္လ)

၁၈။ ”ဝ”ဗ်ဥ္း နွင့္ အျခားဗ်ဥ္း တဲြရာ၌ ထြက္ရမည့္အသံမ်ား
တ+ဝ=တြ (ကတြာ-ကတ္တဝါ)
ဒ+ဝ=သြ (ဒိသြာ-ဒိတ္သဝါ)
တ+ဝ=တြ (ဂေဟတြာ-ဂဟစ္တဝါ)

က်န္ေသာဗ်ဥ္းမ်ားတဲြရာ၌ ျမန္မာအသံအတိုင္းျဖစ္သည္။

၁၉။ ”ရ”ဗ်ဥ္း နွင့္ အျခားဗ်ဥ္း တဲြရာ၌ ထြက္ရမည့္အသံမ်ား
က+ရ=ျက (စျက-စက္ျက)
တ+ရ=ျတ (အျတ-အတ္တရ)
ဒ+ရ=ျဒ (ဣျနၵိယ-အိန္ဒရိယ)
ဗ+ရ=ျဗ (ျဗဟၼာ-ျဗန္မာ)

၂ဝ။ ”ဟ”ဗ်ဥ္း နွင့္ အျခားဗ်ဥ္းတဲြရာ၌ ထြက္ရမည့္အသံမ်ား
ဉ+ဟ=ဥွ (ပဥွ-ပင္ညွ)
ဏ+ဟ=ဏွ (ပုဗၺဏွ-ပုပ္ဗန္ဏွ)
န+ဟ=နွ (နွာန-နဟာန)
မ+ဟ=မွ (အမွ-အမ္မွ ၊ တုမွ-တုမ္မွ)
ယ+ဟ=ယွ (ပဂၢယွ-ပက္ကယ္ယွ)
ဝ+ဟ=ဝွာ (ဇိဝွါ-ဇိန္ဝွါ)
ဠ+ဟ=ဠွ (ရုဠီွ-ရံုလီွ)

မွတ္ရန္/ ဥွ.ဏွ.နွ.မွ.ယွ.ဠွ ပါဌ္ဆင့္မ်ား၌ ဥွ.ဏွ.နွ.မွ.ယွ.ဠွတို့သည္ တစ္လံုးတည္းသာျဖစ္ေသာ္လည္း နွစ္လံုးဆင့္ကဲ့သို့ျဖစ္၍ တစ္လံုးကို အသတ္သံ
ထြက္၍ တစ္လံုးကို ဟထိုးသံထြက္ရသည္။

ဤတြင္ပါဠိဖတ္နည္းျပီးျပီ။

စာညႊန္း။ ။

http://lwinpyinkb.blogspot.com/2011/11/blog-post_8123.html?m=1

 

 

ပ႒ာန္း ပစၥယုေဒၵသ ပါဠိ၊ ျမန္မာျပန္၊ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ ( ေဒါက္တာနႏၵမာလာဘိ၀ံသ )

၁။ ေဟတုပစၥယ-
ေဟတုပစၥေယာတိ-
ေဟတူ ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ႐ႈပါနံ
ေဟတုပစၥေယနပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္-
ေဟတုပစၥေယာ
ေရေသာက္ျမစ္လွ်င္ ျမက္သစ္ပင္ကို စိမ္းရွင္ခက္မ်ား ပင္စည္ထြားေအာင္
ႀကီးပြားေစမႈ ေက်းဇူးျပဳသို႔ ေဟတုေၾကာင္းခံ ႐ုပ္ႏွင့္နာမ္ကို ရွင္သန္ေစမႈ
ေက်းဇူးျပဳျငား ဟိတ္ ၆ေျခာက္ပါးလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ႏွင့္ဖြင့္ဆိုခ်က္-
အက်ဳိးတရားမ်ားခိုင္ၿမဲေစရန္ အေျခအျမစ္ အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
တရားသည္ “ေဟတုပစၥည္း´´မည္၏။(ေဟတု-တည္ရွိရာ အေျခအျမစ္။
ပစၥေယာ-အက်ဳိးတရားမ်ားျဖစ္ေစ တည္ရွိေစေသာအားျဖင့္ေက်းဇူးျပဳျခင္း။)
ေရေသာက္ျမစ္သည္ သစ္ပင္ကို ခိုင္ခန္႔စြာတည္ရွိေစ၏။ ေဟတုပစၥည္းေခၚ
ဟိတ္ ၆-ပါးသည္လည္း အက်ဳိးတရားမ်ားကို ခိုင္ခန္႔စြာ တည္ရွိေစ၏။

ဟိတ္ ၆-ပါး
ေဟတုကို ဟိတ္ဟုျမန္မာမႈျပဳ၏။ အက်ဳိးတရားမ်ား၏ျဖစ္တည္ရာ အေၾကာင္း
ဟုဆိုလို၏။ ဟိတ္သည္ ၆-မ်ဳိးရွိ၏။
၁။ ေလာဘ ( လိုခ်င္မႈ၊ တြယ္တာမႈ )
၂။ ေဒါသ ( မုန္းတီးမႈ၊ အလိုမက်မႈ )
၃။ ေမာဟ ( ေတြေ၀မႈ၊ အမွန္မသိမႈ )
၄။ အေလာဘ ( စြန္႔လႊတ္မႈ )
၅။ အေဒါသ ( အက်ဳိးလိုလားမႈ )
၆။ အေမာဟ ( အမွန္မသိမႈ )
ဤဟိတ္ ၆-ပါးသည္စိတ္၌ျဖစ္ေပၚတတ္ေသာ (ေစတသိတ္)တရားမ်ားျဖစ္၏။
ဤတရားတို႔သည္ မိမိတို႔ျဖစ္ရာစိတ္ ထိုစိတ္ႏွင့္အတူ ျဖစ္လာေသာ ေစတသိတ္
ထိုစိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာေသာ စိတၱဇ႐ုပ္ပဋိသေႏၶျဖစ္ခိုက္ သဟိတ္ပဋိသေႏၶ ကမၼဇ
႐ုပ္မ်ားအားအျမစ္သဖြယ္ ေက်းဇူးျပဳ၏။

ပစၥည္း-ပစၥယုပၸန္
(ပစၥယ-ပစၥည္း-အေၾကာင္းတရား)
(ပစၥယုပၸန္-အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာေသာတရား၊ အက်ဳိးတရား)
ပစၥည္း ဟိတ္ ၆-ပါး
ပစၥယုပၸန္ သဟိတ္စိတ္ ၇၁၊ ေစတသိတ္ ၅၂၊ သဟိတ္စိတၱဇ႐ုပ္၊ သဟိတ္ပဋိသေႏၶ
ကမၼဇ႐ုပ္။

ေက်းဇူးျပဳပံု
ဟိတ္ ၆-ပါး ပစၥည္းတရားကဆိုင္ရာအက်ဳိးတရားမ်ားအား ေက်းဇူးျပဳပံုဤသို႔မွတ္အပ္၏။

ေလာဘ
တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏စိတ္၌ လိုခ်င္မႈတြယ္တာမႈ ေလာဘျဖစ္ေနအ့့့ံ။ေလာဘျဖစ္သည္ႏွင့္
တျပိဳင္နက္ လိုခ်င္မႈအေၾကာင္းခံသည့္ အေတြးအႀကံမ်ား၊ ေျပာဆိုျပဳလုပ္မႈမ်ားျဖစ္လာ၏။
ေလာဘရွိေနသမွ်လိုခ်င္စိတ္မ်ား လိုခ်င္သည့္အရာကို ရရွိႏုိင္ရန္ေျပာဆိုျပဳလုပ္မႈမ်ား
ရွိေနမည္သာျဖစ္၏။ ဤ၌လိုခ်င္စိတ္မ်ား ေျပာဆိုျပဳလုပ္မႈမ်ား ရွင္သန္တည္ရွိေနေအာင္
ေလာဘကေဟတုသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳထားျခင္းျဖစ္၏။

ေဒါသ
အလိုမက်ျခင္းမုန္းတီးျခင္း ေဒါသသည္ စိတ္၌ျဖစ္အံ့၊ ေဒါသစိတ္ျဖင့္ ႀကံစည္ျခင္း၊ ေျပာဆို
ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္လာ၏။  ေဒါသရွိေနသမွ် မိမိ သူတစ္ပါးပ်က္ဆီးရာပ်က္ဆီးေၾကာင္း စိတ္
ကူးႀကံစည္မႈမ်ား ေျပာဆိုျပဳလုပ္မႈမ်ား တည္တံ့ျဖစ္ပြားရွင္သန္ေနမည္သာျဖစ္၏။

ေမာဟ
ေတြေ၀ျခင္း၊ အမွန္ကိုမသိျမင္ျခင္း ေမာဟသည္ျဖစ္လာအံ့။ အေၾကာင္းအက်ဳိးကို မသိျမင္ျခင္း
ေျပာဆိုျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚရွင္သန္ေန၏။

အေလာဘ
တဖန္တြယ္တာမႈမရွိျခင္း စြန္႔လႊတ္ျခင္း အေလာဘျဖစ္လာအံ့၊ လွဴဒါန္းေပးကမ္းရန္ ႀကံစည္စိတ္
ကူးျခင္း ေျပာဆိုျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚရွင္သန္ေန၏။

အေဒါသ
အုန္းမပြား ေမတၱာထားျခင္း သူတစ္ပါးအက်ဳိးကိုလိုလားျခင္း၊ အေဒါသျဖစ္လာအံ့။ အမ်ားအက်ဳိးရွိရာ
ရွိေၾကာင္း ႀကံစည္ျခင္း ေျပာဆိုျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚရွင္သန္ေန၏။

အေမာဟ
မေတြေ၀ျခင္း၊ အမွန္ကိုသိျမင္ျခင္း အေမာဟသည္ျဖစ္လာအံ့။ အေၾကာင္းအက်ဳိးကို သိျမင္ျခင္း
ေျပာဆိုျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚရွင္သန္ေန၏။
ဤသို႔လွ်င္ဟိတ္ေျခာက္ပါးတို႔သည္ မိမိတို႔ကိုအေျခခံသည့္ စိတ္ကူးႀကံစည္မႈမ်ား ( ယွဥ္ဖက္
စိတ္ေစတသိတ္မ်ား၊ ေျပာဆိုျပဳလုပ္မႈမ်ား (စိတၱဇ႐ုပ္မ်ား)ကို ျဖစ္ပြားေစၿပီး ရွင္သန္တည္တံ့ေနေအာင္
ေက်းဇူးျပဳၾကေပသည္။ အက်ဳိးတရားမ်ားအေျခခိုင္ေအာင္ ရွင္သန္တည္တံ့ေနေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္
ေသာဤဟိတ္ ၆-ပါး၏ သတၱိထူးကိုပင္ ေဟတုပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မႈျခင္းျဖစ္၏။
————————————————
၂။ အာရမၼဏပစၥယ
အာရမၼဏပစၥေယာတိ-

ရူပါယတနံ၊ စကၡဳဝိညာဏ ဓာတုယာ၊တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံအာရမၼဏ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

သဒၵါယတနံ ေသာတဝိညာဏ ဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ

အာရမၼဏ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဂႏၶာယတနံ၊ ဃာနဝိညာဏ ဓာတု ယာ ၊ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ

အာရမၼဏ ပစၥေယနပစၥေယာ။

ရသာယတနံ၊ ဇိဝွာဝိညာဏဓာတုယာ၊ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ

အာရမၼဏပစၥေယနပစၥေယာ။

ေဖာ႒ဗၺာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ၊ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ

ဓမၼာနံ အာရမၼဏ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရူပါယတနံ၊ သဒၵါယတနံ၊ဂႏၶာယတနံ၊ ရသာယတနံ၊ ေဖာ႒ဗၺာယတနံ

မေနာဓာတုယာ၊ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အာရမၼဏ ပစၥေယန

ပစၥေယာ။

သေဗၺဓမၼာ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ၊ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ၊ ဓမၼာနံ

အာရမၼဏ ပစၥေယန ပစၥေယာ၊။

ယံယံဓမၼံ အာရဗၻ ေယေယ ဓမၼာ ဥပၸဇၺႏၱိ ၊ စိတၱ ေစတသိကာ၊

ဓမၼာ၊ ေတေတဓမၼာ ေတသံ ေတသ ံ ဓမၼာနံ အာရမၼဏ ပစၥေယန

ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
အာရမၼဏပစၥေယာ
ေတာင္ေ၀ွးက်ဳိးတန္း ဆြဲကိုင္လွမ္းလ်က္ မစြမ္းလူမွာ ထရရွာသို႔၊ ခုႏွစ္ျဖာမွတ္၊ ၀ိဥာဏ္ဓါတ္တို႔၊ စြဲမွတ္ေျမွာ္႐ႈ၊
မွီရာမႈျဖင့္၊ ေက်းဇူးျပဳျငား၊ အာ႐ုံေျခာက္ပါး၊ ပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ႏွင့္ဖြင့္ဆိုခ်က္
အက်ဳိးတရား၏အားျပဳမွီတြယ္ရာ ေပ်ာ္ေမြ႕ရာအျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရားသည္ “အာရမၼဏပစၥည္း´´
မည္၏။

အာ႐ုံ ၆-မ်ဳိး
စိတ္ေစတသိတ္မ်ားသည္ ေပ်ာ္ေမြ႔ရာ မွီတြယ္ရာအာ႐ုံႏွင့္ကင္း၍ မျဖစ္ႏုိင္ၾက၊ အာ႐ုံတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကို မွီတြယ္အားျပဳ
ၾကရမွသာ ျဖစ္ႏုိင္ၾက၏။
စိတ္၏ေပ်ာ္ေမြ႔ရာ မွီတြယ္ရာအာ႐ုံသည္ ၆-မ်ဳိးရွိ၏။ ၆-မ်ဳိးမွာ-
၁။ ႐ႈပါ႐ုံ (အဆင္း)
၂။ သဒၵါ႐ုံ ( အသံ )
၃။ ဂႏၶ႐ုံ ( အနံ႕)
၄။ ရသာ႐ုံ ( အရသာ )
၅။ ေဖာ႒ဗၺ႐ုံ ( အေတြ႔ )
၆။ ဓမၼာ႐ုံ ( ႀကံသိအာ႐ုံ )တို႔ျဖစ္၏။ ဓမၼာ႐ုံဟူရာ၌ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လွ်ာ၊ ကာယအၾကည္႐ုပ္မ်ား၊ ထိုအၾကည္႐ုပ္
မ်ားတြင္ ထင္လာျခင္းမရွိေသာ ႐ုပ္မ်ား၊ စိတ္အားလံုး၊ ေစတသိတ္အားလံုး၊ နိဗၺာန္ပညတ္မ်ား ပါ၀င္၏။ ပသာဒ႐ုပ္မ်ား
တြင္ထင္လာျခင္းမရွိဘဲ စိတ္ျဖင့္ ႀကံေတြးသိရေသာ အာ႐ုံမ်ဳိး ထူးျခားေသာဥာဏ္ျဖင့္သာ သိရေသာ အာ႐ုံမ်ဳိးကို ဓမၳာ႐ုံ
ဟုေခၚမွတ္။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း အာ႐ုံ ၆ ပါး။
ပစၥယုပၸန္ စိတ္၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂။

ေက်းဇူးျပဳပံု
မ်က္စိျဖင့္ျမင္ရေသာ အဆင္းအာ႐ုံကိုမွီတြယ္၍ ျမင္သိစိတ္မ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ဤ၌ ျမင္သိစိတ္ကို အဆင္းအာ႐ုံကမွီတြယ္ရာ
အာရမၼဏသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳ၏။ ထို႔အတူနားျဖင့္ၾကားရေသာ အသံအာ႐ုံကို မွီတြယ္၍ နံသိစိတ္မ်ားျဖစ္ၾက၏။ လ်ာျဖင့္
လ်က္ရေသာ အရသာအာ႐ုံကိုမွီတြယ္၍ လ်က္သိစိတ္မ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ဤသို႔လွ်င္အာ႐ုံ ၆-မ်ဳိးသည္ ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈေခၚ
စိတ္ေစတသိတ္မ်ားအား မွီတြယ္ရာအာ႐ုံအျဖစ္ျဖင့္ေက်းဇူးျပဳၾက၏။
စိတ္ေစတသိတ္မ်ားအား မွီတြယ္ရာအျဖစ္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အာ႐ုံ ၆-ပါး၏ စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိကိုပင္ အာရမၼဏပစၥည္း
၏ သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မႈျခင္းျဖစ္သည္။
————————————————–

၃။အဓိပတိပစၥေယာတိ-

ဆႏၵာဓိပတိ ဆႏၵသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ အဓိပတိ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဝီရီယာဓီပတိ ဝီရီယသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ အဓိပတိပစၥေယနပစၥေယာ။

စိတၱာဓိပတိ စိတၱသမၸယုတၱကာန့ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ

အဓိပတိပစၥေယနပစၥေယာ။

ဝီမံသာဓိပတိ ဝီမံသသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ

အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ယံ ယံ ဓမၼံ ဂရုကတြာ ေယေယဓမၼာဥပၸဇၨႏၱိ စိတၱ ေစတသိကာ ဓမၼာ

ေတေတဓမၼာ ေတသံေတသံ ဓမၼာနံ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ။

၃။ အဓိပတိပစၥည္း

ပါဠိအနက္
၃။ အဓိပတိပစၥေယာ
အတူျဖစ္ျပန္႐ုပ္ႏွင့္နာမ္ကို ဧကန္လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးႏုိင္ဘိ အဓိပတိတရားစိတ္ေစမ်ား၏ အေလးထားသမႈ အာ႐ုံျပဳျပန္
႐ုပ္နိဗၺာန္ႏွင့္ နိဗၺာန္ေခၚ႐ုိး အာ႐ုံမ်ဳိး၏ ႀကီးစိုးသမႈ ေက်းဇူးျပဳျငား အဓိပတိပစၥည္းတရား လည္းေကာင္း။

၃။ အဓိပတိပစၥည္း
လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာအေၾကာင္းတရားသည္ အဓိပတိပစၥည္းမည္၏။

အဓိပတိပစၥည္းႏွစ္မ်ဳိး
၁။ သဟဇာတာဓိပတိ
၂။ အာရမၼဏာဓိပတိ ဟူ၍ ၂-မ်ဳိးရွိ၏။ ထိုတြင္-

၁။ အတူျဖစ္ဖက္တရားမ်ားတြင္လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးတတ္ေသာ ဆႏၵ၊ ႀကီးမားႀကံခိုင္ေသာ ၀ီရိယ၊ ထက္ျမက္ေသာ ၀ီမံသ
(ပညာ)၊ ခိုင္မာေသာစိတ္၊ ဤ အဓိပတိတရား ၄-ပါးတို႔သည္ သဟဇာတာဓိပတိမည္၏။

၂။ တြယ္တာစြဲမက္ ႏွစ္သက္စရာ အာ႐ုံႏွင့္ ေလးနက္သိမ္ေမြ႔ေသာအာ႐ုံတို႔သည္ အာရမၼဏာဓိပတိမည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
သဟဇာတာဓိပတိ
ပစၥည္း အဓိပတိ ၄-ပါးမွ တစ္ပါးပါး
ပစၥယုပၸန္ သာဓိပတိေဇာ ၅၂
၀ိစိကိစၧာမွတပါး ေစတသိတ္ ၅၁၊
သာဓိပတိစိတၱဇ႐ုပ္၊

အာရမၼဏာဓိပတိ
(၁)
ပစၥည္း ေလာကီစိတ္(ေဒါသမူ၊ေမာဟမူ၊ဒုကၡသဟဂုတ္ကာယ၀ိညာဥ္မွတစ္ပါး) ၇၆၊
ေစတသိတ္ ၄၇၊ ကၠု႒ပၹႏၷ႐ုပ္ ၁၈၊

ပစၥယုပၸန္
ေလာဘမူစိတ္ ၈-ခု၊ ေစတသိတ္ ၂၂၊

(၂)
ပစၥည္း ေလာကီကုသိုလ္စိတ္ ၁၇၊
ပစၥယုပၸ မဟာကုသိုလ္စိ္ ၈၊ ေစတသိတ္ ( ၀ီရတီ အပၸမညာမွတစ္ပါး) ၃၃၊

(၃)
ပစၥည္း  ေလာကုတၱရာစိတ္ ၈-နိဗၺာန္
ပစၥယုပၸန္ မဟာကုသိုလ္ မဟာၾကိယာ ဥာဏသမၸယုတ္စိတ္ ၈၊

(၄)
ပစၥည္း   နိဗၺာန္
ပစၥယုပၸန္  ေလာကုတၱရာစိတ္ ၈-ခု

ေက်းဇူးျပဳပံု
ထက္သန္ေသာဆႏၵ မိမိစိတ္၌ျဖစ္လာအံ့၊ ထိုဆႏၵသည္ မိမိ၏ စိတ္ကူးေတြးေတာမႈမွန္သမွ်၊
ေျပာဆိုျပဳလုပ္မႈမွန္သမွ်ကို လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးထား၏။ ထို႔အတူ ႀကီးမားႀကံ့ခိုင္ေသာ ၀ီရီယ၊
ထက္ျမက္ေသာ ၀ီမံသ၊ ခိုင္မာေသာ စိတ္မ်ားသည္ စိတ္ကူးေတြးေတာမႈမွန္သမွ်၊ ေျပာဆိုျပဳလုပ္မႈ
မွန္သမွ်ကို လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးထား၏။ ထို႔ျပင္စြဲမက္စရာ ႏွစ္သက္စရာ အာ႐ုံမ်ားသည္ အေလးအနက္
ထားတတ္ေသာစိတ္မ်ားကို လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးလ်က္ျဖစ္၏။
ဤသို႔လွ်င္ လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးလ်က္ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အဓိပတိတရား ၄-ပါးႏွင့္ စြဲမက္ဖြယ္ အေလး
အနက္ျပဳဖြယ္ အာ႐ုံတို႔၏ စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိကိုပင္ အဓိပတိပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု မွတ္အပ္၏။
————————————-
၄။အနႏၱရ ပစၥေယာတိ-
စကၡဳဝိညာဏဓာတု တံ သမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸ
ယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၱရပစၥေယန ပစၥေယာ။
မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာစ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ေသာတဝိညာဏ ဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာစဓမၼာ မေနာဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ဃာနဝိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာစ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာစ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏ ဓာတုယာ တံ
သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ဇိဝွာဝိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာစ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸ
ယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
မေနာ ဓာတု တံသမၸယုတၱာကာစဓမၼာ မေနာဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ကာယဝိညာဏ ဓာတု တံသမၸယုတၱကာစဓမၼာ မေနာဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ ကုသလာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ ကုသလာနံ
ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ ကုသလာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ အဗ်ာကတာနံ
ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ အကုသလာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ အကုသလာနံ
ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ အကုသလာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ အဗ်ာကတာနံ
ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ အဗ်ာကတာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ အဗ်ာကတာနံ
ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ အဗ်ာကတာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ ကုသလာနံ
ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ အဗ်ာကတာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ အကုသလာနံ
ဓမၼာနံ အနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ေယသံ ေယသံ ဓမၼာနံ အနႏၱရာ ၊ေယေယဓဓမၼာ ဥပၸဇၨႏၱိ စိတၱ
ေစတသိကာ ဓမၼာ ေတေတဓမၼာ ေတသံ ေတသံ ဓမၼာနံ
အနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
အနႏၱရပစၥေယာ
ေရွ႔ျဖစ္ခ်ဳပ္ျငား နာမ္တရားက ေနာက္ပါးျဖစ္မႈ နာမ္အစုအား
ခြင့္ျပဳအေန မေသြစိတၱ နိယာမျဖင့္ ဓမၼတစ္ပါး ကြယ္ျခားကင္းမႈ
ေက်းဇူးျပဳျငား အနႏၱရပစၥည္းလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
မိမိ၏အျခားမဲ့၌ အျခားအကြယ္မရွိေစဘဲ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ အနႏၱရပစၥည္းမည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း
ေရွ႔ေရွ႔ျဖစ္ေသာ စိတ္ ၈၉၊
ေစတသိတ္ ၅၂၊

ပစၥယုပၸန္
ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ စိတ္၈၉၊
ေစတသိတ္ ၅၂၊

ေက်းဇူးျပဳပံု
သတၱ၀ါတို႔သႏၱာန္၌ စိတ္ေစတသိတ္တို႔သည္ အာ႐ုံတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကို
မွီလ်က္ စိတ္ျဖစ္စဥ္ (စိတၱ၀ီထိ) တစ္ခုၿပီးတစ္ခု စဥ္ဆက္မျပတ္
ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိ၏။ စိတၱနိယာမအတိုင္း ေရွ႔ေရွ႔စိတ္မ်ားခ်ဳပ္ၿပီးသည္
ႏွင့္ ေနာက္ေနာက္စိတ္မ်ား ဆက္တိုက္ျဖစ္လာ၏။ ထိုသို႔ျဖစ္ရာ၌
ေရွ႔စိတ္ႏွင့္ေနာက္စိတ္တို႔၏အၾကား တရားဓမၼတစ္မ်ဳိးျခားကြယ္ျခင္
မရွိ၊ ျခားကြယ္ျခင္းမရွိေစဘဲျဖစ္သည္ကိုပင္ အနႏၱရဟုဆိုသည္။
ေရွ႔ေရွ႔စိတ္ခ်ဳပ္၍ ျဖစ္ၿပီးသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ ေနာက္ေနာက္စိတ္
မ်ားကို ျဖစ္ခြင့္ေပးျခငိးအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳၾက၏။

စကၡဳဒြါရ၀ီထိ
မ်က္စိႏွင့္အဆင္းအာ႐ုံတို႔ဆံုမိၾကေသာအခါ လက္ရွိစိတ္အစဥ္၏
အလြန္လ်င္ျမန္မႈေၾကာင့္ ဘ၀င္စိတ္တစ္ႀကိမ္ေက်ာ္လြန္သြား၏။
၀တၳဳအာ႐ုံထိခိုက္မႈအစြမ္းေၾကာင့္ ဘ၀င္ႏွစ္ႀကိမ္ျဖစ္ကာ လႈပ္ရွား
ၿပီးျပတ္ေတာက္သြား၏။
ထို႔ေနာက္အာ႐ုံအသစ္သို႔ သီးလွည့္ေပးေသာ အာ၀ဇၨန္းစိတ္၊
အဆင္းအာ႐ုံကိုျမင္ေသာ စကၡဳ၀ိညာဥ္စိတ္၊ အာ႐ုံအသစ္ကို
လက္ခံေသာ သမၸဋိစၧဳိင္းစိတ္၊ စံုစမ္းေသာ သႏၱီရဏစိတ္၊ ပိုင္းျခား
မွတ္သားေသာ ၀ုေ႒ာစိတ္၊ အာ႐ုံသဘာ၀ကို သိရွိခံစားေသာ
ေဇာစိတ္ ၇-ႀကိမ္ႏွင့္ ထိုေဇာစိတ္၏ အာ႐ုံကိုထပ္မံရယူေသာ တဒါ႐ုံ
စိတ္ႏွစ္ႀကိမ္ျဖစ္၏။ ဤတြင္အသစ္၀င္လာေသာ အဆင္းအာ႐ုံ၏
သက္တမ္းသည္ တစ္ႀကိမ္ကုန္ဆံုးသြား၏။

၀ီထိပံုစံ
“ဘ ဘ ဘ ပ စ သံ တီ ၀ု ဇ ဇ ဇ ဇ ဇ ဇ ဇ ႐ုံ ႐ုံ“
( ဘ- ဘ၀င္၊ ပ-ပဥၥဒြါရ၀ဇၹန္း၊ စ-စကၡဳ၀ိညာဏ္၊ သံ- သမၸဋိစၧဳိင္း၊
တီ- သႏၱီရဏ၊ ၀ု-၀ုေ႒ာ၊ ေဇာ- ေဇာ၊ ႐ုံ- တဒါ႐ုံ)
ဤ၌ ပထမဘ၀င္္စိတ္သည္ ဒုတိယဘ၀င္စိတ္အား၊ ဒုတိယဘ၀င္
စိတ္သည္ တတိယဘ၀င္စိတ္အား၊ တတိယဘ၀င္စိတ္သည္ ပဥၥဒြါရ
၀ဇၨန္းအား ဤသို႔စသည္ျဖင့္ ေရွ႔ေရွ႔စိတ္မ်ားက ေနာက္ေနာက္စိတ္မ်ား
အား အနႏၱရသတၱိျဖင့္ေက်းဇူးျပဳ၏။
ေရွ႔ေရွ႔စိတ္သည္ မိမိခ်ဳပ္ျခင္းျဖင့္ ေနာက္ေနာက္စိတ္ျဖစ္ရန္ လမ္းဖြင့္ေပး
သည္။ မိမိ၏အျခားမဲ့၌ ေနာက္စိတ္ျဖစ္လာေအာင္ ေက်းဇူးျပဳေပးေသာ
ေရွ႔စိတ္၏ စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မႈ၏။
———————————————-
၅။သမနႏၱရပစၥေယာတိ-
စကၡဳဝိညာဏဓာတု တံ သမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸ
ယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ သမနႏၱရပစၥေယန ပစၥေယာ။
မေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာစ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ေသာတဝိညာဏ ဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာစဓမၼာ မေနာဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ဃာနဝိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာစ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာစ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏ ဓာတုယာ တံ
သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ဇိဝွာဝိညာဏဓာတု တံသမၸယုတၱကာစ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တံသမၸ
ယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
မေနာ ဓာတု တံသမၸယုတၱာကာစဓမၼာ မေနာဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ကာယဝိညာဏ ဓာတု တံသမၸယုတၱကာစဓမၼာ မေနာဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာန ံ သမနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
မေနာဓာတု တံသမၸယုတၱကာ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ ကုသလာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ ကုသလာနံ
ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ ကုသလာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ အဗ်ာကတာနံ
ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ အကုသလာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ အကုသလာနံ
ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ အကုသလာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ အဗ်ာကတာနံ
ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ အဗ်ာကတာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ အဗ်ာကတာနံ
ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ အဗ်ာကတာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာနံ ကုသလာနံ
ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ အဗ်ာကတာဓမၼာ ပစၦိမာနံပစၦိမာန ံ အကုသလာနံ
ဓမၼာနံ သမနႏၱရ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ေယသံ ေယသံ ဓမၼာနံ အနႏၱရာ ၊ ေယေယဓဓမၼာ ဥပၸဇၨႏၱိ စိတၱ
ေစတသိကာ ဓမၼာ ေတေတဓမၼာ ေတသံ ေတသံ ဓမၼာနံ
သမနႏၱရ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
သမနႏၱရပစၥည္း
သမနႏၱရပစၥေယာ
ေရွ႔ေနာက္ႏွစ္ရပ္ ၾကားမညွပ္လာ ျခားမဲ့သာလွ်င္ ေရွ႔မွာခ်ဳပ္ျငား ဧကန္ျဖစ္ဖို႔
ကြယ္ရစ္သမႈ ေက်းဇူးျပဳျငား သမနႏၱရပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
လံုး၀အျခားအကြယ္မရွိေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
သမနႏၱရပစၥည္းမည္၏။
ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း
ေရွ႔ေရွ႔ျဖစ္ေသာ စိတ္ ၈၉၊
ေစတသိတ္ ၅၂၊

ပစၥယုပၸန္
ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ စိတ္၈၉၊
ေစတသိတ္ ၅၂၊

ေက်းဇူးျပဳပံု
သတၱ၀ါတို႔သႏၱာန္၌ စိတ္ေစတသိတ္တို႔သည္ အာ႐ုံတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကို
မွီလ်က္ စိတ္ျဖစ္စဥ္ (စိတၱ၀ီထိ) တစ္ခုၿပီးတစ္ခု စဥ္ဆက္မျပတ္
ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိ၏။ စိတၱနိယာမအတိုင္း ေရွ႔ေရွ႔စိတ္မ်ားခ်ဳပ္ၿပီးသည္
ႏွင့္ ေနာက္ေနာက္စိတ္မ်ား ဆက္တိုက္ျဖစ္လာ၏။ ထိုသို႔ျဖစ္ရာ၌
ေရွ႔စိတ္ႏွင့္ေနာက္စိတ္တို႔၏အၾကား တရားဓမၼတစ္မ်ဳိးျခားကြယ္ျခင္
မရွိ၊ ျခားကြယ္ျခင္းမရွိေစဘဲျဖစ္သည္ကိုပင္ သမနႏၱရဟုဆိုသည္။
ေရွ႔ေရွ႔စိတ္ခ်ဳပ္၍ ျဖစ္ၿပီးသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ ေနာက္ေနာက္စိတ္
မ်ားကို ျဖစ္ခြင့္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳၾက၏။

စကၡဳဒြါရ၀ီထိ
မ်က္စိႏွင့္အဆင္းအာ႐ုံတို႔ဆံုမိၾကေသာအခါ လက္ရွိစိတ္အစဥ္၏
အလြန္လ်င္ျမန္မႈေၾကာင့္ ဘ၀င္စိတ္တစ္ႀကိမ္ေက်ာ္လြန္သြား၏။
၀တၳဳအာ႐ုံထိခိုက္မႈအစြမ္းေၾကာင့္ ဘ၀င္ႏွစ္ႀကိမ္ျဖစ္ကာ လႈပ္ရွား
ၿပီးျပတ္ေတာက္သြား၏။
ထို႔ေနာက္အာ႐ုံအသစ္သို႔ သီးလွည့္ေပးေသာ အာ၀ဇၨန္းစိတ္၊
အဆင္းအာ႐ုံကိုျမင္ေသာ စကၡဳ၀ိညာဥ္စိတ္၊ အာ႐ုံအသစ္ကို
လက္ခံေသာ သမၸဋိစၧဳိင္းစိတ္၊ စံုစမ္းေသာ သႏၱီရဏစိတ္၊ ပိုင္းျခား
မွတ္သားေသာ ၀ုေ႒ာစိတ္၊ အာ႐ုံသဘာ၀ကို သိရွိခံစားေသာ
ေဇာစိတ္ ၇-ႀကိမ္ႏွင့္ ထိုေဇာစိတ္၏ အာ႐ုံကိုထပ္မံရယူေသာ တဒါ႐ုံ
စိတ္ႏွစ္ႀကိမ္ျဖစ္၏။ ဤတြင္အသစ္၀င္လာေသာ အဆင္းအာ႐ုံ၏
သက္တမ္းသည္ တစ္ႀကိမ္ကုန္ဆံုးသြား၏။

၀ီထိပံုစံ
“ဘ ဘ ဘ ပ စ သံ တီ ၀ု ဇ ဇ ဇ ဇ ဇ ဇ ဇ ႐ုံ ႐ုံ“
( ဘ- ဘ၀င္၊ ပ-ပဥၥဒြါရ၀ဇၹန္း၊ စ-စကၡဳ၀ိညာဏ္၊ သံ- သမၸဋိစၧဳိင္း၊
တီ- သႏၱီရဏ၊ ၀ု-၀ုေ႒ာ၊ ေဇာ- ေဇာ၊ ႐ုံ- တဒါ႐ုံ)
ဤ၌ ပထမဘ၀င္္စိတ္သည္ ဒုတိယဘ၀င္စိတ္အား၊ ဒုတိယဘ၀င္
စိတ္သည္ တတိယဘ၀င္စိတ္အား၊ တတိယဘ၀င္စိတ္သည္ ပဥၥဒြါရ
၀ဇၨန္းအား ဤသို႔စသည္ျဖင့္ ေရွ႔ေရွ႔စိတ္မ်ားက ေနာက္ေနာက္စိတ္မ်ား
အား သမနႏၱရသတၱိျဖင့္ေက်းဇူးျပဳ၏။
ေရွ႔ေရွ႔စိတ္သည္ မိမိခ်ဳပ္ျခင္းျဖင့္ ေနာက္ေနာက္စိတ္ျဖစ္ရန္ လမ္းဖြင့္ေပး
သည္။ မိမိ၏အျခားမဲ့၌ ေနာက္စိတ္ျဖစ္လာေအာင္ ေက်းဇူးျပဳေပးေသာ
ေရွ႔စိတ္၏ စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မႈ၏။

မွတ္ခ်က္။     ။ သမနႏၱရပစၥည္းသည္ အနႏၱရပစၥည္းႏွင့္အမည္မွ်သာကြဲ၍
ဓမၼအားျဖင့္ လံုး၀တူ၏။ ေ၀ေနယ်ဇၥ်သယအားျဖင့္ ၂-မ်ဳိးခြဲထားသည္ဟု
မွတ္ရ၏။
————————————-

၆။သဟဇာ တပစၥေယာတိ-
စတၱာေရာ ခႏၶာ အရူပိေနာ၊အညမညံ သဟဇာတပစၥေယနပစၥေယာ။
စတၱာေရာမဟာဘူတာ ၊အညမညံ သဟဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ၾသကၠႏၱိကၡေဏ နာမရူပံ အညမညံ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ။
စိတၱေစတသိကာဓမၼာ၊စိတၱသမု႒ာနံ၊ရူပါနံ၊သဟဇာတ၊ ပစၥေယနပစၥေယာ။
မဟာဘူတာ ဥပါဒါရူပါနံ သဟဇာတ ပစၥေယနပစၥေယာ။
ရူပိေနာဓမၼာ၊ အရူပိီနံ၊ဓမၼာနံ ၊
ကိဥၥိကာေလ သဟဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ၊
ကိဥၥိကာေလ န သဟဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၆။သဟဇာတပစၥေယာ
ဆီမီးအလင္း မယြင္းခဏ ၿပိဳင္တူက်သို႔ တကြျဖစ္ျပန္ ႐ုပ္ႏွင့္နာမ္တို႔
ဧကန္စစ္ ၿပိဳင္တူျဖစ္လ်က္ တည္ရစ္ေစမႈ ေက်းဇူးျပဳျငား သဟဇာတ
ပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၆။ ဟသဇာတပစၥည္း
အတူတကြျဖစ္လ်က္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
သဟဇာတပစၥည္းမည္၏။
ဆီမီးသည္မိမိျဖစ္လာသည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ အလင္းေရာင္ကိုျဖစ္ေစသကဲ့သို႔
စိတ္ ေစတသိတ္ႏွင့္႐ုပ္တရားမ်ားသည္ မိမိတို႔ျဖစ္လာသည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္
ေက်းဇူးျပဳၾက၏။

ပစၥည္းပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း (၁) စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိိတ္ ၅၂၊
(၂) မဟာဘုတ္ ၄၊
(၃) ပဥၥေ၀ါကာရ ပဋိသေႏၶ နာမကၡႏၶာ၊ ဟဒယ၀တၳဳ၊
ပစၥယုပၸန္ (၁) စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိိတ္ ၅၂၊ စိတၱဇ႐ုပ္၊ ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္၊
(၂) မဟာဘုတ္ ၊ ဥပါဒါ႐ုပ္၊
(၃) ပဥၥေ၀ါကာရ ပဋိသေႏၶ နာမကၡႏၶာ၊ ဟဒယ၀တၳဳ၊

ေက်းဇူးျပဳပံု
စိတ္တစ္ခုျဖစ္လာေသာအခါ ယွဥ္ဖက္ေစတသိတ္မ်ားႏွင့္အတူတကြ ျဖစ္လာ
ၾက၏။ အတူတကြ ျဖစ္ၾကေသာ စိတ္ ေစတသိတ္တို႔သည္ အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္
ေက်းဇူးျပဳၾက၏။ တဖန္ ထို စိတ္ေစတသိတ္မ်ားသည္ အတူတကြျဖစ္ၾကေသာ စိတၱဇ
႐ုပ္ ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္တို႔အား ေက်းဇူးျပဳၾက၏။
မဟာဘုတ္ ၄-ပါးသည္ မိမိတို႔အခ်င္းခ်င္းႏွင့္ ဥပါဒါ႐ုပ္မ်ားအား အတူတကြျဖစ္ကာ
ေက်းဇူးျပဳၾက၏။ ပဥၥေ၀ါကာရ ပဋိသေႏၶနာမကၡႏၶာႏွင့္ ဟဒယ၀တၱဳ႐ုပ္တို႔သည္ အတူ
တကြျဖစ္လ်က္  အျပန္အလွန္ ေက်းဇူးျပဳၾက၏။ သို႔ရာတြင္ဟဒယ၀တၳဳ႐ုပ္သည္
ပဋိသေႏၶအခိုက္သာ အတူတကြျဖစ္လ်က္ နာမ္တရားအားေက်းဇူးျပဳ၍ ပ၀တၱိအခါ၌မႈ
ထုိသို႔ ေက်းဇူးမျပဳေခ်။
ဤသို႔ အတူတကြျဖစ္လ်က္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေေသာအေၾကာင္းတရားမ်ား၏ သတၱိကိုပင္
သဟဇာတပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မႈ၏။
——————————————————–
၇။အညမညပစၥေယာတိ-
စတၱာေရာ ခႏၶာ၊ အရူပိေနာ အညမညပစၥေယန ပစၥေယာ။
စတၱာေရာမဟာ မဟာဘူတာ အညမညပစၥေယန ပစၥေယာ။
ၾသကၠႏၱိကၡေဏ နာမရူပံ အညမညပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
အညမညပစၥေယာ
သစ္သားသံုးခြ ခ်င္းခ်င္းမလ်က္ တည္ၾကသည့္ဟန္ ျပန္လွန္တည္မႈ
ေက်းဇူးျပဳျငား အညမညပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
အျပန္အလွန္အေထာက္အကူျပဳလ်က္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္း
တရားသည္ အညမညပစၥည္းမည္၏။

ပစၥည္းပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း      (၁)  စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂၊
(၂) မဟာဘုတ္ ၄၊
(၃) ပဥၥေ၀ါကာရ ပဋိသေႏၶနာမကၡႏၶာ၊ ဟဒယ၀တၳဳ၊
ပစၥယုပၸန္    (၁)  စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂၊
(၂) မဟာဘုတ္ ၄၊
(၃) ဟဒယ၀တၳဳ၊ ပဥၥေ၀ါကာရ ပဋိသေႏၶနာမကၡႏၶာ၊

ေက်းဇူးျပဳပံု
သံုးေခ်ာင္းေထာက္ခံု၏ ေျခေထာက္သံုးေခ်ာင္းသည္ တကြျဖစ္လ်က္
အျပန္အလွန္ အေထာက္အကူျပဳၾက၏။ ထို႔အတူ စိတ္ေစတသိတ္ အခ်င္းခ်င္း
မဟာဘုတ္အခ်င္းခ်င္း ပဋိသေႏၶခဏ နာမ္႐ုပ္အခ်င္းခ်င္း အတူတကြျဖစ္ကာ
အျပန္အလွန္အေထာက္အကူ ျပၾက၏။
ဤသို႔အတူတကြျဖစ္ေသာ  အျပန္အလွန္အေထာက္အကူျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရား၏ သတၱိကိုပင္ အညမညပစၥည္း၏ သတၱိဟု ေဟာေတာ္မႈ၏။
——————————————-
၈။ နိႆယပစၥေယာတိ-
စတၱာေရာ ခႏၶာ အရူပိေနာ အညမညံ
နိႆယ ပစၥေယနပစၥေယာ။
စတၱာေရာမဟာ မဟာဘူတာ အညမညံ
နိႆဝပစၥေယနပစၥေယာ။
ၾသကၠႏၱိကၡေဏ နာမရူပံ အညမညံ
နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ စိတၱသမု႒ာနာနံ ရူပါနံ
နိႆယ ပစၥေယနပစၥေယာ။
မဟာဘူတာ ဥပါဒါရူပါနံ
နိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
စကၡာယတနံ စကၡဳဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
နိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ေသာတာယတနံ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
နိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ဃာနာယတနံ ဃနဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
နိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ဇိဝွာယတန ံ ဇိဝွာဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
နိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ကာယာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
နိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ယံရူပံ နိႆာယ မေနာဓာတုစ
မေနာဝိညာဏ ဓာတုစ ဝတၱႏၱိ ၊
တံရူပံ၊ မေနာဓာတုယာစ၊ မေနာဝိညာဏဓာတုယာစ၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
နိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
နိႆယပစၥေယာ
ေျမသည္သစ္ပင္ အစဥ္မကြာ တည္ရာျဖစ္မႈ ေက်းဇူးျပဳသို႔
တစ္ခုတံုမွတ္ ပံုကားခ်ပ္လည္း သပ္ရပ္စံုစြာ ႐ုပ္ပံုလႊာ၏၊
တည္ရာျဖစ္မႈ ေက်းဇူးျပဳျငား နိႆယပစၥည္းတရား
လည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ရွင္းလင္းခ်က္
၈။ နိႆယပစၥည္း
တည္ရာမွီရာအျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
နိႆယပစၥည္းမည္၏။

နိႆယပစၥည္း (၂)မ်ဳိး
နိႆယပစၥည္းသည္-
(၁) သဟဇာတနိႆယ
(၂) ပုေရဇာတနိႆယ ဟူ၍ ၂-မ်ဳိးရွိ၏။
ထိုတြင္အတူတကြျဖစ္ၿပီး တည္ရာမွီရာအျဖစ္ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ သဟဇာတနိႆယမည္၏။ ေရွးဦးျဖစ္ႏွင့္ၿပီး
မိမိတည္ရွိခိုက္မွာ တည္ရာမွီရာအျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ ပုေရဇာတနိႆယမည္၏။

ပစၥည္းပစၥယုပၸန္
(၁) သဟဇာတနိႆယ
ပစၥည္း (၁) စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂၊
(၂) မဟာဘုတ္ ၄၊
(၃) ပဥၥေ၀ါကာရ ပဋိသေႏၶ၊ နာမကၡႏၶာ၊ ဟဒယ၀တၳဳ၊
ပစၥယုပၸန္  (၁) စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂၊
(၂) မဟာဘုတ္ ၊ ဥပါဒါ႐ုပ္၊
(၃) ဟဒယ၀တၳဳ၊ ပဥၥေ၀ါကာရ ပဋိသေႏၶ၊ နာမကၡႏၶာ၊

(၂) ပုေရဇာတနိႆယ
ပစၥည္း  ၀တၳဳ႐ုပ္ ၆-ပါး
ပစၥယုပၸန္   ၀တၳဳ႐ုပ္ကိုမွီ၍ျဖစ္ေသာ စိတ္ေသတသိတ္မ်ား။

ေက်းဇူးျပဳပံု
စိတ္ေစတသိတ္ႏွင့္ အခ်ဳိ႔ေသာ႐ုပ္တရားတို႔သည္ အတူတကြ
ျဖစ္ၾကၿပီး မိမိတို႔အခ်င္းခ်င္းအား တည္ရာမွီရာအျဖစ္ ေက်းဇူး
ျပဳၾက၏။ ထို႔ျပင္ႀကိဳတင္ျဖစ္ႏွင့္၍ ထင္ရွားရွိေနေသာ၀တၳဳ႐ုပ္ကို
မွီတတ္ေသာစိတ္ ၊ ေစတသိတ္မ်ားအား တည္ရာမွီရာအျဖစ္ျဖင့္
ေက်းဇူးျပဳၾက၏။
ဥပမာ ကမၻာေျမသည္ သစ္ပင္မ်ား၏ တည္ရာမွီရာျဖစ္ကာ ေက်းဇူး
ျပဳသကဲ့သို႔ ပန္းႀကီကားခ်က္သည္ ႐ုပ္ပံုလႊာမ်ား၏ တည္ရာမွီရာျဖစ္
ကာေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ေက်းဇူးျပဳၾကေပသည္။
ဤသို႔အတူတကြ ျဖစ္ေပၚလာ၍လည္းေကာင္း၊ ႀကိဳတင္ျဖစ္ႏွင့္၍
လည္းေကာင္း တည္ရာမွီရာအျဖစ္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္း
တရား၏ စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိကိုပင္ နိႆယပစၥည္း၏သတၱိထူးဟု
ေဟာေတာ္မႈသည္။
—————————————–
၉။ဥပနိႆယပစၥေယာတိ-
ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ
ပစၦိမာန ံပစၦိမာနံ ကုသလာနံဓမၼာနံ
ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ
ပစၦိမာန ံပစၦိမာနံ အကုသလာနံဓမၼာနံ
ေကသဥၥိ ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ
ပစၦိမာန ံပစၦိမာနံ အဗ်ာကတာနံဓမၼာနံ
ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ
ပစၦိမာန ံပစၦိမာနံ အကုသလာနံဓမၼာနံ
ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ
ပစၦိမာန ံပစၦိမာနံ ကုသလာနံဓမၼာနံ
ေကသဥၥိ ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ
ပစၦိမာန ံပစၦိမာနံ အဗ်ာကတာနံဓမၼာနံ
ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ၊အဗ်ာကတာံဓမၼာ၊
ပစၦိမာန ံပစၦိမာနံ အဗ်ာကတာနံဓမၼာနံ
ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ၊ အဗ်ာကတာ ဓမၼာ၊
ပစၦိမာနံ ပစၦိမာနံ ကုသလာနံဓမၼာနံ
ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုရိမာပုရိမာ၊အဗ်ာကတာံဓမၼာ၊
ပစၦိမာန ံပစၦိမာနံ အကုသလာနံဓမၼာနံ
ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ဥတုေဘာဇနမၸိ ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ပုဂၢေလာပိ ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ေသနာသနမၸိ ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
ဥပနိႆယ ပစၥေယာ
စိတ္ေစတရား၊ ဤႏွစ္ပါး၏ အင္အားႀကီးစြာ မွီရာျဖစ္မႈ၊
ေက်းဇူးျပဳသည့္ အာရမၼဏူပနိႆယ။ ထိုမွတသီး
အားႀကီးလွစြာ ျခားမဲ့မွာလွ်င္ မွီရာစင္စစ္ ေနာက္စိတ္ျဖစ္မႈ
ေက်းဇူးျပဳသည့္ အနႏၱ႐ႈပနိႆယ။ ထိုမွတျဖာ
အားႀကီးစြာသည့္ ပကတူပနိႆယ၊ သံုး၀ပိုင္းျခား၊
ဥပနိႆယ ပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၉။ ဥပနိႆယပစၥည္း
အင္အားႀကီးမားေသာ မွီရာအျဖစ္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ ဥပနိႆယပစၥည္းမည္၏။

ဥပနိႆယပစၥည္း
ဥပနိႆယပစၥည္းသည္ ၃-မ်ဳိးရွိ၏။ ၃-မ်ဳိးမွာ-
(၁) အာရမဏူပနိႆယ
(၂) အနႏၱ႐ႈပနိႆယ
(၃) ပကတူပနိႆယ တို႔ျဖစ္၏။
ထိုတြင္စိတ္၏မွီရာ ေပ်ာ္ေမြ႕ရာျဖစ္၍ အင္အားႀကီးမားေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ အာရမဏူပနိႆယ မည္၏။
အျခားမဲ့အင္အားႀကီးမားေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
အနႏၱ႐ႈပနိႆယ မည္၏။ မိမိသႏၱာန္၌ ျဖစ္ေပၚေစၿပီး
မွီ၀ဲရရွိၿပီး အားႀကီးေသာအေၾကာင္းတရားသည္
ပကတူပနိႆယ မည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
(၁) အာရမၼဏူပန္ိႆယ
ပစၥည္း စြဲမက္ဖြယ္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ျဖစ္၍ လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးႏုိင္ေသာ
အာ႐ုံတရား။
ပစၥယုပၸန္ အဆိုပါအာ႐ုံတရားကို အေလးအနက္ အာ႐ုံျပဳေသာ
စိတ္ေစတသိတ္မ်ား။

(၂) အနႏၱ႐ႈပနိႆယ
ပစၥည္း   ေရွ႕ေရွ႔ျဖစ္ေသာ စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂၊
ပစၥယုပၸန္ ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂၊

(၃) ပကတူပနိႆယ
ပစၥည္း အင္အားႀကီးမားေသာ ေရွ႕ေရွ႔ျဖစ္ေသာ စိတ္ ၈၉၊
ေစတသိတ္ ၅၂၊ ပညတ္။
ပစၥယုပၸန္ ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂၊

ေက်းဇူးျပဳပံု
စြဲမက္ဖြယ္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ အာ႐ုံမ်ားသည္ ထိုအာ႐ုံမ်ားအေပၚ
အေလးအနက္ထားတတ္ေသာ စိတ္ ေစတသိတ္မ်ား၏ အင္အား
ႀကီးမားေသာ အေၾကာင္းတရားျဖစ္၏။
ေရွ႔ေရွ႔စိတ္မ်ားသည္ မ်ဳိးတူသည္ျဖစ္ေစ မ်ဳိးကြဲသည္ျဖစ္ေစ
ေနာက္ေနာက္စိတ္မ်ား၏ အင္အားႀကီးမားေသာ အေၾကာင္းတရား
ျဖစ္၏။
ရာဂစေသာ အုသိုလ္တရား၊ သဒၶါစေသာ ကုသိုလ္တရား၊ မိမိေတြ႕ႀကံဳ
ခံစားရေသာ ခ်မ္းသာဆင္းရဲ၊ မိမိေတြ႔ႀကံဳခံစားရေသာ ရာသီဥတု၊
အစာအာဟာရ၊ ေနထိုင္ရာ အေဆာက္အအံုစေသာ အရာ၀တၳဳ။
ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရေသာ ပုဂၢဳိလ္တို႔သည္ အင္အားႀကီးမားေသာ
အေၾကာင္းတရားမ်ား ျဖစ္ၾက၏။
ဤသို႔လွ်င္ အင္အားႀကီးမားေသာ မွီရာအျဖစ္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အောကာင္းတရား၏ သတၱိကိုပင္ ဥပနိႆယပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု
ေဟာေတာ္မူ၏။
————————————
၁၀။ပုေရဇာတပစၥေယာတိ-
စကၡာယတနံ စကၡဳဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ေသာတာယတနံ ေသာတဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဃာနာယတနံ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဇိဝွာယတနံ ဇိဝွာဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ကာယာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရူပါယတနံ စကၡဳဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

သဒၵါယတနံ ေသာတဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဂႏၶာယတနံ ဃာနဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရသာယတနံ ဇိဝွာဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥဓမၼာနံ
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ေဖာ႒ဗၺာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရူပါယတနံ၊သဒၵါယတနံ၊ဂႏၶာယတနံ၊
ရသာယတနံ၊ေဖာ႒ဗၺာယတနံ၊
မေနာဓာတုယာ၊ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ၊
ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ယံရူပံ နိႆာယ မေနာဓာတု စ
မေနာဝိညာဏ ဓာတုစဝတၱႏၱိ၊
တံရူပံမေနာဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ။
မေနာဝိညာဏ ဓာတုယာ တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ကိဥိၥကာေလပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ။
ကိဥၥိကာေလ န ပုေရဇာတ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
ပုေရဇာတပစၥေယာ
ႀကိဳတင္ျဖစ္မႈ၊ ၀တၳဳအာ႐ုံ၊ အလံုးစံုက၊ ျဖစ္တံုေနာက္ေပ၊
စိတ္ႏွင့္ေစအား၊ မေသြတည္မႈ၊ ေက်းဇူးျပဳျငား၊ ပုေရဇာတ
ပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၁၀။ ပုေရဇာတပစၥည္း
ေရွးဦးႀကိဳတင္ျဖစ္ၿပီး တည္ရွိေနစဥ္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ ပုေရဇာတပစၥည္းမည္၏။
ပုေရဇာတပစၥည္းသည္-
(၁) အာရမၼဏ ပုေရဇာတ
(၂) ၀တၳဳပုေရဇာတ
ထိုတြင္ အာ႐ုံျဖစ္လ်က္ ေရွးဦးႀကိဳတင္ၿပီး ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ အာရမၼဏပုေရဇာတမည္၏။ မွီရာ၀တၳဳ
ျဖစ္လ်က္ ေရွးဦးႀကိဳတင္ျဖစ္ၿပီး ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္း
တရားသည္ ၀တၳဳပုေရဇာတမည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
(၁) အာရမၼဏ ပုေရဇာတ
ပစၥည္း   နိပၹႏၷ႐ုပ္ ၁၈-ဟူေသာ အာ႐ုံ ၆-ပါး။
ပစၥယုပၸန္   ကာမစိတ္ ၅၄၊ အဘိညာဥ္ ၂၊(အပၸမညာမွတပါး) ေစတသိတ္ ၅၀၊

(၂) ၀တၳဳပုေရဇာတ
ပစၥည္း  ၀တၳဳ႐ုပ္ ၆-ပါး၊
ပစၥယုပၸန္ ၀တၳဳ႐ုပ္ကိုမွီ၍ျဖစ္ေသာ စိတ္ ေစတသိတ္မ်ား၊

ေက်းဇူးျပဳပံု
အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႔စေသာ အာ႐ုံမ်ားသည္ ေရွးဦးျဖစ္ႏွင့္
ကာ တည္ရွိေနစဥ္ ထိုအာ႐ုံကို မွီတြယ္ျဖစ္ၾကသည့္ စိတ္၊ ေစတသိတ္မ်ားအား
ေက်းဇူးျပဳၾက၏။
မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ လ်ာ၊ ကိုယ္၊ ဟဒယဟူေသာ ၀တၳဳ႐ုပ္မ်ားသည္ ေရွၚဦးျဖစ္ႏွင့္ၿပီး
မိမိတို႔တည္ရွိေနစဥ္ ေနာက္မွျဖစ္လာသည့္ စိတ္၊ ေစတသိတ္မ်ားအား ေက်းဇူးျပဳ
ၾက၏။ဤသို႔လွ်င္ ေရွးဦးႀကိဳတင္ျဖစ္၍ တည္ရွိေနစဥ္ ေနာက္မွျဖစ္လာသည့္
စိတ္ေစတသိတ္မ်ားအား ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိကိုပငိ
ပုေရဇာတပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မူ၏။
——————————————
၁၁။ ပစၦာဇာတပစၥေယာတိ-

ပစၦာဇာတာ၊စိတၱေစတသိကာဓမၼာ၊
ပုေရဇာတႆ ကၠုမႆ ကာယႆ
ပစၦာဇာတ ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၁၁။ ပစၦာဇာတပစၥေယာ
စားခ်င္အာသာ ေနာက္ေပၚလာက ေရွ႔မွာျဖစ္ဆို၊ လင္းတကိုယ္အား၊
မၿပိဳလဲေစ၊ ေထာက္ပံ့ေလသို႔၊ စိတ္ေစႏွစ္ပါး၊ ေနာက္ျဖစ္ျငားလဲ၊
ေရွ႔သြားတည္လာ၊ ႐ုပ္ခႏၶာ၏၊ မကြာတည္မႈ၊ စြမ္းအားစုျဖင့္၊
ေက်းဇူးျပဳျငား၊ ပစၧာဇာတပစၥည္းတရား လည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္

၁၁။  ပစၦာဇာတပစၥေယာ
ေရွ႔ဦးျဖစ္ႏွင့္ကာ တည္ရွိေနေသာတရားကို ေနာက္မွျဖစ္လာၿပီး
အေထာက္အကူျပဳေသာ အေၾကာင္းတရားသည္ ပစၦာဇာတပစၥည္း
မည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း   ေနာက္ေနာက္၌ျဖစ္ေသာ အ႐ူပ၀ိပါက္ ၄-ခုမွတပါး စိတ္ ၈၅၊
ေစတသိတ္ ၅၂၊
ပစၥယုပၸန္  ေရွ႔ေရွ႔စိတ္ႏွင့္အတူ ျဖစ္လာခဲ့ေသာ႐ုပ္တရားမ်ား။

ေက်းဇူးျပဳပံု
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အာသာသည္ ေနာက္မွျဖစ္လာေသာ္လည္း ျဖစ္ႏွင့္ကာ
တည္ရွိၿပီး ကိုယ္ကာယအား အေထာက္အကူျပဳႏုိင္၏။ ေနာက္မွျဖစ္
ေပၚလာသည့္ စိတ္ေစတသိတ္မ်ားသည္ ေရွ႔ဦးျဖစ္ႏွင့္ကာ တည္ရွိေန
ေသာ ႐ုပ္အေပါင္းတို႔အား ေက်းဇူးျပဳ၏။
ဤသို႔ ေရွ႔ဦးျဖစ္ႏွင့္ကာ တည္ရွိေနသည့္တရားအား ေနာက္မွျဖစ္လာၿပီး
အေထာက္အကူေက်းဇူးျပဳေသာ အေၾကာင္းတရား၏ သတၱိကိုပင္ ပစၧာ
ဇာတပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မူ၏။
——————————————
၁၂။အာေသဝနပစၥေယာတိ –

ပုရိမာပုရိမာ ကုသလာဓမၼာ
ပစၦမာနံပစၦိမာနံ ကုသလာနံဓမၼာနံ
အာေသဝနပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ
ပစၦမာနံပစၦိမာနံ အကုသလာနံဓမၼာနံ
အာေသဝနပစၥေယနပစၥေယာ။

ပုရိမာပုရိမာ ၾကိယာဗ်ာကတာဓမၼာ
ပစၦမာနံပစၦိမာန ံ ၾကိယာဗ်ာကတာနံဓမၼာနံ
အာေသဝနပစၥေယနပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၁၂။ အာေသ၀နပစၥေယာ
စာေပပ်ကမ္းဂန္၊ ေရွ႔သင္ဥာဏ္သို႔၊ ေနာက္ဥာဏ္
ျဖစ္မႈ၊ ေက်းဇူးျပဳသို႔၊ ေနာက္စုေဇာအား၊ ေရွ႔ေဇာ
မ်ားက၊ ျဖစ္ပြားေစဟု၊ ထံုးမြမ္းမႈျဖင့္၊ ေက်းဇူးျပဳ
ျငား၊ အာေသ၀န ပစၥည္းတရား လညး္ေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၁၂။ အာေသ၀နပစၥည္း
မိမိ၏အျခားမဲ့၌ျဖစ္ေသာ တရားမ်ားကို အဖန္ဖန္
အထပ္ထပ္ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ က်င့္သားရၿပီး အား
ေကာင္းလာေစရန္ စြမ္းေဆာင္တတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ အာေသ၀နပစၥည္းမည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း  ေရွ႔ေရွ႔ျဖစ္ေသာ ေလာကီေဇာစိတ္ ၄၇၊
ေစတသိတ္ ၅၂၊
ပစၥယုပၸန္ ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေသာ ဖိုလ္ေဇာမွတပါး
ေဇာစိတ္ ၅၁၊ ေစတသိတ္ ၅၂၊

ေက်းဇူးျပဳပံု
ေရွ႔ေရွ႔၌ျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္ေဇာ၊ အကုသိုလ္ေဇာ၊
ႀကိယာေဇာစိတ္မ်ားသည္ မိမိ၏အျခားမဲ့၌ျဖစ္ေသာ
ေနာက္ေနာက္မ်ဳိးတူေဇာစိတ္မ်ားအား အဖန္ဖန္
အထပ္ထပ္ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ အင္အားႀကီးထြားေစရန္
ေက်းဇူးျပဳ၏။ ဥပမာ၊ စာေပသင္ယူ ရာ၌ ေရွ႔ေရွ႔
သင္ယူမႈက ေနာက္ေနာက္သင္ယူမႈအား လြယ္ကူ
ေအာင္ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔တည္း။
ဤသို႔လွ်င္ မိမိ၏အျခားမဲ့၌ အလားတူတရားမ်ားကို
အဖန္ဖန္အထပ္ထပ္ ျဖစ္ေစျခင္း က်င့္သားရၿပီး အား
ရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ေသာ ေရွ႔ေရွ႔ေဇာစိတ္မ်ား၏
သတၱိကိုပင္ အာေသ၀နပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု ေဟာ
ေတာ္မူ၏။
——————————————–
၁၃။ ကမၼပစၥေယာ
ကုသလာကုသလံကမၼံ၊ဝိပါကာနံခႏၶာနံ၊
ကဋတၱာစရူပါနံ ကမၼပစၥေယနပစၥေယာ။
ေစတနာ သမၸတၱကာနံ ဓမၼာနံ
တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ
ကမၼ ပစၥေယနပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၁၃။ကမၼပစၥေယာတိ-
အေၾကာင္းကံက က်ဳိးဖလကို ခဏကြဲျပား ျဖစ္ပြား
ေစဘိ နာနာကၡဏိကာ ေစတနာတည့္ မကြာအစဥ္
စိတ္တိုင္းယွဥ္လာ ေစတနာက တူစြာျဖစ္ေန စိတ္ႏွင့္
ေစကို မေသြေျမာ္႐ႈ ေစ့ေစာ္မႈျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျငား
ကမၼပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

၁၃။ ကမၼပစၥည္းႏွစ္မ်ဳိး
ကမၼပစၥည္းသည္

(၁) နာနာကၡဏိက ကမၼ
(၂) သဟဇာတ ကမၼ ဟူ၍ႏွစိမ်ဳိးရွိ၏။ ထိုတြင္-

မိမိျဖဟ္ဆျခဏ၌ အက်ဳိးကိုမျဖစ္ေစဘဲ မတူကြဲ
ျပားေသာခဏ၌သာ အက်ဳိးကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာ
အကုသိုလ္ေစတနာကံကို နာနာကၡဏိကာကမၼဟု
ေခၚ၏။ေစတနာေစတသိတ္သည္ မိမိႏွင့္အတူ
တကြျဖစ္ၾကေသာ စိတ္၊ေစတသိတ္၊စိတၱဇ႐ုပ္၊
ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္တို႔အားေက်းဇူးျပဳ၏။
ဤသို႔တကြ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ ေစတနာ
ကို သဟဇာတကမၼဟုေခၚ၏။

ပစၥည္းပစၥယုပၸန္
(၁) နာနာကၡဏိက ကမၼ
ပစၥည္း   ကုသိုလ္ေစတနာ ၂၁၊
အကုသိုလ္ေစတနာ ၁၂၊
ပစၥယုပၸန္ ၀ိပါက္စိတ္ ၃၆၊ ေစတသိတ္ ၃၈၊ ကမၼဇ႐ုပ္၊

(၂) သဟဇာတ ကမၼ
ပစၥည္း  ေစတနာ
ပစၥယုပၸန္  စိတ္ ၈၉၊ ေစတနာမွတပါး ေစတသိတ္ ၅၁၊
စိတၱဇ႐ုပ္၊ ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္၊

ေက်းဇူးျပဳပံု
ကုသိုလ္စိတ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ေစတနာ၊
အကုသိုလ္စိတ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ေစတနာ
(ကုသိုလ္ကံ၊ အကုသိုလ္ကံ)သည္
အက်ဳိး၀ိပါက္စိတ္ ေစတသိတ္မ်ား
ကမၼဇ႐ုပ္မ်ားျဖစ္ေပၚေစရန္ ေက်းဇူးျပဳ၏။
ကုသိုလ္ကံ အကုသိုလ္ကံသည္ မိမိျဖစ္ခိုက္
ခဏ၌ အက်ဳိးတရားမ်ားကို မျဖစ္ေပၚေစ။
မိမိခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္ မိမိအျခားမဲ့ခဏ၌ျဖစ္ေစ၊
အခ်ိန္ၾကာျမင့္ၿပီးမွျဖစ္ေစ အက်ဳိးတရားမ်ား
ကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ထို႔ျပင္ ေစတနာေစတ
သိတ္သည္ မိမိႏွင့္အတူတကြျဖစ္ေသာ စိတ္
ေစတသိတ္မ်ား၊ စိတၱဇ႐ုပ္ ပဋိသေႏၶကမၼဇ
႐ုပ္မ်ားအား မိမိ၏ဗ်ာပါရမ်ဳိးျဖစ္ေပၚလ်က္
ေက်းဇူးျပဳ၏ဤသို႔လွ်င္အက်ဳိး၀ိေပါက္စိတ္၊
ေစတသိတ္ႏွင့္ ကမၼဇ႐ုပ္၊ ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္
မ်ားအား ေစတနာဗ်ာပါရမ်ဳိးျဖစ္ေစရန္ ေက်း
ဇူးျပဳတတ္ေသာ ေစတနာေစတသိတ္၏
လည္းေကာင္း စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိကိုပင္
ကမၼပစၥည္း၏သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မူသည္။
—————————————
၁၄။ဝိပါကပစၥေယာတိ-

ဝိပါကာ စတၱေရာ ခႏၶာ၊
အရူပိေနာ အညမညံ
ဝိပါကပစၥေယနပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၁၄။ဝိပါကပစၥေယာ
အားထုတ္မႈကင္း ၿငိမ္သက္ျခင္းျဖင့္
မယြင္းတူစြာ၊ ၀ိပါကာဟု၊ ႏွစ္ျဖာ႐ုပ္နာမ္၊
ၿငိမ္သက္ရန္ဟု၊ ေထာက္ခံေရွး႐ႈ၊ ေက်းဇူး
ျပဳျငား၊ ၀ိပ္ကပစၥည္းတရား လည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၁၄။ဝိပါကပစၥည္း
အားထုတ္မႈကင္း ၿငိမ္သက္ျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္ေစရန္
ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
၀ိပါကပစၥည္းမည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း  ၀ိပါက္စိတ္  ၃၆၊ ေစတသိက္္ ၃၈၊
ပစၥယုပၸန္ ၀ိပါက္စိတ္ ၃၆၊ ေစတသိက္ ၃၈၊
စိတၱဇ႐ုပ္၊ ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္၊

ေက်းဇူးျပဳပံု
၀ိပါက္စိတ္၊ ေစတသိက္တို႔သည္ ကံတရား၏
အက်ဳိးပံုရိပ္မ်ားသာျဖစ္၍ အားထုတ္မႈကင္း
ေသာ ၿငိမ္သက္ျခင္းျဖင့္ ၿငိမ္သက္ၾက၏။
၄င္းတို႔သည္ မိမိတို႔အခ်င္းခ်င္းႏွင့္ စိတၱဇ႐ုပ္
ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္မ်ားအား အားထုတ္မႈကင္း
ၿငိမ္သက္ျခင္းရွိေစရန္ ေက်းဇူးျပဳၾက၏ ။
ဤသို႔ို႔လွ်င္ အားထုတ္မႈကင္း ၿငိမ္သက္ျခင္း
ရွိေစရန္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ ၀ိပါက္စိတ္
ေစတသိက္တို႔၏ စြမ္းေဆာင္မႈ သတၱိကိုပင္
၀ိပါကပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မူ၏။
————————————
၁၅။အာဟာရပစၥေယာတိ-

ကဗဠီကာေရာအာဟာေရာ
ကၠုမႆ ကာယႆ
အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ။

အရူပိေနာအဟာရာ သမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ
တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ
အာဟာရပစၥေယနပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၁၅။ အာဟာရပစၥေယာ
ၾသဇာေခၚၾက၊ အာဟာရႏွင့္၊ ဖႆ ေစတနာ၊
မကြာတးယွဥ္၊ စိတ္၀ိညာဥ္တို႔၊ အစဥ္မကြာ၊
သက္ဆိုင္ရာဟု၊ ႏွစ္ျဖာသင့္တန္၊ ႐ုပ္ႏွင့္နာမ္ကို၊
က်ားကန္သမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳျငား၊
အာဟာရပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၁၅။ အာဟာရပစၥည္း
သက္ဆိုင္ရာအက်ဳိးတရားမ်ားကို လြန္စြာစြမ္းေဆာင္ႏု္င္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္အာဟာရပစၥည္းမည္၏။

အာဟာရပစၥည္းႏွစ္မ်ဳိး
အာဟာရပစၥည္းသည္-
(၁) ႐ုပ္အာဟာရ
(၂) နာမ္အာဟာရဟူ၍ ၂-မ်ဳိးရွိ၏။ ထိုတြင္-
အဇၥ်တၱသႏၱာန္၌ျဖစ္ေသာ အေၾကာင္းတရား ၄-ပါးေၾကာင့္
ျဖစ္ေသာၾသဇာသည္ ႐ုပ္အာဟာရမည္၏။ ၄င္းၾသဇာ႐ုပ္သည္
အစာအာဟာရမ်ား၌ တည္ရွိ၏။
ၾသဇာ၏တည္ရာ အစာအာဟာရကို အတံုးအခဲ အလုပ္အေလြ႔
ျပဳ၍ စားမ်ဳိအပ္ေသာေၾကာင့္ ကဗဠီကာရ အာဟာရဟုေခၚ၏။
နာမ္အာဟာရသည္ ဖႆ၊ ေစတနာ၊ ၀ိညာဥ္ဟူ၍
၃-မ်ဳိးရွိ၏။ ႐ုပ္အာဟာရ ၁-ပါး၊ နာမ္အာဟာရ ၃-ပါးရွိသျဖင့္
အာဟာရ ၄-ပါးရွိသည္ဟု မွတ္ရာ၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
(၁) ႐ုပ္အာဟာရပစၥည္း
ပစၥည္း ၾသဇာ
ပစၥယုပၸန္ အာဟာရေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္မ်ား၊
တနည္း အေၾကာင္း ၄-ပါးေၾကာင့္
ျဖစ္ေသာ႐ုပ္မ်ား။

(၂) နာမ္အာဟာရပစၥည္း
ပစၥည္း ဖႆ၊ ေစတနာ၊ ၀ိညာဥ္၊
ပစၥယုပၸန္ စိတ္၊ေစတသိက္၊ စိတၱဇ႐ုပ္၊ ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္။

ေက်းဇူးျပဳပံု
ကဗဠီကာရအာဟာရေခၚ ၾသဇာ႐ုပ္သည္ သက္ရွိ
သတၱ၀ါမ်ား၏ ကိုယ္ကာယရွည္ၾကာစြာ တည္ရွိဖြံ႔
ထြားေအာင္ ေက်းဇူးျပဳ၏။
ဖႆအာဟာရသည္ ခံစားမႈေ၀ဒနာျဖစ္ေပၚေအာင္
စြမ္းေဆာင္လ်က္ ေက်းဇူးျပဳ၏။
ေစတနာသည္ ပဋိသေႏၶကို ျဖစ္ေပၚေစရန္စြမ္းေဆာင္
လ်က္ ေက်းဇူးျပဳ၏။
ဤသို႔လွ်င္ ႐ုပ္ခႏၶာ၏ တည္တံ့ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို စြမ္းေဆာင္
ေသာၾသဇာ၏ သတၱိ။ ေ၀ဒနာက္ုျဖစ္ေပၚေစေသာ
ဖႆ၏သတၱိ၊ နာမ္႐ုပ္မ်ားတိုးတက္ျဖစ္ပြားေစရန္
စြမ္းေဆာင္တတ္ေသာ ၀ိညာဥ္၏သတၱိကိုပင္
အာဟာရပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟုေဟာေတာ္မႈ၏။
————————————————
၁၆။ ကၠုျႏၵိယပစၥေယာတိ-
စကၡဳျႏၵိယံ စကၡဳဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ
ဓမၼာနံ ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ေသာတိျႏၵိယံ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱ
ကာနဥၥ ဓမၼာနံ ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ဃာနိျႏၵိယံ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာ
နဥၥ ဓမၼာနံ ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ဇိဝွိျႏၵိယံ ဇိဝွာဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ
ဓမၼာနံ ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ကာယိျႏၵိယံကာယဝိညာဏ ဓာတုယာ တံသမၸယုတၱ
ကာနဥၥ ဓမၼာနံ ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ရူပဇိီဝိတိျႏၵိယံ ကဋတၱာရူပါနံ ကၠုျႏၵိယပစၥေယနပစၥေယာ။
အရူပိေနာ ကၠုျႏၵိယာ သမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာ
နာနဥၥ ရူပါနံ ကၠုျႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ။

၁၆။ ကၠုျႏၵိယပစၥေယာတိ- စကၡဳျႏၵိယံ စကၡဳဝိညာဏဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။
ေသာတိျႏၵိယံ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ
ဓမၼာနံ ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။ ဃာနိျႏၵိယံ ဃာနဝိညာဏ
ဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥ
ေယာ။ ဇိဝွိျႏၵိယံ ဇိဝွာဝိညာဏဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ
ဓမၼာနံ ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။ ကာယိျႏၵိယံကာယဝိညာဏ
ဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥ
ေယာ။ ရူပဇိီဝိတိျႏၵိယံ ကဋတၱာရူပါနံ ကၠုျႏၵိယပစၥေယနပစၥေယာ။
အရူပိေနာ ကၠုျႏၵိယာ သမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံ သမု႒ာနာနဥၥ
ရူပါနံ ကၠုျႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၁၆။ ကၠုျႏၵိယပစၥေယာ
စကၡဳစသည္ ငါးလီကၠုေျႏၵ စိတ္ေစမ်ားအား စိုးပိုင္ထားလ်က္
တစ္ပါး႐ႈပ ဇီ၀ိိတကား ကမၼဇ႐ုပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ဧကန္ က်န္ကၠုေျႏၵ
ႏွစ္ေထြနာမ္႐ုပ္ ထိန္းခ်ဳပ္သမႈ ေက်းဇူးျပဳျငား ကၠုျႏၵိယပစၥည္း
တရားလည္းေကာင္း။ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ ၁၆။ ကၠုျႏၵိယပစၥည္း
မိမိဆိုင္ရာကိစၥ၌ အစိုးတရ ခ်ဳပ္ကိုင္အုပ္စိုးလ်က္ ေက်းဇူးျပဳ
တတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္ ကၠုျႏၵိယပစၥည္းမည္၏။

ကၠုျႏၵိယပစၥည္း ၃-မ်ဳိး ကၠုျႏၵိယပစၥည္းသည္-
(၁) သဟဇာတ ကၠုျႏၵိယ
(၂) ပုေရဇာတ ကၠုျႏၵိယ
(၃) ႐ူပဇီ၀ိတ ကၠုျႏၵိယ ဟူ၍ ၃ မ်ဳိးရွိ၏။
ထိုတြင္- အတူတကြျဖစ္လ်က္ ႀကီးစိုးကာ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ သဟဇာတကၠုျႏၵိယမည္၏။ ေရွ႔ဦးျဖစ္ႏွင့္
ကာ ႀကီးစိုးလ်က္ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
ပုေရဇာတ ကၠုျႏၵိယမည္၏။ ကမၼဇရုပ္မ်ားကို ႀကီးစိုးလ်က္ ေက်း
ဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္ ႐ူပဇီ၀ိတ ကၠုျႏၵိယ မည္
၏။
(၁) သဟဇာတ ကၠုျႏၵိယ ပစၥည္း ဇီ၀ိတ၊ စိတ္၊ ေ၀ဒနာ၊ သဒၶါ၊
၀ီရီယ၊ သတိ၊ ဧကၠဂတာ၊ ပညာ ဟူေသာ နာမ္ကၠုေျႏၵတရားကိုယ္
၈ ပါး။ ပစၥယုပၸန္ စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိက္ ၅၂၊ စိတၱဇရုပ္ ပဋိသေႏၵ
ကမၼဇရုပ္။
(၂) ပုေရဇာတ ကၠုျႏၵိယ ပစၥည္း စကၡဳ၊ ေသာတ၊ ဃာန၊ ဇိ၀ွါ၊
ကာယ ၀တၳဳရုပ္ ၅-ပါး။ ပစၥယုပၸန္ ေဒြပဥၥ၀ိဥာဏ္ ၁၀၊ သဗၺစိတၱ
သာဓာရဏ ေစတသိက္ ၇-ခု။ (၃) ႐ူပဇီ၀ိတ ကၠုျႏၵိယ ပစၥည္း
ရုပ္ဇီ၀ိတ ပစၥယုပၸန္ ရုပ္ဇီ၀ိတမွတပါးေသာ ကလာပ္တူ ကမၼဇ
ရုပ္ ၉-ခု။ ေက်းဇူးျပဳပံု နာမ္ဇီ၀ိတ၊ စိတ္၊ ေ၀ဒနာ၊ သဒၶါ၊ ၀ီရီယ၊
သတိ၊ ဧကၠဂတာ၊ ပညာ ဟူေသာ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကၠုေျႏၵတရား
မ်ားသည္ နာမ္ရုပ္တရားမ်ားအား ႀကီး စိုးလ်က္ ေက်းဇူးျပဳ၏။
စကၡဳေျႏၵေခၚ မ်က္စိအၾကည္ရုပ္သည္ ျမင္သိစိတ္၊ ေစတသိက္
တရားမ်ားအား ျမင္မႈကိစၥ၌ ႀကီးစိုးလ်က္ ေက်းဇူးျပဳ၏။ ထင္ရွား
ေစအံ့။ မ်က္စိအၾကည္ရုပ္အား ေကာင္းလွ်င္ ျမင္သိစိတ္ အား
ေကာင္း၏။ အားနည္း လွ်င္ အားနည္း၏။ ဤသည္မွာျမင္မႈကိစၥ
၌ မ်က္စိ အၾကည္ရုပ္ ( စကၡဳေျႏၵ ) က ျမင္သိစိတ္ ေစတသိက္
တို႔ကို စိုးပိုင္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားပံုျဖစ္၏။ ထို႔အတူ ေသာတိေျႏၵ (နား
အၾကည္ရုပ္)သည္ ၾကား မႈကိစၥ၌ ၾကားသိစိတ္၊ေစတသိက္မ်ား
ကို ႀကီးစိုးထား ၏။ ဃာနိေျႏၵ ( ႏွာေခါင္းအၾကည္ရုပ္)သည္ နမ္း
ရႈမႈကိစၥ ၌ နံသိစိတ္၊ ေစတသိက္မ်ားကို ႀကီးစိုး၏။ ဇီ၀ိွေျႏၵ (လွ်ာ
အၾကည္ရုပ္)သည္ လ်က္မႈကိစၥ၌ လ်က္သိစိတ္ ေစတသိက္မ်ား
ကို ႀကီးစိုး၏။ ကာယိေျႏၵ (ကိုယ္အၾကည္ ရုပ္)သည္ ထိေတြ႔မႈ
ကိစၥ၌ ထိသိစိတ္ ေစတသိက္မ်ား ကို ႀကီးစိုး၏။ရုပ္ဇီ၀ိတိေျႏၵ
သည္ ေစာင့္ထိန္းမႈကိစၥ၌ အစိုးတရခ်ဳပ္ကိုင္အုပ္စိုးလ်က္ ေက်း
ဇဴးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ား၏ စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိကို
ပင္ ကၠုျႏၵိယ ပစၥည္း၏သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မူ၏။
———————————————–
၁၆။ ကၠုျႏၵိယပစၥေယာတိ-
စကၡဳျႏၵိယံ စကၡဳဝိညာဏဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ေသာတိျႏၵိယံ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဃာနိျႏၵိယံ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဇိဝွိျႏၵိယံ ဇိဝွာဝိညာဏဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ကာယိျႏၵိယံကာယဝိညာဏ
ဓာတုယာ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
ကၠုျႏၵိယ ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရူပဇိီဝိတိျႏၵိယံ ကဋတၱာရူပါနံ
ကၠုျႏၵိယပစၥေယနပစၥေယာ။

အရူပိေနာ ကၠုျႏၵိယာ
သမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ
တံ သမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ
ကၠုျႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၁၆။ ကၠုျႏၵိယပစၥေယာ
စကၡဳစသည္ ငါးလီကၠုေျႏၵ စိတ္ေစမ်ားအား
စိုးပိုင္ထားလ်က္ တစ္ပါး႐ႈပ ဇီ၀ိိတကား
ကမၼဇ႐ုပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ဧကန္ က်န္ကၠုေျႏၵ
ႏွစ္ေထြနာမ္႐ုပ္ ထိန္းခ်ဳပ္သမႈ ေက်းဇူးျပဳျငား
ကၠုျႏၵိယပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၁၆။ ကၠုျႏၵိယပစၥည္း
မိမိဆိုင္ရာကိစၥ၌ အစိုးတရ ခ်ဳပ္ကိုင္အုပ္စိုးလ်က္
ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
ကၠုျႏၵိယပစၥည္းမည္၏။

ကၠုျႏၵိယပစၥည္း ၃-မ်ဳိး
ကၠုျႏၵိယပစၥည္းသည္-
(၁) သဟဇာတ ကၠုျႏၵိယ
(၂) ပုေရဇာတ ကၠုျႏၵိယ
(၃) ႐ူပဇီ၀ိတ ကၠုျႏၵိယ ဟူ၍ ၃ မ်ဳိးရွိ၏။ ထိုတြင္-
အတူတကြျဖစ္လ်က္ ႀကီးစိုးကာ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ သဟဇာတကၠုျႏၵိယမည္၏။

ေရွ႔ဦးျဖစ္ႏွင့္ကာ ႀကီးစိုးလ်က္ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ ပုေရဇာတ ကၠုျႏၵိယမည္၏။

ကမၼဇရုပ္မ်ားကို ႀကီးစိုးလ်က္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ ႐ူပဇီ၀ိတ ကၠုျႏၵိယ မည္၏။

(၁) သဟဇာတ ကၠုျႏၵိယ
ပစၥည္း ဇီ၀ိတ၊ စိတ္၊ ေ၀ဒနာ၊ သဒၶါ၊ ၀ီရီယ၊
သတိ၊ ဧကၠဂတာ၊ ပညာ ဟူေသာ
နာမ္ကၠုေျႏၵတရားကိုယ္ ၈ ပါး။
ပစၥယုပၸန္ စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိက္ ၅၂၊
စိတၱဇရုပ္ ပဋိသေႏၵကမၼဇရုပ္။

(၂) ပုေရဇာတ ကၠုျႏၵိယ
ပစၥည္း စကၡဳ၊ ေသာတ၊ ဃာန၊ ဇိ၀ွါ၊ ကာယ
၀တၳဳရုပ္ ၅-ပါး။
ပစၥယုပၸန္ ေဒြပဥၥ၀ိဥာဏ္ ၁၀၊ သဗၺစိတၱသာဓာရဏ
ေစတသိက္ ၇-ခု။

(၃) ႐ူပဇီ၀ိတ ကၠုျႏၵိယ
ပစၥည္း ရုပ္ဇီ၀ိတ
ပစၥယုပၸန္ ရုပ္ဇီ၀ိတမွတပါးေသာ
ကလာပ္တူ ကမၼဇရုပ္ ၉-ခု။

ေက်းဇူးျပဳပံု

နာမ္ဇီ၀ိတ၊ စိတ္၊ ေ၀ဒနာ၊ သဒၶါ၊ ၀ီရီယ၊
သတိ၊ ဧကၠဂတာ၊ ပညာ ဟူေသာ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာ
ကၠုေျႏၵတရားမ်ားသည္ နာမ္ရုပ္တရားမ်ားအား ႀကီး
စိုးလ်က္ ေက်းဇူးျပဳ၏။
စကၡဳေျႏၵေခၚ မ်က္စိအၾကည္ရုပ္သည္ ျမင္သိစိတ္၊
ေစတသိက္တရားမ်ားအား ျမင္မႈကိစၥ၌ ႀကီးစိုးလ်က္
ေက်းဇူးျပဳ၏။ ထင္ရွားေစအံ့။ မ်က္စိအၾကည္ရုပ္အား
ေကာင္းလွ်င္ ျမင္သိစိတ္ အားေကာင္း၏။ အားနည္း
လွ်င္ အားနည္း၏။ ဤသည္မွာျမင္မႈကိစၥ၌ မ်က္စိ
အၾကည္ရုပ္ ( စကၡဳေျႏၵ ) က ျမင္သိစိတ္ ေစတသိက္
တို႔ကို စိုးပိုင္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားပံုျဖစ္၏။
ထို႔အတူ ေသာတိေျႏၵ (နားအၾကည္ရုပ္)သည္ ၾကား
မႈကိစၥ၌ ၾကားသိစိတ္၊ေစတသိက္မ်ားကို ႀကီးစိုးထား
၏။ ဃာနိေျႏၵ ( ႏွာေခါင္းအၾကည္ရုပ္)သည္ နမ္းရႈမႈကိစၥ
၌ နံသိစိတ္၊ ေစတသိက္မ်ားကို ႀကီးစိုး၏။ ဇီ၀ိွေျႏၵ
(လွ်ာ အၾကည္ရုပ္)သည္ လ်က္မႈကိစၥ၌ လ်က္သိစိတ္
ေစတသိက္မ်ားကို ႀကီးစိုး၏။ ကာယိေျႏၵ (ကိုယ္အၾကည္
ရုပ္)သည္ ထိေတြ႔မႈကိစၥ၌ ထိသိစိတ္ ေစတသိက္မ်ား
ကို ႀကီးစိုး၏။ရုပ္ဇီ၀ိတိေျႏၵသည္ ေစာင့္ထိန္းမႈကိစၥ၌
အစိုးတရခ်ဳပ္ကိုင္အုပ္စိုးလ်က္ ေက်းဇဴးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားမ်ား၏ စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိကိုပင္ ကၠုျႏၵိယ
ပစၥည္း၏သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မူ၏။

—————————————
၁၇။ စ်ာနပစၥေယာတိ-

စ်ာနဂၤါနိ စ်ာနသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ
တံ သမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ
စ်ာန ပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၁၇။ စ်ာနပစၥေယာ-
အာ႐ုံစြဲမက္ ကပ္၍ရႈပါ စ်ာန္အဂၤါတို႔ တူစြာျဖစ္ျငား၊
ရုပ္နာမ္မ်ားကို ရႈျငားေစမႈ သတၱိစုျဖင့္၊ ေက်းဇူးျပဳျငား၊
စ်ာနပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၁၇။ စ်ာနပစၥည္း
အာ႐ုံကို စူးစိုက္ရႈလ်က္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ စ်ာနပစၥည္းမည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း  ၀ိတက္၊ ၀ိစာရ၊ ပီတိ၊ ေ၀ဒနာ၊ ဧကဂၢတာ
ဟူေသာစ်ာန္အဂၤါ ၅-ပါး
ပစၥယုပၸန္  ဒိြပဥၥ၀ိညာဏ္မွတပါး စိတ္ ၇၉၊
ေစတသိက္ ၅၂၊ စိတၱဇရုပ္၊
ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပ္

ေက်းဇူးျပဳပံု
၀ိတက္၊ ၀ိစာရ၊ ပီတိ၊ ေ၀ဒနာ၊ ဧကဂၢတာဟူေသာ
စ်ာန္အဂၤါ ၅-ပါးတို႔သည္ အတူတကြျဖစ္ၾကေသာ
စိတ္ေစတသိက္ႏွင့္ စိတၱဇရုပ္ ပဋိကေႏၶကမၼဇရုပ္
မ်ားအား အာရုံကိုေရွးရႈျပဳလ်က္ ေက်းဇူးျပဳ၏။
မွတ္ခ်က္။       ။ သမထက်င့္စဥ္ျဖင့္ ရရွိလာေသာ
စ်ာန္တရားကိုသာ စ်ာနပစၥေယာဟု ေဟာသည္မ
ဟုတ္၊ အကုသိုလ္စိတ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ၀ိတက္စသည္
ကိုသာ စ်ာနပစၥေယာဟု ေဟာေတာ္မူသည္မွတ္။
ဤသို႔ အာရုံကို စူးစိုက္ရႈေစလ်က္ ေက်းဇူးျပဳတတ္
ေသာ အေၾကာင္းတရား၏ စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိကိုပင္
စ်ာနပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မူ၏။
————————————–
၁၈။ မဂၢ ပစၥေယာတိ-

မဂၢဂၤါနိ မဂၢသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ
တံ သမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ
မဂၢပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၁၈။ မဂၢပစၥည္း
ထုတ္ေဆာင္တတ္ေသာ လမ္းေၾကာင္းအျဖစ္ျဖင့္
ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
မဂၢပစၥည္းမည္၏။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း ပညာ၊ ၀ိတက္၊ ၀ီရိယ ၃-ခု၊
၀ီရိယ၊ သတိ၊ ဧကဂတာ၊ ဒိ႒ိ ဟုဆိုအပ္ေသာ
မဂၢင္တရားကိုယ္ ၉-ပါး
သဟိတ္စိတ္ ၇၁၊ ေစတသိက္ ၅၂၊
ပစၥယုပၸန္ သဟိတ္စိတၱဇ႐ုပ္၊
သဟိတ္ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္

ေက်းဇူးျပဳပံု
မဂၢင္တရားကိုယ္ ၉-ပါးသည္ အတူတကြျဖစ္ေသာ
စိတ္ ေစတသိက္ႏွင့္ စိတၱဇ႐ုပ္ ပဋိသေႏၶ ကမၼဇရုပ္
မ်ားကို ထုတ္ေဆာင္တတ္ေသာ လမ္းေၾကာင္းအျဖစ္
ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳ၏။
ဤသို႔ အက်ဳိးတရားမ်ားကိုပါ ထုတ္ေဆာင္တတ္ေသာ
လမ္းေၾကာင္းအျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ မဂၢင္
တရားကိုယ္ ၉-ပါး၏ စြမ္းေဆာင္မႈသတၱိကိုပင္ မဂၢပစၥည္း
၏သတၱိထူးဟု ေဟာေတာ္မႈ၏။
ေကာင္းဆိုးတရား၊ မဂၢင္မ်ားက၊ ျဖစ္ပြားတူျပန္၊
႐ုပ္ႏွင့္နာမ္ကို၊ ဧကန္ေျမွာ္႐ႈ၊ လမ္းေၾကာင္းမႈျဖင့္၊
ေက်းဇူးျပဳျငား၊ မဂၢင္ပစၥည္းတရား လည္းေကာင္း။
—————————————–
၁၉။ သမၸယုတၱပစၥေယာတိ –

စတၱာေရာခႏၶာ အရူပိေနာ အညမညံ
သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၁၉။ သမၸယုတၱပစၥေယာတိ-
၀တၳဳအာ႐ုံ ျဖစ္တုံခ်ဳပ္ျငား၊ တူ-၄ပါးျဖင့္၊
ေပါငးထားသမႈ၊ ေက်းဇူးျပဳျငား၊
သမၸယုတၱ ပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၁၉။ သမၸယုတၱပစၥည္း
ယွဥ္တြဲေပါင္းစပ္ျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ သမၸယုတၱပစၥည္းမည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
ပစၥည္း    စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိက္ ၅၂၊
ပစၥယုပၸန္   စတ္ ၈၉၊ ေစတသိက္ ၅၂၊

ေက်းဇူးျပဳပံု
မွီရာ၀တၳဳျခင္း၊ အာ႐ုံျပဳတူရာျခင္း၊ ျဖစ္မႈခဏတူျခင္း၊
ခ်ဳပ္မႈခဏတူျခင္းဟူ၌ ေပါင္းစပ္ယွဥ္တြဲမႈ လကၡဏာ
၄-ရပ္ႏွင့္ညီေသာ စိတ္ ေစတသိက္မ်ားသည္ အခ်င္း
ခ်င္း အျပန္အလွန္ ယွဥ္တြဲေပါင္းစပ္ျခင္း အျဖစ္ျဖင့္
ေက်းဇူးျပဳၾက၏။
ဤသို႔ ယွဥ္တြဲေပါင္းစပ္ေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳ
တတ္ေသာ စိတ္ေစတသိက္ တို႔၏စြမ္းေဆာင္မႈ
သတၱိကိုပင္ သမၸယုတၱပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု
ေဟာေတာ္မႈ၏။
——————————–
၂၀။ဝိပၸယုတၱပစၥေယာတိ –

ရူပိေနာဓမၼာ အရူပီနံ ဓမၼာနံ
ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ။

အရူပိေနာဓမၼာ ရူပီနံ ဓမၼာနံ
ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၂၀။ ၀ိပၸယုတၱပစၥေယာ

၀တၳဳအာရုံ ျဖစ္တံုခ်ဳပ္ပ်က္ မတူခ်က္ေၾကာင့္
တြဲဖက္မရ ရုပ္ကနာမ္ကို နာမ္ဆိုရုပ္အား တူ
ျဖစ္ျငားလည္း ကြဲျပားသမႈ ေက်းဇူးျပဳျငား
၀ိပၸယုတၱပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၂၀။ ၀ိပၸယုတၱပစၥည္း

အတူတကြတည္ရွိၾကေသာ္လည္း ေပါင္းစပ္
ေရာေႏွာျခင္းမရွိဘဲ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ ၀ိပၸယုတၱပစၥည္းမည္၏။

၀ိပၸယုတၱပစၥည္း (၃)မ်ဳိး
၁။ သဟဇာတ ၀ိပၸယုတၱ
၂။ ပုေရဇာတ ၀ိပၸယုတၱ
၃။ ပစၧာဇာတ ၀ိပၸယုတၱ ဟူ၍သံုးမ်ဳိးရွိ၏။

ထိုတြင္အတူတကြျဖစ္လ်က္ ေပါင္းစပ္ေရာေႏွာျခင္း
မရွိဘဲ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
သဟဇာတ ၀ိပၸယုတၱမည္၏။

ေရွးဦးျဖစ္ႏွင့္၍ ေပါင္းစပ္ေရာေႏွာျခင္းမရွိဘဲ ေက်းဇူး
ျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္ ပုေရဇာတ
၀ိပၸယုတၱမည္၏။
ေနာက္မွျဖစ္ၿပီး ေရာေႏွာေပါင္းစပ္ျခင္းမရွိဘဲ ေက်းဇူး
ျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္ ပစၧာဇာတ၀ိပၸယုတၱ
မည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
၁။ သဟဇာတ ၀ိပၸယုတၱ
ပစၥည္း  ရုပ္ကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာစိတ္ ၇၅၊
ေစတသိက္ ၅၂ ႏွင့္ ပဥၥေ၀ါကာရ
ပဋိသေႏၶ နာမကၡႏၶ ဟဒယ၀တၳဳ။
ပစၥယုပၸန္ စိတၱဇရုပ္ ပဋိသေႏၶကမဇရုပ္ႏွင့္
ဟဒယ၀တၳဳ ပဥၥေ၀ါကာရ ပဋိသေႏၶ
နာမကၡႏၶာ။

၂။ ပုေရဇာတ၀ိပၸယုတၱ
ပုေရဇာတပစၥည္းႏွင့္ ပစၥည္းပစၥယုပၸန္တူ၏။

၃။ ပစၧာဇာတ၀ိပၸယုတၱ
ပစၧာဇာတပစၥည္းႏွင့္ ပစၥည္းပစၥယုပၸန္တူ၏။

ေက်းဇူးျပဳပံု
ရုပ္တရားမ်ားႏွင့္နာမ္တရားမ်ား နာမ္တရားမ်ား
ႏွင့္ရုပ္တရားမ်ားတို႔သည္ အတူတကြတည္ရွိၾက
ေသာ္လည္း ေပါင္းစပ္ေရာေႏွာျဖင္းမရွိဘဲ ေက်းဇူး
ျပဳၾက၏။ သို႔ေပါင္းစပ္ေရာေႏွာျခင္းမရွိဘဲ ေက်းဇူး
ျပဳ တတ္ေသာ အေၾကာင္းတရား၏ စြမ္းေဆာင္မႈ
သတၱိကိုပင္ ၀ိပၸယုတၱပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု ေဟာ
ေတာ္မႈ၏။
————————–
၂၁။အတၳိပစၥေယာတိ-

စတၱာေရာခႏၵာ အရူပိေနာ၊
အညမညံ အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

စတၱေရာမဟာဘူတာ ၊
အညမညံ အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ၾသကၠႏၱိကၡေဏ နာမရူပံ
အညမညံ အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

စိတၱေစတသိကာဓမၼာ
စိတၱသမု႒ာနာနံ ရူပါနံ
အတၳိပစၥေယနပစၥေယာ။

မဟာဘူတာ ဥပါဒါရူပါနံ
အတၳိပစၥေယနပစၥေယာ။

စကၡာယတနံ စကၡဳဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ေသာတာယတနံ ေသာတဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဃာနာယတနံ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဇိဝွာယတနံ ဇိဝွာဝိညာဏဓာတုယာ၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ကာယာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရူပါယတနံ စကၡုဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

သဒၵါယတနံေသာတဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဂႏၶာယတနံ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရသာယတနံ ဇိဝွာဝိညာဏဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ေဖာ႒ဗၺာယတနံ ကာယဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရူပါယတနံ၊ သဒၵါယတနံ။ ဂႏၶာယတနံ၊
ရသာယတနံ၊ ေဖာ႒ဗၺာယတနံ၊
မေနာဓာတုယာ တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ယံ ရူပံ နိႆာယ မေနာဓာတု စ
မေနာဝိညာဏ ဓာတုစ ဝတၱႏၱိ၊

တံ ရူပံ မေနာဓာတုယာ စ၊
မေနာဝိညာဏဓာတုယာ စ၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

၂၁။ အတၳိပစၥေယာ
ပစၥဳပန္မွာ ရွိခိုက္သာလွ်င္ မကြာတူဘိ ထင္ရွားရွိျငား
က်ဳိးတရားကို ျဖစ္ပြားေစမႈ ေက်းဇူးျပဳျငား
အတၱိပစၥည္းတရား လည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၂၁။ အတၳိပစၥည္း
ရွိေနခိုက္မွာသာ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္
အတၳိပစၥည္းမည္၏။

အတၳိပစၥည္း (၅)မ်ဳိး
၁။ သဟဇာတ အတၳိ
၂။ ပုေရဇာတ အတၳိ
၃။ ပစၧာဇာတ အတၳိ
၄။ အာဟာရ အတၳိ
၅။ ကၠုျႏၵိယ အတၳိ ဟူ၍ ၅-မ်ဳိးရွိ၏။
ထိုတြင္ အတူတကြျဖစ္ၿပီး ထင္ရွားရွိခိုက္မွာသာ
ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
သဟဇာတ အတၳိမည္၏။

ေရွ႔ဦးျဖစ္ႏွင့္ၿပီး ထင္ရွားရွိခိုက္မွာသာ ေက်းဇူးျပဳ
တတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္ ပုေရဇာတ
အတၳိမည္၏။

ေနာက္မွျဖစ္၍ ထင္ရွားရွိခိုက္မွာသာ ေက်းဇူးျပဳ
တတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္ ပစၧာဇာတ
အတၳိမည္၏။

စြမ္းေဆာင္မႈလြန္ကဲ၍ ထင္ရွားရွိခိုက္မွာသာ
ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
အာဟာရ အတၳိမည္၏။

ခ်ဳပ္ကိုင္အုပ္စိုးလ်က္  ထင္ရွားရွိခိုက္မွာသာ
ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္
ကၠုျႏၵိယ အတၳိမည္၏။

ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္
သဟဇာတအတၳိသည္ သဟဇာတႏွင့္တူ၏။
ပုေရဇာတအတၳိသည္ ပုေရဇာတႏွင့္တူ၏။
ပစၧာဇာတအတၳိသည္ ပစၧာဇာတႏွင့္တူ၏။
အာဟာရအတၳိသည္ ႐ုပ္အာဟာရႏွင့္တူ၏။
ကၠုျႏၵိယအတၳိသည္ ႐ႈပဇီ၀ိတိျႏၵိယႏွင့္တူ၏။

ေက်းဇူးျပဳပံု
မိမိႏွင့္ ၿပိဳင္တူျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ ႀကိဳတင္ျဖစ္ႏွင့္
သည္ျဖစ္ေစ၊ ေနာက္မွျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ မိမိျဖစ္
ၿပီးလွ်င္ ထင္ရွားရွိဆဲအက်ဳိးတရားမ်ားကို ေက်း
ဇူးျပဳ၏။ ဤသို႔ထင္ရွားရွိခိုက္မွာသာ ေက်းဇူးျပဳ
တတ္ေသာ အေၾကာင္းတရား၏ စြမ္းေဆာင္မႈ
သတၱိကိုပင္ အတၳိပစၥည္း၏ သတၱိထူးဟု ေဟာ
ေတာ္မႈ၏။
—————————————-
၂၂။ နတၳိပစၥေယာတိ-

သမနႏၱရနိရုဒၵါ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ
ပဋဳပၸနၷာနံ စိတၱ ေစတသိကာနံ ဓမၼာနံ
နတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၂၂။ နတၳိပစၥေယာတိ-
လံုး၀ခ်ဳပ္ဘိ မရွိမွသာ ေနာက္လာတရား
စိတ္ေစမ်ားသို႔ ျဖစ္ပြားေစမႈ ေက်းဇူးျပဳျငား
နတၳိပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၂၂။ နတၳိပစၥည္း
မိမိမရွိသည့္ ေနာက္မွသာ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ နတၳိပစၥည္းမည္၏။
နတၳိပစၥည္းသည္ အနႏၱရပစၥည္းႏွင့္ ပစၥည္းပစၥယုပၸန္
တူ၏။

ေက်းဇူးျပဳပံု
မိမိ၏ အျခားမဲံ၌ျဖစ္လာမည့္ နာမ္တရားမ်ားအား
မိမိမရွိေတာ့သည့္ေနာက္မွသာ ျဖစ္ေပၚလာေစရန္
အခြင့္ေပးေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳ၏။ ေရွ႔ေရွ႔
အျခားမဲ့၌ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီး၍ လံုး၀မရွိေသာ စိတ္
ေစတသိက္ တရားမ်ားအား နတၳိသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳ၏။
ဤသို႔ မိမိမရွိသည့္ေနာက္မွသာ မရွိေသာအားျဖင့္
ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရား၏ စြမ္း
ေဆာင္မႈသတၱိကိုပင္ နတၳိသတၱိဟု ေဟာေတာ္မႈ၏။
———————————————
၂၃။ ဝိဂတပစၥေယာတိ-

သမနႏၱရဝိဂတာ စိတၱေစတသိကာဓမၼာ
ပဋဳပၸနၷာနံ စိတၱေစတသိကာနံ ဓမၼာနံ
ဝိဂတပစၥေယနပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၂၃။ ၀ိဂတပစၥေယာ
ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ကင္းကြာ ျဖစ္ေသာခါမွ ေနာင္လာ
တရား စိတ္ေစမ်ားတို႔ ျဖစ္ပြားေစမႈ ေက်းဇူးျပဳျငား
၀ိဂတပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
လံုး၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္း ျပတ္စဲၿပီးမွ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ
အေၾကာင္းတရားသည္ ၀ိဂတပစၥည္းမည္၏။
၀ိဂတပစၥည္းသည္ နတၳိပစၥည္းႏွင့္ လံုး၀တူ၏။
——————————
၂၄။ အဝိဂတပစၥေယာတိ-

စတၱာေရာခႏၶာ အရူပိေနာ အညမညံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

စတၱာေရာမဟာဘူတာ အညမညံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

ၾသကၠႏၱိကၡေဏ နာမရူပံအညမညံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

စိတၱ ေစတသိကာ ဓမၼာ
စိတၱသမု႒ာနာန ံရူပါန ံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

မဟာဘူတာ ဥပါဒါရူပါနံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

စကၡာယတနံ စကၡဳဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

ေသာတာယတနံ ေသာတဝိညာဏ ဓာတုယာ၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဃာနာယတနံ၊ ဃာနဝိညာဏ ဓာတုယာ၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အဝိဂတပစၥေယနပစၥေယာ။

ဇိဝွာယတနံ ဇိဝွါဝိညာဏဓာတုယာ၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ၊
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

ကာယာယတနံ ကာယဝိညာဏ ဓာတုယာ၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရူပ့ယတနံ စကၡဳဝိညာဏ ဓာတုယာ၊
တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ၊
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

သဒၵါယတနံ ေသာတဝိညာဏ ဓာတုယာ
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာန၊ံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

ဂႏၶာယတနံ၊ ဃာနဝိညာဏ ဓာတုယာ၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ၊
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရသာယတနံ၊ ဇိဝွာဝိညာဏ ဓာတုယာ၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ၊
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

ေဖာ႒ဗၺာယတနံ၊ ကာယဝိညာဏ ဓာတုယာ၊၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာန၊ံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

ရူပါယတနံ၊ သဒၵါယတနံ၊ ဂႏၶာယတနံ၊
ရသာယတနံ၊ ေဖာ႒ဗၺယတနံ၊ မေနာဓာတုယာ၊၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ၊
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

တံရူပံ နိႆာယ မေနာဓာတုစ၊
မေနာဝိညာဏဓာတု စ၊ ဝတၱႏၱိ၊
တံ ရူပံ မေနာဓာတုယာ စ၊
မေနာဝိညာဏဓာတုယာ စ၊
တံ သမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ
အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ။

ပါဠိအနက္
၂၄။ အ၀ိဂတ ပစၥေယာ
ထင္ရွားရွိလာ မကင္းကြာဘဲ ျဖစ္လာအဟုတ္
နာမ္ႏွင့္႐ုပ္တို႔ မခ်ဳပ္ေသးခင္ စြမ္းအင္ေပးမႈ
ေက်းဇူးျပဳျငား အ၀ိဂတပစၥည္းတရား
လည္းေကာင္း။
ကၠုတိ၊ ဤသို႔။ ပစၥယုေဒၵသ။ ပစၥည္းတရား
အက်ဥ္းအားျဖင့္ ေဟာၾကားျပသ ပစၥယုေဒၵသ၌
စတု၀ီသတိပစၥေယာ၊ ၂၄-ပစၥည္းတို႔ကို။
ဘဂ၀ါ၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္။
၀ုတၱာ၊ ေဟာေတာ္မႈအပ္ကုန္ၿပီ။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
၂၄။ အ၀ိဂတပၥည္း
ခ်ဳပ္ၿငိမ္းပ်က္ဆဲျခင္း မျဖစ္ေသးမီ ေက်းဇူးျပဳတတ္
ေသာ အေၾကာင္းတရားသည္ အ၀ိဂတပစၥည္းမည္၏။
အ၀ိဂတပစၥည္းသည္ အတၳိပစၥည္းႏွင့္ လံုး၀တူ၏။

နိဂံုး

ေၾကာင္းက်ဳိးႏွစ္တန္
စစ္အမွန္ကို
ဧကန္႐ႈျမင္
ဉာဏ္သက္၀င္မွ
ကင္းစင္သံသယ
လမ္းမွန္ရလ်က္
ဘ၀သံသရာ
က်င္လည္ရာမွ
ျမန္စြာထြက္ေျမာက္
နိဗၺာန္ေရာက္မည္
ထြန္းေတာက္ဉာဏ္ျမင္
လင္းေစေသာ္ ။

ေဒါက္တာနႏၵမာလာဘိ၀ံသ

Ref: http://dhammalectures.blogspot.sg/2014/08/blog-post_92.html

၃၂ ေကာ႒ာသ

ဘိကၡေဝ-ရဟန္းတို႔။ ဧဝေမဝေခါ-ဤအတူလွ်င္။ ဘိကၡဳ-ရဟန္းသည္။ ပ။ ဣမေမဝ ကာယံ-ဤ႐ူပကာယ ခႏၶာကိုယ္ကိုသာလွ်င္။ ပစၥေဝကၡတိ-ဆင္ျခင္၏။
ဣမသႎၼ ကာေယ-ဤတစ္လံမွ်ေလာက္ေသာ ႐ူပကာယ ခႏၶာကိုယ္၌ –

(၁) ေကသာ – ႏွစ္ကုေဋ ငါးသန္းေသာ ဆံတို႔လည္းေကာင္း။

(၂) ေလာမာ – ကိုးသိန္းကိုးေသာင္းေသာ အေမြးတို႔လည္းေကာင္း။

(၃) နခါ – ငါးၾကင္းေၾကးသဖြယ္ ႏွစ္ဆယ္ေသာ လက္သည္း ေျခသည္းတို႔လည္းေကာင္း။

(၄) ဒႏၲာ – သံုးဆယ့္ႏွစ္ေခ်ာင္းေသာ သြားတို႔လည္းေကာင္း။

(၅) တေစာ – တစ္ကိုယ္လံုးကို ခြာ၍ လံုးသည္ရွိေသာ္ ဆီးေစ့ခန္႔မွ်ရွိေသာ အထူးထူးေသာ အဆင္းရွိေသာ ပါးေသာ အေပၚေရ၊ အဆင္းျဖဴေသာ ထူေသာ အတြင္းေရလည္းေကာင္း။

(၆) မံသံ – တိုက္နံရံကို လိမ္းက်ံေသာ ေျမစိုင္ကဲ့သို႔ အ႐ိုးကို လိမ္းက်ံေသာ ကိုးရာေသာ အသားလည္းေကာင္း။

(၇) ႏွာ႐ု – နံရံကို ဖြဲ႕ေသာ ႀကိမ္ႏြယ္ကဲ့သို႔ အ႐ိုးကိုဖြဲ႕ေသာ ကိုးရာေသာ အေၾကာ၊ အရသာကို ေဆာင္ေသာ ခုနစ္ေထာင္ေသာ အေၾကာလည္းေကာင္း။

(၈) အ႒ိ – သံုးရာေသာ အ႐ိုးလည္းေကာင္း။

 

(၉) အ႒ိမိၪၨံ – က်က္စြာေပါင္း၍ ဝါးက်ည္၌ ထည့္အပ္ေသာ ႀကိမ္ၫြန္႔ႏွင့္ သ႑ာန္တူေသာ ျဖဴေသာ အဆင္းရွိေသာ ႐ိုးတြင္းျခင္ဆီလည္းေကာင္း။

(၁၀) ဝကၠံ – ေရမ်ိဳမွ ဆက္ေသာ အေၾကာ၏အဆံုး ႏွလံုးသားကို ျခံရံ၍ တည္လ်က္ သရက္သီးပြတ္ႏွင့္ သ႑ာန္တူေသာ စဥ္းငယ္နီေသာ အဆင္းရွိေသာ အသားစိုင္ႏွစ္ခုဟု ဆိုအပ္ေသာ အညိႇဳ႕လည္းေကာင္း။

(၁၁) ဟဒယံ – သားျမတ္ႏွစ္ခုအလယ္၊ ကိုယ္အတြင္း ရင္အခ်ိဳင့္ အညိႇဳ႕ႏွစ္ခုအၾကား၌ တြဲလ်ား ဦးေစာက္တည္ေသာ ပညာရွိအား စဥ္းငယ္ပြင့္ေသာ၊ ပညာမဲ့အား ငံုေသာ၊ အေပၚဖတ္ကို ခြာ၍ ပစ္အပ္ေသာ ပဒုမၼာၾကာငံုတမွ် အပကား ေျပျပစ္သန္႔ရွင္း၊ အတြင္းကား သပြတ္ခါးအူသဖြယ္ အလယ္၌ ပုန္းညက္ေစ့ဆန္ေလာက္ေသာ တြင္း၌။
“စ႐ိုက္ႏွင့္အညီ၊ နီျမန္း-ရာဂ၊ ေဒါသ-မည္းျငား၊ သားေဆးရည္-ေမာဟ၊ တကၠ-ပဲျပဳတ္ရည္၊ ဝါသည္-သဒၶါ၊ ပညာ-ၿပိဳးျပက္၊ ေဇာတမ်က္သြင္၊ အေရာင္ထင္ေသာ” မေနာဓာတ္, မေနာဝိညာဏဓာတ္, စိတ္, ေစတသိက္တို႔၏ မွီရာ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္တည္းဟူေသာ တလက္ဖက္မွ်ေလာက္ေသာ ႏွလံုးေသြးရွိေသာ ႏွလံုးသားလည္းေကာင္း။

(၁၂) ယကနံ – သားျမတ္ႏွစ္ခုတို႔၏ အလယ္၌ လက္ယာနံပါးကို မွီလ်က္ ကသစ္႐ြက္ႏွင့္ သ႑ာန္တူေသာ ေဖ်ာ့ေတာ့ေတာ့ နီေသာ အဆင္းရွိေသာ ပညာရွိအား ငယ္သည္ျဖစ္၍ ႏွစ္ခု သံုးခု၊ ပညာမဲ့အား ႀကီးသည္ျဖစ္၍ တစ္ခုတည္းေသာ အသည္းလည္းေကာင္း။

(၁၃) ကိေလာမကံ – ျဖဴေသာအဆင္းရွိေသာ အသားတရစ္ကို ရစ္ေသာ အဝတ္ကဲ့သို႔ အညႇိဳ႕, ႏွလံုးကို ဖံုး၍ တည္ေသာ အေျမႇး၊ ကိုယ္အလံုး၌ အေရ၏ ေအာက္မွ တည္ေသာ အေျမႇးအားျဖင့္ ႏွစ္ပါးေသာ အေျမႇးလည္းေကာင္း။

(၁၄) ပိဟကံ – ႏွလံုးသား၏ လက္ဝဲနံပါး၌ မွီလ်က္ လက္ခုနစ္သစ္ခန္႔မွ် ႏြားလွ်ာဖ်ားသ႑ာန္ ညိဳေသာ အဆင္းရွိေသာ ဝမ္းေလွ်ာ သရက္႐ြက္ဟု ဆိုအပ္ေသာ အသားဖ်ဥ္းလည္းေကာင္း။

(၁၅) ပပၹါသံ – အညိႇဳ႕, ႏွလံုးကို ဖံုး၍ တည္လ်က္ မုန္႔ယွက္ျပတ္သ႑ာန္ နီေသာအဆင္းရွိေသာ သံုးဆယ့္ႏွစ္ခုေသာ အသားလႊာတည္းဟူေသာ ကလအုန္းေဆာင္းထပ္ဟု ဆိုအပ္ေသာ အဆုတ္လည္းေကာင္း။

(၁၆) အႏၲံ – ေသြးျပည့္ေသာ က်င္း၌ အေရကို ဆုတ္၍ ထည့္အပ္ေသာ ေႁမြေခြကဲ့သို႔ လည္ေခ်ာင္းမွ ဝစၥမဂ္တိုင္ေအာင္ ကိုယ္တြင္း၌ တည္ေသာ ေယာက်္ားအား သံုးဆယ့္ႏွစ္ေတာင္၊ မိန္းမအား ႏွစ္ဆယ့္ရွစ္ေတာင္ရွိေသာ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ပတ္ ေခြ၍ေနေသာ ျဖဴေသာအဆင္းရွိေသာ အူမလည္းေကာင္း။

(၁၇) အႏၲဂုဏံ – ေျခသုတ္ႀကိဳးဝန္းကို ဖြဲ႕ေသာ ႀကိဳးေသးကဲ့သို႔ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ပတ္ေခြရာ၌ အူမကို ဖြဲ႕ေသာ ေမွာ္ျမစ္အတူ ျဖဴေသာ အူသိမ္လည္းေကာင္း။

(၁၈) ဥဒရိယံ – အစြန္းႏွစ္ဘက္၌ ကိုင္၍ ညႇစ္အပ္ေသာ စိုေသာ ပုဆိုး၏ အလယ္အဖုကဲ့သို႔ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ပတ္ေခြေသာ အူမ၏ အလယ္အဖုဟု ဆိုအပ္ေသာ သံုးဆယ့္ႏွစ္ပါးေသာ ပိုးမ်ိဳးတို႔၏ ေနရာ အစာသစ္အိမ္၌ တည္ေသာ ေခြးစားက်င္း၌ ေခြးအန္ဖတ္ကဲ့သို႔ မ်ိဳအပ္ေသာ အစာသစ္လည္းေကာင္း။

(၁၉) ကရီသံ – က်ည္ေထာက္၌ ထည့္အပ္ေသာ ေျမညက္ကဲ့သို႔ အူမ၏အဆံုး အေစာက္ရွစ္သစ္ခန္႔မွ် ရွိေသာ အစာေဟာင္းအိမ္၌ တည္ေသာ အစာသစ္မွ က်က္၍ က်ေသာ အစာေဟာင္းတည္းဟူေသာ က်င္ႀကီးလည္းေကာင္း။

(၂၀) မတၳလုဂႍ – ဗူးအံု၌ ထည့္အပ္ေသာ မုန္႔ညက္စိုင္သ႑ာန္ ေခါင္းခြံတြင္း၌ ခ်ဳပ္ေၾကာင္းေလးခုကို မွီ၍ တည္ေသာ မုန္႔ညက္စိုင္အတူ ျဖဴေသာ ဦးေႏွာက္လည္းေကာင္း။

(၂၁) ပိတၱံ – ေရျပည့္ေသာ သပြတ္ခါးသီးသ႑ာန္ ႏွလံုးအဆုတ္တို႔၏ အလယ္ အသည္းကို မွီ၍ တည္ေသာ ေနာက္က်ဳေသာ သစ္မည္စည္ဆီႏွင့္တူေသာ အအိမ္ျဖင့္ ဖြဲ႕အပ္ေသာ ဗဒၶသည္းေျခ, ဆံ, အေမြး, ေျခသည္းလက္သည္း, သြားတို႔၏ အသားမွ လြတ္ရာ အရပ္ေျခာက္ထပ္ ၾကမ္းတမ္းေသာ အရာကို ထားလ်က္ မုန္႔ယွက္၌ ဆီကဲ့သို႔ တစ္ကိုယ္လံုး ႏွံ႔၍ တည္ေသာ ၫိႈးႏြမ္းေသာ ပန္းအဆင္းရွိေသာ အအိမ္ျဖင့္ မဖြဲ႕အပ္ေသာ အဗဒၶသည္းေျခအားျဖင့္ ႏွစ္ပါးေသာ သည္းေျခလည္းေကာင္း။

(၂၂) ေသမွံ – မစင္တြင္းကို ပိတ္ေသာ ပ်ဥ္ႀကီး တန္စီးတြင္းအထက္ ေျမႇးယွက္ေသာ အျမႇဳပ္လႊာအသြင္ ေရအျပင္ကို လႊမ္းေသာ ေရညႇိပမာ အစာသစ္ကို ပိတ္လ်က္ အူမ၌တည္ေသာ ျဖဴေသာ အဆင္းရွိေသာ တကြမ္းစားမွ်ေလာက္ေသာ သလိပ္လည္းေကာင္း။

(၂၃) ပုေဗၺာ – အေစးရွိေသာ သစ္ပင္၏ ဓားခုတ္ရာ စသည္၌ စုေဝးေသာ အေစးကဲ့သို႔ အမာေပါက္ရာ, ခလုတ္ထိရာ, ဆူးၿငိရာ, မီးလွ်ံသင့္ရာ စသည္တို႔၌ ေသြးပုပ္ စုေဝး၍ ျဖစ္ေသာ ေဖ်ာ့ေတာ့ေသာ အဆင္းရွိေသာ ျပည္လည္းေကာင္း။

(၂၄) ေလာဟိတံ – ၾကည္လင္ေသာ ခ်ိပ္ရည္အဆင္းကဲ့သို႔ ကိုယ္လံုးအႏွံ႔ အေၾကာကို ေလွ်ာက္၍ ေ႐ြ႕လ်ားေသာ တစ္ျပည္သားမွ်ေလာက္ေသာ ေ႐ြ႕လ်ားေသာ ေသြး၊ ပ်စ္ခၽြဲေသာ ခ်ိတ္ရည္အဆင္းကဲ့သို႔ အသည္းတည္ရာ၏ ေအာက္အဖို႔ကို ျပည့္ေစ၍ ႏွလံုး, အညႇိဳ႕, အဆုတ္အထက္ တစက္စက္ ယိုစီးလ်က္ ႏွလံုး, အညိႇဳ႕, အဆုတ္တို႔ကို စြတ္ေစ၍ တည္ေသာ တကြမ္းစားမွ်ေလာက္ေသာ မေ႐ြ႕လ်ားေသာ ေသြးအားျဖင့္ ႏွစ္ပါးေသာ ေသြးလည္းေကာင္း။

(၂၅) ေသေဒါ – ေရမွ ႏုတ္အပ္ေသာ ၾကာ႐ိုးမွ ယိုစီးေသာ ေရကဲ့သို႔ ကိုယ္စိတ္ပူပန္ေသာအခါ အေမြးတြင္းတို႔မွ ယိုစီးေသာ ဆီၾကည္အဆင္းရွိေသာ အာေပါဓာတ္တည္းဟူေသာ ေခၽြးလည္းေကာင္း။

(၂၆) ေမေဒါ – ဆူသသူအား တစ္ကိုယ္လံုး၊ ၾကံဳသသူအား ျမင္းေခါင္းသား စသည္၌ တည္ေသာ နႏြင္းဆိုးေသာ ပုဆိုးကဲ့သို႔ ဝါေသာ အဆင္းရွိေသာ အဆီခဲလည္းေကာင္း။

(၂၇) အႆု – ငိုေႂကြးျမည္တမ္း ရယ္ပန္းႀကီးေသာအခါ မေလ်ာက္ပတ္ေသာ ဥတုအာဟာရမ်ိဳး၊ မီးခိုး ေျမမႈန္႔ထိပါးေသာအခါ စသည္တို႔၌ မ်က္စိမွ ယိုစီးေသာ ဆီၾကည္အဆင္းရွိေသာ အာေပါဓာတ္တည္းဟူေသာ မ်က္ရည္လည္းေကာင္း။

(၂၈) ဝသာ – ထမင္းခ်ိဳး၌ သြန္းေလာင္းေသာ ဆီကဲ့သို႔ မီးပူေသာအခါ စသည္တို႔၌ မ်ားေသာအားျဖင့္ လက္ဖမိုး, လက္ဖဝါး, ေျခဖမိုး, ေျခဖဝါး, ႏႈတ္သီးဖ်ား, နဖူးျပင္, ပခံုးစြန္း၌ တည္ေသာ အုန္းဆီအဆင္းႏွင့္တူေသာ ဆီၾကည္လည္းေကာင္း။

(၂၉) ေခေဠာ – ခ်ဥ္သီးစသည္ကို ျမင္ေသာအခါ လက္ယက္တြင္းမွ ထြက္ေသာ လက္ယက္ေရကဲ့သို႔ ပါးေစာင္ႏွစ္ဘက္မွ သက္၍ လွ်ာ၌ တည္ေသာ လွ်ာဖ်ား၌ က်ဲေသာ၊ လွ်ာရင္း၌ ခၽြဲေသာ၊ အျမႇဳပ္ႏွင့္ေရာေသာ အာေပါဓာတ္တည္းဟူေသာ တံေတြးလည္းေကာင္း။

(၃၀) သိဃၤာဏိကာ – ငိုေႂကြးျမည္တမ္းျခင္း၊ မေလ်ာက္ပတ္ေသာ ဥတု အာဟာရ၏ အစြမ္းျဖင့္ ဓာတ္ေခ်ာက္ခ်ားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႏုေသာထန္းသီးဆန္ႏွင့္တူေသာ ဦးေႏွာက္မွ ယိုစီးေသာ အာေပါဓာတ္တည္းဟူေသာ ႏွပ္လည္းေကာင္း။

(၃၁) လသိကာ – ဝင္႐ိုးကို နယ္ဆီသုတ္သကဲ့သို႔ တစ္ရာ့ရွစ္ဆယ္ေသာ အ႐ိုးဆက္တို႔၏ အၾကားဝယ္ နယ္ဆီကိစၥကို ၿပီးေစ၍ တည္ေသာ မဟာေလွကားေစးႏွင့္တူေသာ ပ်စ္ခၽြဲေသာ အေစးလည္းေကာင္း။

(၃၂) မုတၱံ – တန္းတြင္း၌ ေမွာက္ခံုပစ္အပ္ေသာ အဝက်ဥ္းေသာ အိုးတြင္း၌ ဝင္ေသာ တန္စီးေရကဲ့သို႔ စည္ေပါင္းတြင္း၌တည္ေသာ ပဲႀကီးျပာရည္အဆင္းရွိေသာ က်င္ငယ္လည္းေကာင္း။

ဣတိ-ဤသို႔။ ဣေမ ဒြတၱႎသာကာရာ-ဤသံုးဆယ့္ႏွစ္ပါးေသာ အျခင္းအရာအစံုတို႔သည္ –

(က) ဝဏၰေတာပိ – အဆင္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း။
(ခ) သဏၭာနေတာပိ – လံုးလံုးေလ်ာင္းေလ်ာင္း ေပါင္း၍ တည္ဟန္ သဏၭာန္အားျဖင့္လည္းေကာင္း။
(ဂ) ဂႏၶေတာပိ – ညႇီနံေညႇာ္ေလာင္း မေကာင္းေသာ ရနံ႔အားျဖင့္လည္းေကာင္း။
(ဃ) အာသယေတာပိ – ျဖစ္ရာအေၾကာင္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း။
(င) ၾသကာသေတာပိ – တည္ရာအရပ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း။
(စ) အသုစိဘာေဝန – မစင္ၾကယ္သည္၏အျဖစ္ျဖင့္။
(ဆ) ေဇဂုစၧိဘာေဝန – စက္ဆုတ္ဖြယ္၏အျဖစ္ျဖင့္။
(ဇ) ပဋိကူလဘာေဝန – ႐ြံရွာဖြယ္၏အျဖစ္ျဖင့္။
(စ်) ဒုဂၢႏၶဘာေဝန – ညီႇနံေညႇာ္ေလာင္း မေကာင္းေသာ ရနံ႔၏အျဖစ္ျဖင့္။
(ည) အသုဘဘာေဝန – မတင့္တယ္သည္၏အျဖစ္ျဖင့္။
ပညာယမာနာ-ထင္ကုန္လ်က္။
အတၳိ-ရွိကုန္၏။
ဣတိ-ဤသို႔။
ပစၥေဝကၡတိ-ဆင္ျခင္၏။
(ဋ) ဣတိ-ဤသို႔။
အဇၥ်တၱံ ဝါ – မိမိသႏၲာန္၌လည္း။
ကာေယ – ဆံ, အေမြးစေသာ အေပါင္းအစု၌။
ကာယာႏုပႆီ – ဆံ, အေမြး စေသာ အေပါင္းအစုကို အဖန္တလဲလဲ ႐ႈသည္ျဖစ္၍။
ဝိဟရတိ – ေန၏။
ပ။
ဘိကၡေဝ – ရဟန္းတို႔။
ဧဝမၸိေခါ – ဤသို႔လည္း။
ဘိကၡဳ – ရဟန္းသည္။
ကာေယ – ႐ူပကာယ၌။
ကာယာႏုပႆီ – ႐ူပကာယကို အဖန္တလဲလဲ ႐ႈသည္ျဖစ္၍။
ဝိဟရတိ – ေန၏။

Ref: http://lokachantha.mahasiusa.org/?p=1977

Ref: http://32parts.com/urine.html#content

ဓမၼမွတ္စုမ်ား (၅) – အေမ့စကားနားေထာင္၍တရားရျခင္း – ယကၡသံယုတ္ – ပုနဗၺသုသုတ္

တုဏွီ ဥတၱရိေက ေဟာဟိ၊ တုဏွီ ေဟာဟိ ပုနဗၺသု။ ယာဝါဟံ ဗုဒၶေသ႒ႆ၊ ဓမၼံ ေသာႆာမိ သတၳဳေနာ။

နိဗၺာနံ ဘဂဝါ အာဟ၊ သဗၺဂႏၴပၸေမာစနံ။ အတိေဝလာ စ ေမ ေဟာတိ၊ အသၼႎ ဓေမၼ ပိယာယနာ။

ပိေယာ ေလာေက သေကာ ပုေတၱာ၊ ပိေယာ ေလာေက သေကာ ပတိ။ တေတာ ပိယတရာ မယွံ၊ အႆ ဓမၼႆ မဂၢနာ။

န ဟိ ပုေတၱာ ပတိ ဝါပိ၊ ပိေယာ ဒုကၡာ ပေမာစေယ။ ယထာ သဒၶမၼႆဝနံ၊ ဒုကၡာ ေမာေစတိ ပါဏိနံ။

လာေက ဒုကၡပေရတသၼႎ၊ ဇရာမရဏသံယုေတ။ ဇရာမရဏေမာကၡာယ၊ ယံ ဓမၼံ အဘိသမၺဳဓံ။

တံ ဓမၼံ ေသာတုမိစၧာမိ၊ တုဏွီ ေဟာဟိ ပုနဗၺသူတိ။ အမၼာ န ဗ်ာဟရိႆာမိ၊ တုဏွီဘူတာယမုတၱရာ။

ဓမၼေမဝ နိသာေမဟိ၊ သဒၶမၼႆဝနံ သုခံ။ သဒၶမၼႆ အနညာယ၊ အမၼာ ဒုကၡံ စရာမေသ။

ဧသ ေဒဝမႏုႆာနံ၊ သမၼဴဠႇာနံ ပဘကၤေရာ။ ဗုေဒၶါ အႏၲိမသာရီေရာ၊ ဓမၼံ ေဒေသတိ စကၡဳမာ”တိ။

သာဓု ေခါ ပ႑ိေတာ နာမ၊ ပုေတၱာ ဇာေတာ ဥေရသေယာ။ ပုေတၱာ ေမ ဗုဒၶေသ႒ႆ၊ ဓမၼံ သုဒၶံ ပိယာယတိ။

ပုနဗၺသု သုခီ ေဟာဟိ၊ အဇၨာဟမွိ သမုဂၢတာ။ ဒိ႒ာနိ အရိယသစၥာနိ၊ ဥတၱရာပိ သုဏာတု ေမတိ။

ခ်စ္သမီး ဥတၱရိကာ ငါသည္ နတ္လူတို႔ကို ဆံုးမေတာ္မူတတ္ေသာ ဘုရား ျမတ္၏ တရားကို နာေနသမွ်အတြင္း ဆိတ္ဆိတ္ ေနပါေလာ့၊ ခ်စ္သား ပုနဗၺသု ဆိတ္ဆိတ္ေန ပါေလာ့။

ျမတ္စြာဘုရားသည္ အလံုးစံုေသာ အထံုးအဖြဲ႕ (ဂႏၴ) မွ လြတ္ေျမာက္ေစေသာ နိဗၺာန္ႏွင့္ စပ္ေသာ တရားစကားကို ေဟာေတာ္မူ၏၊ ဤတရားေတာ္၌ ျမတ္ႏိုးျခင္း သည္ ငါ့အား ၾကာျမင့္မွသာလွ်င္ ျဖစ္ရာ၏။

ေလာက၌ မိမိ၏ သားသမီးကို ခ်စ္အပ္၏၊ ေလာက၌ မိမိ၏ ခင္ပြန္းကို ခ်စ္ အပ္၏၊ ငါ့အား သားသမီး, ခင္ပြန္းလင္ကို ခ်စ္သည္ထက္ ဤတရားကို ေတာင့္တ ရွာမွီးမႈကို ပိုလြန္၍ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးပါ၏။

သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ တရားကို နာၾကားျခင္းသည္ သတၱဝါတို႔အား ဆင္းရဲမွလြတ္ေစသကဲ့သို႔ ခ်စ္ခင္အပ္ေသာ သားသမီးသည္လည္းေကာင္း၊ ခင္ပြန္းလင္သည္လည္းေကာင္း ဆင္းရဲမွ မလြတ္ေစႏိုင္။

ဆင္းရဲျဖင့္ ႏွိပ္စက္အပ္ေသာ အိုျခင္း, ေသျခင္းႏွင့္ စပ္ေသာ ေလာက၌ အိုျခင္း, ေသျခင္းမွ လြတ္ျခင္းငွါ (ျမတ္စြာဘုရား) ထိုးထြင္း၍ သိေတာ္မူေသာ တရားကို နာျခင္းငွါ ငါသည္ အလိုရွိပါ၏၊ ခ်စ္သား ပုနဗၺသု ဆိတ္ဆိတ္ ေနပါေလာ့”ဟု ႏွစ္ သိမ့္ေစ၏။

မိခင္ ငါသည္ စကားမေျပာ ဆိတ္ဆိတ္ ေနအံ့၊ ဤဥတၱရာသည္လည္း ဆိတ္ဆိတ္ ေနပါ၏၊ တရားကိုသာလွ်င္ ႏွလံုးသြင္းပါေလာ့၊ သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ တရားကို နာၾကားရျခင္းသည္ ခ်မ္းသာပါ၏။

မိခင္ သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ တရားကို မသိေသာေၾကာင့္ ဆင္းရဲၿငိဳျငင္စြာ လွည့္ လည္ေနရကုန္၏၊ ျပင္းစြာ ေတြေဝကုန္ေသာ နတ္လူတို႔အား အေရာင္ကို ျပဳတတ္ ေသာ၊ အဆံုးစြန္ေသာ ကိုယ္ေတာ္ႏွင့္လည္း ယွဥ္ေတာ္မူေသာ၊ စကၡဳငါးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ ဤျမတ္စြာဘုရားသည့္တရားကို ေဟာေတာ္မူ၏ဟု (ဆို၏)။

ရင္၌ျဖစ္ေသာ သားသည္ ပညာရွိျဖစ္၍ ေကာင္း၏၊ ငါ့သားသည္ ဘုရားျမတ္၏ စင္ၾကယ္စြာေသာ တရားကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုး၏။

ခ်စ္သား ပုနဗၺသု ယခု ငါသည္ ဝဋ္မွ ထြက္ေျမာက္ၿပီ၊ သင္ခ်စ္သားသည္လည္း ခ်မ္းသာျခင္းရွိသည္ ျဖစ္ေလာ့၊ အရိယာသစၥာတို႔ကို (ငါတို႔ သားသမီးတစ္စုတို႔ သည္) ျမင္အပ္ကုန္ၿပီ၊ ငါ၏ ဥတၱရာမည္ေသာ ခ်စ္သမီးသည္လည္း (တရားကို) နာပါေလာ့ဟု (ႏွစ္သိမ့္ေစ၏)။

Ref: http://tipitakamyanmar.blogspot.sg/2010/04/blog-post_3040.html

ခ်မ္းသာစြာ အိပ္စက္ရသူ – ဟတၱကသုတ္

အခါတစ္ပါး၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အာဠ၀တီျပည္ ႏြားတုိ႕သြားရာလမ္းခရီး ယင္းတုိက္ေတာ၀ယ္ သစ္ရြက္အခင္း၌ သီတင္းသုံးေတာ္မူ၏ ။

ထုိအခါ ဟတၳက အာဠာ၀က မင္းသားသည္ အေညာင္းေျပ လမ္းေလွ်ာက္လွည္႕လည္ခဲ႕ရာ ၊ ျမတ္စြာဘုရားကုိျမင္ေသာေၾကာင္႕ ၊ အနီးသုိ႕ခ်ဥ္းကပ္ျပီး ၊ရွိခုိး၍ ” အရွင္ဘုရား အသုိ႕ပါနည္း ၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ခ်မ္းသာစြာ က်ိန္စက္ေတာ္မူရပါ၏ေလာ႕ ဟု ေလွ်ာက္ ။ ” ျမတ္စြာဘုရားက ငါသည္ခ်မ္းသာစြာ က်ိန္စက္ရ၏ ၊ ေလာက၌ ခ်မ္းသာစြာ အိပ္စက္ရသူတုိ႕တြင္ငါသည္ တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္သည္ ၊ မိန္႕ေတာ္မူ၏ ။

မင္းသား ။ ။ အရွင္ဘုရား ေဆာင္းရာသီ ညာဥ္႕ျဖစ္၍ ေအးခ်မ္းလွပါ၏ ၊တပုိတြဲႏွင္႕တေပါင္းအကူးၾကားရွစ္ရက္သည္ ဆီႏွင္းမ်ားက်ေသာအခါျဖစ္ပါ၏ ၊ေျမျပင္သည္ႏြာခြါရာတုိ႕ျဖင္႕ ၾကမ္းတမ္းလွပါ၏ ၊သစ္ရြက္အခင္းသည္ ပါးလွပါ၏ ၊ သစ္ပင္၏ အရြက္တုိ႕သည္ က်ဲလွပါကုန္၏ ၊သကၤန္ေတာ္မ်ားသည္ ေအးလွပါကုန္၏ ၊အရပ္ေလးမ်က္ႏွာမွ ေလေအးသည္ ၊တုိက္ခတ္ေနပါ၏ ၊သုိ႕စဥ္လွ်က္ ငါသည္ ခ်မ္းသာစြာအိပ္စက္ရသည္ဟု အရွင္ဘုရား ၊မိန္႕ေတာ္မူဘိ၏ ။

ဘုရား ။ ။ “မင္းသား .. ရာဂ ၊ေဒါသ ၊ ေမာဟ ေၾကာင္႕ျဖစ္ကုန္ေသာ ကုိယ္စိတ္ ပူေလာင္ျခင္းတုိ႕သည္ ၊ပူေလာင္ေသာသူသည္ ၊ဆင္းရဲစြာ အိပ္ရ၏ ၊ ငါသည္ ထုိရာဂ ၊ေဒါသႏွင္႕ ေမာဟ တုိ႕ကုိ အျမစ္ရင္းႏွင္႕တကြ အၾကြင္းမဲ႕ပယ္ျပီးျဖစ္၏ ၊ ထုိေၾကာင္႕ ငါသည္ ခ်မ္းသာစြာ ၊က်ိန္းစက္ရ၏ “။

“ကစၥိ၊ ဘေႏၲ၊ ဘဂဝါ သုခမသယိတၳာတိ” ”ဧဝံ (အံ၊၁၊၁၃၆၊) ကုမာရ၊ သုခမသယိတၳံ။ ေယ စ ပန ေလာေက သုခံ ေသႏၲိ၊ အဟံ ေတသံ အညတေရာတိ။”

မွတ္ခ်က္ း း း ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ပုံျဖင္႕ ပူေဇာ္ပါသည္ အထူး ၾကည္ညိဳမိေတာ႕သည္ ဆရာေတာ္ခရီးသြားခုိက္ ကားပ်က္ေနလုိ႕ သစ္ပင္ရိပ္ ယင္းသုိ႕ေလွ်ာင္းစက္ေတာ္မူခဲ႕သည္ ။

(အဂၤုတၱရနိကာယ္ ၊တိကနိပါတ္ ၊ေဒ၀ဒူတ၀ဂ္ ၊ ဟတၱကသုတ္ )

Ref: http://thitkhat23.blogspot.sg/2014/07/blog-post_62.html

Ref: http://tipitakamyanmar.blogspot.sg/2010/12/blog-post_6163.html

ဓမၼနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး “၀ိ၀ါဒ” မျဖစ္ပြားရေလေအာင္ – ပါခ်ူပ္ဆရာေတာ္

တရားဓမၼနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒီတရားဟာ ဘုရားေဟာတဲ့တရား သူကိုယ္တိုင္ ဘယ္ဆရာေတာ္
ဘုရားဆီက နာခဲ့ရတာ၊ သို႔မဟုတ္ ဒီစာထဲမွာ ပါ ပါတယ္၊ ဘယ္စာအုပ္ထဲမွာ ေရးထားတာလို႔
ေျပာဆိုၾကတဲ့အခါ က်န္တစ္ဘက္သားကလည္း မဟုတ္ဘူးလို႔ ျငင္းၾကပါတယ္၊ ျငင္းၾကတဲ့အခါမွာ
ဓမၼနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးျငင္းခံုမွဳေတြ ျဖစ္ပြားတတ္ၾကပါတယ္။ အျငင္းပြားလို႔ရွိရင္ အကုသိုလ္ျဖစ္ပါ
တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက “ ၀ိ၀ါဒံ ဘယေတာ ဒိသြာ အ၀ိ၀ါဒဥၥ ေခမေတာ ”၊ ၀ိ၀ါဒ ဆိုတာ ကိုယ္က
တစ္မ်ိဳးေျပာတယ္၊ သူကတစ္မ်ိဳးေျပာတယ္၊ အဲဒီလို သူတစ္မ်ိဳး ကိုယ္တစ္မ်ိဳးေျပာလို႔ မတူညီေတာ့
ဘူးဆိုတာနဲ႔ သူ႕ဟာမွန္တယ္၊ ငါ့ဟာမွန္တယ္ဆိုၿပီး ျငင္းခံုၾကပါတယ္။ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အျငင္း
ပြားေနၾကရင္ အကုသိုလ္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အျငင္းပြားစရာရွိရင္ အကုသိုလ္ မျဖစ္ေအာင္ ေနတတ္ရပါမယ္။ အမွန္တရားဆိုတာ ကိုယ္
တိုင္သိရပါမယ္။ အဲဒီလို အျငင္းပြားလာလို႔ရွိရင္ ျမတ္စြာဘုရားက မဟာပေဒသ ၄ ပါးဆိုတာနဲ႔ ပတ္
သက္ၿပီး မွတ္ေက်ာက္တစ္ခု ေပးထားပါတယ္။

(၁) ။ (ဘုရားရွင္ကို မွီတဲ့ပုဂၢိဳလ္က)“ငါဘုရားဆီက ကိုယ္တိုင္နာခဲ့ရတဲ့တရားပါ” လို႔ ေျပာလာရင္
လက္မခံနဲ႔၊ ျပန္ၿပီးေတာ့လည္း မျငင္းလိုက္နဲ႔ တဲ့။ ျမတ္စြာဘုရားေဟာတဲ့ သုတၱန္ေတြ၊ ဘုရားရဲ႕အ
ဆံုးအမေတြနဲ႔ တိုက္ဆိုင္ၾကည့္ပါ။ (ဓမၼစာေပ တတ္ဖို႔ လိုပါတယ္၊) စာမတတ္ရင္ စာတတ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္
နဲ႔ တိုက္ၾကည့္ပါ။ သုတၱႏၱ၊ ၀ိနယလို႔ဆိုတဲ့ ဘုရားေဟာတဲ့တရားနဲ႔ သြားၿပီးတိုက္ဆိုင္ၾကည့္ပါ၊ အဲဒီ
ပုဂၢိဳလ္ေျပာတဲ့ စကားဟာ ဘုရားေဟာတဲ့ထဲမွာ ေဘာင္မ၀င္ဘူး၊ မွားယြင္းေနတယ္ဆိုရင္ လက္မခံ
နဲ႔။ အကယ္၍ သူေျပာတဲ့ စကားဟာ သုတၱန္ေတြနဲ႔ ညီညြတ္ရင္ လက္ခံလိုက္ပါ။

(၂) ။ ဘုရားေဟာဆိုၿပီးေတာ့ သံဃာေတြအားလံုးက လက္ခံထားတာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ တစ္ေယာက္
ကေျပာလာခဲ့ရင္ သုတၱန္ေတြ၊ ၀ိနည္းေတြနဲ႔ တိုက္ၾကည့္လိုက္ပါ၊ မွားယြင္းေနတယ္ဆိုရင္ လက္မခံ
ပါနဲ႔။ အကယ္၍ တိုက္ဆိုင္လို႔ ညီညြတ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ လက္ခံလိုက္ပါ။

(၃) ။ ဘယ္ေက်ာင္းတိုက္က စာတတ္ေပတတ္ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြ၊ ပါေမာကၡဆရာေတာ္ႀကီးေတြ၊
သံဃာ့ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ႀကီးေတြ၊ သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းေတြက ဒါဘုရားေဟာတရားလို႔ ေျပာလာ
တယ္ဆိုရင္ ဘုရားေဟာတဲ့ ၀ိနည္းတို႔ သုတၱန္တို႔နဲ႔ တိုက္ဆိုင္ၾကည့္ပါ၊ တိုက္ဆိုင္ၾကည့္လို႔ မမွန္ဘူး
ဆိုရင္ စြန္႔ပယ္လိုက္ပါ။ ညီညြတ္တယ္ဆိုမွ လက္ခံပါ။

(၄) ။ ဘယ္ေက်ာင္းတိုက္က နာမည္ေက်ာ္ ဘယ္ဆရာေတာ္ႀကီးက ေနၿပီးေတာ့ ဒါ ဘုရားေဟာ
လို႔ေဟာလိုက္တယ္၊ ဘယ္တရားပြဲမွာ ေဟာလိုက္တယ္ စသည္ျဖင့္ ဘုရားေဟာဆိုၿပီး ေဟာသြား
တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ သုတၱန္ေတြ၊ ၀ိနည္းေတြနဲ႔ တိုက္ၾကည့္လိုက္ပါ၊ ကိုက္ညီမွဳမရွိဘူးဆိုရင္ လက္မခံ
ပါနဲ႔။ အကယ္၍ တရားေတာ္ေတြနဲ႔ ညီညြတ္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ လက္ခံပါ။

ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္က အဲဒီလို လုပ္ဖို႔ မွာခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္အရာကိုမွ အရမ္းလက္
မခံပါနဲ႔၊ မွားတယ္မွန္တယ္ဆိုတာ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ေလ့လာၿပီး၊ တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ထံနည္းနာ
ခံၿပီး ဆံုးျဖတ္ရပါမယ္။ ဒါ ဓမၼ မွတ္ေက်ာက္ တစ္ခုပါ။

ဒါေၾကာင့္မို႔ တရားဓမၼ ေလ့လာ က်င့္ႀကံ အားထုတ္ ေနၾကေသာ ဓမၼမိတ္ေဆြတို႔ကလည္း
ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ နိဗၺာန္သို႔ ရေရာက္ႏိုင္ရန္မွာ ျမတ္စြာဘုရား
ေဟာၾကားထားေသာ တရားဓမၼမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ နားလည္သေဘာေပါက္ၾကၿပီး ဓမၼမွတ္
ေက်ာက္ကို ကိုယ္စီေဆာင္ကာ က်င့္ႀကံႏိုင္ၾကလ်က္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ကိုယ္စီကိုယ္ငွ မ်က္ေမွာက္
ျပဳႏိုင္ၾကပါေစ ကုန္သတည္း။

Ref: http://myintmyatthuheart.blogspot.sg/2015/04/blog-post_92.html

ဓမၼမွတ္စုမ်ား (၃) – ေလာဘေဒါသျဖစ္လွ်င္အႏၲရာယ္ျဖစ္ေျကာင္း

ရဟန္းတို႔ သူတစ္ပါးတို႔သည္ ငါ၏ အျပစ္ကိုျဖစ္ေစ တရား၏ အျပစ္ကိုျဖစ္ေစ သံဃာ၏ အျပစ္ကိုျဖစ္ေစ ေျပာၾကလွ်င္ ထို (ေျပာၾကရာ) ၌ သင္တို႔သည္ ရန္ၿငိဳးထားျခင္း ႏွလံုးမသာျခင္း စိတ္မေက်ခ်မ္းျခင္း မျဖစ္ေစသင္။

ရဟန္းတို႔ သူတစ္ပါးတို႔သည္ ငါ၏ အျပစ္ကိုျဖစ္ေစ တရား၏ အျပစ္ကိုျဖစ္ေစ သံဃာ၏အျပစ္ကိုျဖစ္ေစ ေျပာၾကရာ၌ သင္တို႔သည္ အမ်က္ထြက္ၾကလွ်င္ ႏွလံုးမသာၾကလွ်င္ သင္တို႔အားသာလွ်င္ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ရာ၏။

မမံ ဝါ၊ ဘိကၡေဝ၊ ပေရ အဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ ဓမၼႆ ဝါ အဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ သံဃႆ ဝါ အဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ တၾတ တုေမွဟိ န အာဃာေတာ န အပၸစၥေယာ န ေစတေသာ အနဘိရဒၶိ ကရဏီယာ။ မမံ ဝါ၊ ဘိကၡေဝ၊ ပေရ အဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ ဓမၼႆ ဝါ အဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ သံဃႆ ဝါ အဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ တၾတ ေစ တုေမွ အႆထ ကုပိတာ ဝါ အနတၱမနာ ဝါ၊ တုမွံ ေယဝႆ ေတန အႏၲရာေယာ။

ရဟန္းတို႔ သူတစ္ပါးတို႔သည္ ငါ၏ဂုဏ္ကိုျဖစ္ေစ တရား၏ဂုဏ္ကိုျဖစ္ေစ သံဃာ၏ဂုဏ္ကိုျဖစ္ေစ ေျပာၾကလွ်င္ ထို (ေျပာၾကရာ) ၌ သင္တို႔သည္ ႏွစ္သက္ျခင္း ဝမ္းသာျခင္း စိတ္တက္ႂကြျခင္း မျဖစ္ေစသင္။

ရဟန္းတို႔ သူတစ္ပါးတို႔သည္ ငါ၏ဂုဏ္ကိုျဖစ္ေစ တရား၏ဂုဏ္ကိုျဖစ္ေစ သံဃာ၏ဂုဏ္ကိုျဖစ္ေစ ေျပာၾကရာ၌ သင္တို႔သည္ ႏွစ္သက္ၾကလွ်င္ ဝမ္းသာၾကလွ်င္ စိတ္တက္ႂကြၾကလွ်င္ သင္တို႔အားသာလွ်င္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ရာ၏။

မမံ ဝါ၊ ဘိကၡေဝ၊ ပေရ ဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ ဓမၼႆ ဝါ ဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ သံဃႆ ဝါ ဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ တၾတ တုေမွဟိ န အာနေႏၵာ န ေသာမနႆံ န ေစတေသာ ဥပၸိလာဝိတတၱံ ကရဏီယံ။ မမံ ဝါ၊ ဘိကၡေဝ၊ ပေရ ဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ ဓမၼႆ ဝါ ဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ သံဃႆ ဝါ ဝဏၰံ ဘာေသယ်ဳံ၊ တၾတ ေစ တုေမွ အႆထ အာနႏၵိေနာ သုမနာ ဥပၸိလာဝိတာ တုမွံ ေယဝႆ ေတန အႏၲရာေယာ။

ဒီဃနိကာေယာ သီလကၡႏၶဝဂၢပါဠိ  ျဗဟၼဇာလသုတၱံ ပရိဗၺာဇကကထာ

Ref: http://tipitakamyanmar.blogspot.sg/2010/06/blog-post_3520.html

ဓမၼမွတ္စုမ်ား (၂) – ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ျကာရွည္စြာတည္တန့္ျခင္းအေၾကာင္း

သာရိပုၾတာ ကကုသန္ ျမတ္စြာဘုရားသည္လည္းေကာင္း၊ ေကာဏာဂံု ျမတ္စြာဘုရားသည္လည္းေကာင္း၊ ကႆပ ျမတ္စြာဘုရားသည္လည္းေကာင္း တပည့္တို႔အား တရားေတာ္ကို အက်ယ္ေဟာေတာ္မူရန္ ေၾကာင့္ၾက စိုက္ေတာ္မူကုန္၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားတို႔၏ သုတ္ ေဂယ် ဗ်ာက႐ုဏ္း ဂါထာ ဥဒါန္းဣတိဝုတ္ ဇာတ္ အဗ႓ဳတဓမၼ ေဝဒလႅတို႔သည္ မ်ားျပားကုန္၏၊ တပည့္တို႔အား သိကၡာပုဒ္ကို ပညတ္ေတာ္မူ၏၊ (အာဏာ) ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူ၏၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးကုန္ေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားတို႔ (ပရိနိဗၺာန္စံလြန္) ကြယ္ေပ်ာက္ေသာ အခါ၌လည္းေကာင္း၊ ျမတ္စြာဘုရားတို႔သို႔ အတုလိုက္၍ သစၥာေလးပါးကို သိကုန္ေသာ တပည့္တို႔ (ပရိနိဗၺာန္စံလြန္) ကြယ္ေပ်ာက္ေသာအခါ၌လည္းေကာင္း အထူးထူးေသာ အမည္ အႏြယ္ ဇာတ္ ရွိကုန္ေသာ အမ်ဳိးတို႔ မွ ရဟန္းျပဳကုန္ေသာ ေနာင္လာ ေနာက္သားတပည့္ တို႔သည္ ထိုသာသနာေတာ္ကို ၾကာျမင့္စြာေသာ ကာလပတ္လံုး တည္ေစကုန္၏၊ သာရိပုၾတာခ်ည္မွ်င္ျဖင့္ သီကံုး၍ ပ်ဥ္ျပားေပၚ၌ တင္ထားေသာ ပန္းအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ကို ခ်ည္မွ်င္ျဖင့္ သီကံုး၍ထားျခင္းေၾကာင့္ ေလသည္ ဖ႐ိုဖရဲ မၾကဲျဖန္႔ မတိုက္ခတ္ မမႈတ္လႊင့္ မဖ်က္ဆီးႏိုင္ သကဲ့သို႔၊ ဤဥပမာအတူသာလွ်င္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးကုန္ေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားတို႔ (ပရိနိဗၺာန္စံလြန္) ကြယ္ေပ်ာက္ေသာအခါ၌လည္းေကာင္း၊ ျမတ္စြာဘုရားတို႔သို႔ အတုလိုက္၍ သစၥာေလးပါးကို သိကုန္ေသာ တပည့္တို႔ (ပရိနိဗၺာန္စံလြန္) ကြယ္ ေပ်ာက္ေသာ အခါ၌လည္းေကာင္း၊ အထူးထူးေသာ အမည္ အႏြယ္ ဇာတ္ရွိကုန္ေသာ အမ်ဳိးတို႔မွ ရဟန္းျပဳကုန္ေသာ ေနာင္လာေနာက္သား တပည့္တို႔သည္ ထိုသာသနာေတာ္ကိုၾကာျမင့္စြာေသာ ကာလ ပတ္လံုး တည္ေစကုန္၏။ သာရိပုၾတာ ဤသည္ကားကကုသန္ျမတ္စြာဘုရား၏လည္းေကာင္း၊ ေကာဏာဂံု ျမတ္စြာဘုရား၏လည္းေကာင္း၊ ကႆပျမတ္စြာဘုရား၏လည္းေကာင္း သာသနာေတာ္ ၾကာျမင့္စြာတည္ျခင္း၏ အေၾကာင္းေပတည္း၊ ဤသည္လွ်င္ ၾကာျမင့္စြာတည္ျခင္း၏ အေထာက္အပံ့ေပတည္းဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။

”ေကာ (ဝိ၊၁၊၁ဝ) ပန၊ ဘေႏၲ၊ ေဟတု ေကာ ပစၥေယာ ေယန ဘဂဝေတာ စ ကကုသႏၶႆ ဘဂဝေတာ စ ေကာဏာဂမနႆ ဘဂဝေတာ စ ကႆပႆ ျဗဟၼစရိယံ စိရ႒ိတိကံ အေဟာသီ”တိ? ”ဘဂဝါ စ၊ သာရိပုတၱ၊ ကကုသေႏၶာ ဘဂဝါ စ ေကာဏာဂမေနာ ဘဂဝါ စ ကႆေပါ အကိလာသုေနာ အေဟသုံ သာဝကာနံ ဝိတၳာေရန ဓမၼံ ေဒေသတုံ။ ဗဟုၪၥ ေနသံ အေဟာသိ သုတၱံ ေဂယ်ံ ေဝယ်ာကရဏံ ဂါထာ ဥဒါနံ ဣတိဝုတၱကံ ဇာတကံ အဗ႓ဳတဓမၼံ ေဝဒလႅံ၊ ပညတၱံ သာဝကာနံ သိကၡာပဒံ၊ ဥဒၵိ႒ံ ပါတိေမာကၡံ။ ေတသံ ဗုဒၶါနံ ဘဂဝႏၲာနံ အႏၲရဓာေနန ဗုဒၶါႏုဗုဒၶါနံ သာဝကာနံ အႏၲရဓာေနန ေယ ေတ ပစၧိမာ သာဝကာ နာနာနာမာ နာနာေဂါတၱာ နာနာဇစၥာ နာနာကုလာ ပဗၺဇိတာ ေတ တံ ျဗဟၼစရိယံ စိရံ ဒီဃမဒၶါနံ ဌေပသုံ။ ေသယ်ထာပိ၊ သာရိပုတၱ၊ နာနာပုပၹာနိ ဖလေက နိကၡိတၱာနိ သုေတၱန သုသဂၤဟိတာနိ တာနိ ဝါေတာ န ဝိကိရတိ န ဝိဓမတိ န ဝိဒၶံေသတိ။ တံ ကိႆ ေဟတု? ယထာ တံ သုေတၱန သုသဂၤဟိတတၱာ။ ဧဝေမဝ ေခါ၊ သာရိပုတၱ၊ ေတသံ ဗုဒၶါနံ ဘဂဝႏၲာနံ အႏၲရဓာေနန ဗုဒၶါႏုဗုဒၶါနံ သာဝကာနံ အႏၲရဓာေနန ေယ ေတ ပစၧိမာ သာဝကာ နာနာနာမာ နာနာေဂါတၱာ နာနာဇစၥာ နာနာကုလာ ပဗၺဇိတာ ေတ တံ ျဗဟၼစရိယံ စိရံ ဒီဃမဒၶါနံ ဌေပသုံ။ အယံ ေခါ၊ သာရိပုတၱ၊ ေဟတု အယံ ပစၥေယာ ေယန ဘဂဝေတာ စ ကကုသႏၶႆ ဘဂဝေတာ စ ေကာဏာဂမနႆ ဘဂဝေတာ စ ကႆပႆ ျဗဟၼစရိယံ စိရ႒ိတိကံ အေဟာသီ”တိ။

(ဝိ၊၁၊၁ဝ) ဝိနယပိဋေက ပါရာဇိကပါဠိ ေဝရၪၨက႑ံ

Ref: http://tipitakamyanmar.blogspot.sg/2010/07/blog-post_8157.html

ပါဠိပါဌ္ဆင့္ အသံထြက္ ရြတ္ဖတ္ပံု အညႊန္း

ဤဗုဒၶပရိတ္ေတာ္ႏွင့္ အႏၱရာယ္ကင္း ဂါထာပါ ပါဠိပါဌ္ဆင့္ မ်ားကို အလြယ္တကူ အသံထြက္ရြတ္ဖတ္တက္ရန္ႏွင့္ ဂါထာ ပရိတ္ေတာ္တို႔တြင္ပါသမွ် ခက္ခဲမည္ထင္ေသာ ပါဠိမ်ားကို အသံထြက္ပံုညႊန္း၍ (က) မွ (အ) အထိ ျပထားေပးပါသည္။ ပရိတ္ေတာ္မ်ားထဲမွ စာလံုးမ်ားကို ရြတ္ဖတ္ရန္အခက္အခဲရွိလာပါက ဒီပိုစ့္ေလးတြင္ အကၡရာအလုိက္ လာေရာက္ ၾကည့္ရူ ဖတ္မွတ္ ရြတ္ဆုိႏုိင္ရန္ ေဖာ္ျပေပးထားပါသည္။
အထူးမွာၾကားခ်က္
ပါဠိမ်ားကို အသံထြက္ရြတ္ဖတ္ၾကရာ၌ အထူးသတိျပဳရန္ အခ်က္မ်ား ရွိပါသည္။
(၁) ပါဠိ၌ ရ, ေကာက္ဟူသမွ်ကို လွ်ာလိပ္သံ ရြတ္ဆုိရန္၊ ယ, ပက္လက္သံမထြက္ရန္၊
အဂၤလိပ္ R.အကၡရာ အသံ ထြက္ကဲ့သို႔ ထြက္ရန္၊

(၂) ပါဠိမ်ားကို ၀စၥေပါက္, ေအာက္ျမစ္သံမ်ားျဖင့္ မဆုိရန္၊
ပါဠိ၌ ၀စၥေပါက္, ေအာက္ကျမစ္ မရွိေၾကာင္း သတိျပဳၾကရန္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။

(က)
ကကုသႏၶႆ = ကကုသန္ဓတ္သ
ကတညဳတာ = ကတင္ညဳတာ
ကတပုညတာ = ကတပံုညတာ
ကရဏီယမတၳကုသေလန = ကရဏီယမတ္ထကုသေလန
ကတြာ = ကတ္တ၀ါ
ကတြာန = ကတ္တ၀ါန
ကတၳစိ = ကတ္ထစိ
ကေရာေႏၳာ = ကရြန္ေတာ
ကပၸဌာယိ ံ = ကပ္ပတ္ထာယိန္
ကႆပံ = ကပ္သပံ
ကဏွာေဂါတမေကဟိ စ = ကန္ႏွာေဂါတမေကဟိ စ
ကႆပႆ စ = ကပ္သပပ္သ စ
ကဏကေတာ ၀ါ = ကန္တကေတာ၀ါ
ကမၸတိ = ကမ္ပတိ
ကမၼကေရာတိ = ကမ္မကေရာတိ
ကမၼႏာၱ= ကမ္မန္တာ
ကမၼႆေကာမွီ = ကမ္မတ္သကြန္မွိ
ကမၼဗႏၶဳ = ကမ္မဗန္ဓု
ကမၼပၸဋိႆရေဏာ = ကမ္မပ္ပတိတ္သရေနာ
ကရိႆာမိ = ကရိတ္သာမိ
ကာမသုခလႅိကာႏုေယာေဂါ = ကာမဘုခန္လိကာႏုေယာေဂါ
ကာယကမၼံ = ကာယ ကမ္မံ
ကာယဒုစၥရိတံ = ကာယဒုတ္စရိတံ
ကာရုညစိတၱံ = ကာရုန္ညစိတ္တံ
ကိဥၥာပိ = ကိန္စာပိ
ကိဥၨိ = ကိန္စိ
ကိဗၺိသကာရိဘိ = ကိတ္ဗိသကာရိဘိ
ကိႆ = ကိတ္သ
ကုကၠဳရ = ကုန္ကုရ
ကု မၻေ႑န = ကုမ္ဘန္ေဒန
ကုဍ ႏ ၱံ = ကုဒန္တံ
ေက၀လကပၸံ = ေက၀လကပ္ပံ
ေကသဥၨိ = ေကသင္ဇိ
ေကာဋီသတသဟေႆသု = ေကာတီသတသဟတ္ေသသု
ေကာဏာဂမနႆ = ေကာဏာဂမနတ္သ
ေကာ႑ညႆ = ကြန္ဒင္ညတ္သ
(ခ)
ခႏိ ၱေမတၱာ ဗေလနစ = ခန္တီမစ္တာ ဗေလန စ
ခႏိ ၱ= ခန္တီ
ခရလာ = ခရ, လာ
ခိပၸမႏ ၱရဓာေပသိ = ခိပ္ပမန္တရဓာေပသိ
ခီဏဗ်ပၸေတာ = ခီနပ်ပ္ပေတာ
ခုဒၵ’ မာစေရ = ခုတ္ဒ မာစေရ
(ဂ)
ဂဇၨိယ = ဂစ္ဇိယ
ဂဗ ၻႆ = ဂတ္ဗတ္သ
ဂဗ ၻ၀႒ာနံ = ဂတ္ဗ၀ုတ္ထာနံ
ဂဗ ၻေ၀ါကၠႏိ ံၱ = ဂတ္ဗေ၀ါက္ကန္တိန္
ဂဏွိတံု = ဂန္ႏွိတံု
ဂဏွႏ ၱဳ = ဂန္ႏွန္တု
ဂဟေ႒န = ဂဟတ္ေထန
ဂမိ ၻရပေညန = ဂမ္ဘီရ ပင္ေညန
ဂႏၶေဗၺန = ဂန္ဓတ္ေဗန
ဂစ ၦ ႏိ ၱ = ဂစ္ဆန္တိ
ဂစ ၦႏ ၱဳ = ဂစ္ဆန္တု
ဂိမွာနမာေသ = ဂိန္မွာန မာေသ
ဂိေမွ = ဂိန္ေမွ
ဂိဇၥ်ကူေဋ = ဂိတ္ဇကူေတ
ဂုတၱိယာ = ဂုတ္တိယာ
ေဂလေညနာဘိပီဠိေတာ = ေဂလင္ေညနာဘိပီလိေတာ
ေဂါတမသာသနမွိ = ေဂါတမသာသနန္မွိ
(ဃ)
ဃေ႗သိ = ဂတ္ေတသိ
(စ)
စကၠ၀ါေဠသု = စက္က၀ါေလသု
စကၠ၀ါဠမိၸ = စက္က၀ါလမ္ပိ
စကၡဳျႏၵိယံ – စက္ခုန္ဒရိယံ
စကၡဳ အႏၶံ = စက္ခုအန္ဓံ
စ႑ = စန္ဒ
စတၱာရိ = စတ္တာရိ
စတုပၸါဒါ = စတုပ္ပါဒါ
စေ႑ဟိ = စန္ေဒဟိ
စတႆာနံ = စတတ္သာနံ
စကၡဳမႏ ၱႆ = စက္ခုမန္တက္သ
စတၱာေရာ = စတ္တာေရာ
စတုဗိ ၻ၀ါေတဟိ = စတုတ္ဗိ၀ါေတဟိ
စကၡဳမာ = စက္ခုမာ
စိတၱံ = စိတ္တံ
စိရႆံ = စိရတ္သံ
စိႏ ၱယိတြာန = စိန္တယိတ္တ၀ါန
စိႏ ၱယိ ံသု = စန္တယိန္သု
စုႏၵေတၳေရန = စုန္ဒတ္ေထေရန
(ဆ)
ဆစၥာဘိဌာနနိ = ဆစ္စာဘိထာနာနိ
ဆဗ်ာပုေတၱဟိ = ဆ,ဗ်ာပုတ္ေတဟိ
ဆဟိ = ဆ, ဟိ
ဆမိ ၻတတၱံ၀ါ = ဆမ္ဘိတတ္တံ ၀ါ
ဆႏၵႆ = ဆန္ဒတ္သ
ဆမီ ၻ = ဆမ္ဘီ
(ဇ)
ဇယေႏ ၱာ = ဇယန္ေတာ
ဇယႆု = ဇယတ္သု
ဇယမဂၤေလ = ဇယမင္ဂေလ
ဗမၺဳဒီေပ = ဇမ္ဗုဒီေပ
ဇရာဗမၼာမွိ = ဇရာဓမ္မြန္မွိ
ဇာတိ ံ = ဇာတိန္
ဇာတုဂၢဗ ၻေသယ် = ဇာတုတ္ဂတ္ဗေသယ
ဇာလိေတၱ = ဇာလိတ္ေတ
ဇီ၀ိတႆ = ဇီ၀ိတတ္သ
(ဉ)
ဉာတကာနဥၥ = ညာတကာနင္ စ
ဉာတတၳစရိယံ = ညာတတ္ထစရိယံ
ဉာယပၸဋိပေႏၷာ = ညာယပ္ပတိပန္ေနာ
ဉာတိဘိ = ညာတိဘိ
ဉာဏပုဗၺဂၤမံ = ညာနပုပ္ဗင္ဂမံ
ဉာဏာႏုပရိ၀တၱံ = ညာနာႏုပရိ၀တ္တံ
ဉာဏံ = ညာဏံ
(ဌ)
ဌာနမုတၱမံ = ထာနမုတ္တမံ
(တ)
တႆ = တတ္သ
တထာဂတႆ = တထာဂတတ္သ
တၾတ = တတ္တရ
တယႆု = တယတ္သု
တယာဇၨဂုတၱာ = တယစ္ဇဂုတ္တာ
တသိၼ ံ = တတ္သမိန္
တထာဂေတာ = တထာဂေတာ (တတ္ထာဂေတာ – ဟုအသံ မထြက္ရ)
တပႆိေနာ္ = တပတ္သိေနာ
တမွာ = တန္မွာ
တရစ ၦ = တရစ္ဆ
တခၤေဏ = တင္ခေန
တာ၀တိ ံေသ = တာ၀တိန္ေသ
တိလႅိ = တိန္လိ
တိေႆာ = တိတ္ေသာ
တိယာမရတၱိ ံ = တိယာမရတ္တိန္
တ႒ံ = တိတ္ထံ
တိဏၰႏၷမိၸ = တိန္နံနမ္ပိ
တိဘ၀ါ မုတၱ ကုတၱ’ မာ = တိဘ၀ါမုတ္တကုတ္တမာ
တိရိယဥၨ = တိရိယင္ စ
တုမွာက ေနာသိယာ – တုန္မွာကေနာသိယာ
တုမွာကံ = တုန္မွာကံ
ေတႏုပသကၤမိ = ေတႏုပသင္ကမိ
(ထ)
ေထရႆ = ေထရတ္သ
ေထရႆ’ ဂုၤလိမာလႆ = ေထရတ္သင္ဂုလိမာလတ္သ
(ဒ)
ဒဌဗၺံြ = ဒတ္ထတ္ဗန္
ဒ႑ိလာ = ဒန္ဒိလာ
ဒကိၡဏဒိေသန = ဒက္ခိနဒိေသန
ဒဒႏ ၳဳ = ဒဒန္တု
ဒေႆႏိ ၱဘီသနံ = ဒတ္သင္တိဘိသနံ
ဒႆနေနန = ဒတ္သေနန
ဒသပရမစာၳပါရမိေယာတိ = ဒသ, ပရမတ္ထပါရမိေယာတိ
ဒႆနသမၸဒါယ = ဒတ္သနသမ္ပဒါယ
ဒေဠွန = ဒန္ေလွန
ဒကိၡေဏယ်ာ = ဒက္ခိေနယာ
ဒကၡိေဏန = ဒက္ခိေနန
ဒကိၡဏသိၼ ံ = ဒက္ခိနတ္သမိန္
ဒါနဥၨ = ဒါနင္ စ
ဒါ၀ဂၢိ = ဒါ၀က္ဂိ
ဒြါဒသဟိ = ဒြါဒသ, ဟိ
ဒီ႒ာ = ဒိတ္ထာ
ဒိသြာ = ဒိတ္သ၀ါ
ဒိ႒ိပဒႆ = ဒိတ္ထိပဒတ္သ
ဒိဗၺမႏ ၱံဂတံ၀ိယ = ဒိပ္ဗမန္တံဂတံ၀ိယ
ဒိ႒ိလာ = ဒိတ္ထိလာ
ဒိႏၷာနိ = ဒိန္နာနိ
ဒုကၡမိေစ ၦယ် = ဒုတ္ခမိတ္ေဆယ
ဒုကၡပၸတၱာ စ = ဒုတ္ခပ္ပတ္တာ စ
ဒုကၡိေတ = ဒုတ္ခိေတ
ဒုႆုပိနံ = ဒုတ္သုပိနံ
ဒုႏၷိမိတၱံ = ဒုန္နိမိတ္တံ
ေဒ၀မႏုႆာနံ = ေဒ၀မႏုတ္သာနံ
ေဒ၀ရာဇသ = ေဒ၀ရာဇတ္သ
ေဒ၀မႏုႆပူဇိတံ = ေဒ၀မႏုတ္သပူဇိတံ
ေဒ၀ါနမိေႏၵာ = ေဒ၀ါနမိန္ေဒါ
ေဒ၀ါနမိႏၵႆ = ေဒ၀ါနမိန္ဒတ္သ
(ဓ)
ဓဇဂၢံ = ဓဇက္ဂံ
ဓတရေ႒ာ = ဓတရတ္ေထာ
ဓမၼစရိယာ စ = ဓမ္မစရိယာ စ
ဓမၼစကၠပ၀တၱနံ = ဓမ္မစက္ကပ၀တ္တနံ
ဓမၼေဒသနာယ = ဓမ္မေဒသနာယ
ဓမၼ၀ရံ = ဓမ္မ၀ရံ
ဓမၼႆ၀နကာေလာ = ဓမ္မတ္သ၀နကာေလာ
ဓမၼႆ၀နံ = ဓမ္မတ္သ၀နံ
ဓမၼသာကစာၦ = ဓမ္မသာကစ္ဆာ
ဓမၼရာဇာပိ = ဓမ္မရာဇာပိ
ဓမၼဗလံ = ဓမ္မဗလံ
ဓမၼာ – ဓမ္မာ
ဓမၼာနံ = ဓမ္မာနံ
ဓမၼာႏုဘာေ၀န = ဓမ္မာႏုဘာေ၀န
ဓေမၼန = ဓမ္ေမသု
ဓေမၼဟိ = ဓမ္ေမဟိ
ဓေမၼာ = ဓမ္ေမာ
ဓမၼံ = ဓမ္မံ
(န)
နသကၠာ = န, သက္ကာ
နတၳိ = နတ္ထိ
န ဍေဟယ် = န, ဒေဟယ
နႏၵိ၀ ၯေနာ = နန္ဒိ၀တ္ဒေနာ
နဒေႏ ၱေတ = နဒန္ေတေတ
နကၡတၱေတာ ၀ါ = နက္ခတ္တေတာ၀ါ
နမႆာမ = နမတ္သာမ
နမႆာမိ = နမတ္သာမိ
နမတၳဳ = နမတ္ထု
နမႆႏိ ၱ = နမက္သန္တိ
နာနာဥပဒၵ၀ေတာ ၀ါ = နာနာအုပတ္ဒ၀ေတာ ၀ါ
နာဓိဂစ ၦႏိ ၱ = နမတ္သန္တိ
နာနဥပဒၵ၀ေတာ၀ါ = နာနာအုပတ္ဒ၀ေတာ ၀ါ
နာဓိဂစ ၦႏိ ၱ = နာဓိဂစ္ဆန္တိ
နာတိမေညထ = နာတိမင္ေညထ
နာညမညႆ = နင္ည မင္ညတ္သ
နာထႆ = နာထက္သ
နိကၠာမိေနာ = နိတ္ကာမိေနာ
နိပုဏတၳ ဒႆိ ံ = နိပုနတ္ထ ဒတ္သိန္
နိတြာ = နိတ္တ၀ါ
နိဗၺာေပႏ ၳဳ = နိတ္ဗာပင္တု
နိဗၺိႏၵတိ = နိတ္ဗိန္ဒတိ
နိဗၺာနဂါမိ ံ = နိတ္ဗာနဂါမိန္
နိဗၺႏိ ၱ = နိတ္ဗန္တိ
နိကုေဗၺထ = နတ္ကုတ္ေဗထ
နိဗၺဳတိ ံ = နိတ္ဗုတိန္
နိသိေႏၷာ ၀ = နိသိန္ေနာ၀
နိဗၺတၳံ = နိတ္ဗတ္တံ
နိကၡႏ ၱာ = နိတ္ခန္တာ
နိယ်ာနိကံ = နိန္ယာနိကံ
နိစၥံ = နိတ္စံ
နဗၺဳတာေလာေက = နိတ္ဗုတာေလာေက
နိဗၺဳေတာ စ = နိတ္ဗုေတာ စ
နိသိႏၷ႒ာနေဓာ ၀နံ = နိသိန္နတ္ထာနေဓာ၀ နံ
နိတ္ဘယံ = နိတိဘယံ
နိဗၺာနာယ စ = နိတ္ဗာနာယ စ
နိဒၵဳကၡာ = နိဒုတ္ခါ
နိဗ ၻယာ = နိတ္ဗယာ
နိေႆာကာ = နိတ္ေသာကာ 

(ပ)
ပကာေသေႏ ၱာ = ပကာသင္ေတာ
ပဇာပတိႆ = ပဇာပတိတ္သ
ပမာဏ၀ႏ ၱာနိ = ပမာန၀န္တာနိ
မထ၀ိပၸဘာသံ = ပထ၀ိပ္ပဘာသံ
ပထ၀ိႆိေတာ = ပထ၀ိတ္သိေတာ
ပမတၱာ = ပမတ္တာ
မဌမသိၼ ံ = ပထမတ္သမိန္
ပတိဌာ စ = ပထိတ္ထာ စ
ပကၡာ = ပက္ခါ
ပ႒ာယ = ပတ္ထာယ
ပရိတၱံ = ပရိတ္တံ
ပ႑ိတာနဥၨ = ပန္ဒိတာနင္ စ
ပဥၨမဟာ ပရိစၥာေဂ = ပစ္စမဟာပရိတ္စာေဂ
ပစိ ၦမဘေ၀ = ပစ္ဆိမ ဘေ၀
ပသတၳာ = ပသတ္ထာ
ပရိ၀႗့ံ = ပရိ၀တ္တံ
ပစၥညာသိ ံ = ပစ္စင္ညာသိန္
ပဇၨဳေႏၷာ = ပစ္ဇုန္ေနာ္
ပဋဳပၸႏၷာနံ = ပတုပ္ပန္နာနံ
ပတိဌိေတာ – ပတိတ္ထိေတာ
ပတြာ = ပတ္တ၀ါ
ပတိ႒ = ပတိတ္ထ
မေတၱာသိၼ = ပတ္တြတ္သမိ
ပႆတိ = ပတ္သတိ
ပတၱိပတၱာ = ပတ္တိပတ္တာ
ပဋိစ ၦဒါယ = ပတိတ္ဆဒါယ
ပဋိဃသည = ပတိဃသင္ည
ပရိႆယံ = ပရိတ္သယံ
ပႆႏ ၱဳ = ပတ္သန္တု
ပဋိကၠမႏ ၱဳ = ပတိတ္ကမန္တု
ပဋိကၠမ = မတိတ္ကမ
ပဟိယိႆတိ = ပဟီယိတ္သတိ
ပစၥတၱံ = ပစ္စတ္တံ
ပရိႆာနံ = ပရိတ္သာနံ
ပဋိဇာနႏိ ၱ = ပတိဇာနန္တိ
ပစိ ၦမသိၼ ံ = ပစ္ဆိမတ္သမိန္
ပစိ ၦေမန = ပစ္ဆိေမန
ပမဒၵေန = ပမတ္ဒေန
ပႆဒိၶ = ပတ္သတ္ဓိ
ပတၱာ’ ႏုပၸတၱိဗမၼတံ = ပတ္တာႏုပ္ပတ္တိဓမ္မတံ
ပေစၥကာနဥၥ = ပစ္ေစကာနင္ စ
ပဥၥဳပါဒနကၡႏၶာ = ပစ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ
ပဥၥမ်ံ = ပင္စမ်ံ
ပဋိနိႆေဂၢါ = ပတိနိတ္သက္ေဂါ
ပ၀ိႆိယ = ပ၀ိတ္သိယ
ပဒကိၡဏံ = ပဒက္ခိနံ
ပေတၱာ = ပတ္ေတာ
ပဒကီၡဏာနိ = ပဒက္ခိနာနိ
ပဒကိၡေဏ = ပဒက္ခိေန
ပထ၀ိပၸဘာေသာ = ပထ၀ိပ္ပဘာေသာ
ပစၥၥေႆာသံု = ပစ္စတ္ေသာသံု
ပရိ၀ဏၰယီ = ပရိ၀န္နယီ
ပဋိဂၢဏွႏိ ၱ = ပတိတ္ဂန္ႏွန္တိ
ပ၀ေတၱ ႏိ ၱ= ပ၀တ္တင္တိ
ပစိ ၦမဒိေသန = ပစ္ဆိမဒိေသန
ပစၥဳပၸႏၷံေသ = ပစ္စုပ္ပန္နံေသ
ပရိမတၱဇာလႆ = ပရိမိတ္တဇာလတ္သ
ပဥၥိမာနိ = ပင္စိမာနိ
ပစၥေ၀ကိၡတဗၺာနိ = ပစ္စ၀က္ခိတက္ဗာနိ
ပစၥေ၀ကိၡတဗၺံ = ပစ္စ၀က္ခိတတ္ဗန္
ပဗၺဇိေတန = ပစ္ဗဇိေတန
ပါဒအႏၶံ = ပါဒအန္ဓံ
ပါရပၸဒိေသန = ပါရပ္ပဒိေသန
ပါကာရႏ ၳေရသု = ပါကာရန္တေရသု
ပါဏဘူတတိၳ = ပါနဘူတတ္ထိ
ပါပဂၢေဟာ = ပါပက္ဂေဟာ
ပါေလႏ ၱဳ = ပါလင္တု
ပါလယႏ ၱဳ = ပါလယန္တု
ပိစ ၦံ = ပိတ္ဆံ
ပိ၀ိ ံသု = ပိ၀ိန္သု
ပုတၱဒါရႆ = ပုတ္တဒါရတ္သ
ပုဗၺဒိေသန = ပုတ္ဗဒိေသန
ပုေဗၺ စ = ပုတ္ေဗ စ
ပုဂၢလာ = ပုတ္ဂလာ
ပုတၱ = ပုတ္တ
ပုဗၺေက = ပုတ္ဗေက
ပုညေကၡတၱံ = ပုန္ညက္ခစ္တံ
ပုရိသုတၱေမ = ပုရိသုတ္တေမ
ပုညံ = ပုန္ညံ
ပုရတၳိမသိၼ ံ = ပုရတ္ထိေမန
ပုညသမၸဒံ = ပုန္ညသမ္ပဒံ
ပုထု၀ိပုကၡေလ = ပုထု၀ိပုတ္ခေလ
ပူေရႏ ၱံ = ပူရင္တံ
ပူေရေႏ ၱာ = ပူရင္ေတာ
ပူေရတြာ = ပူရစ္တ၀ါ
ေပါထုဇၨနိေကာ = ေပါထုတ္ဇနိေကာ
ေပါေနာ္ဗ ၻ၀ိကာ = ေပါႏြတ္ဘ၀ိကာ
(ဖ)
ဇု႒ႆ = ဖုတ္ထက္သ
ဖုႆိတေဂၢ = ဖုတ္သိတက္ေဂ
ေဖာ႒ဗၺာယတနံ = ဖြတ္ထက္ဗာယတနံ 

(ဗ)
ဗလပတၱာ = ပလပတ္တာ
ဗႏၶာမိ = ဗန္ဓာမိ
ဗလိ ံ = ဗလိန္
ဗႏၶဴ = ဗန္ဓူ
ဗလႆိေတာ = ဗလတ္သိေတာ
ဗဟုပၸါဒါ = ဗဟုတ္ပါဒါ
ဗာဟုသစၥဥၥ = ဗဟုသစ္စင္ စ
ဗာတၱိ ံသလကၡဏူေပတာ = ဗတ္တိန္သလက္ခႏူေပေတာ
ဗုဒၶဂုေဏ = ဗုတ္ဓဂုေန
ဗုဒၶဓေမၼဟိ = ဗုတ္ဓဓမ္ေမဟိ
ဗုဒၶႆ = ဗုတ္ဓတ္သ
ဗုဒၶေသေ႒ာ = ဗုတ္ဓသစ္ေထာ
ဗုဒၶါဒိဂုဏစ ၦရ = ဗုတ္ဓာဒိဂုနစ္ဆရ
ဗုဒၶတၳစရိယႏိ ၱ = ဗုတ္ဓတ္ထစရိယန္တိ
ဗုဒၶံ = ဗုတ္ဓံ
ဗုဒၶါနံ = ဗုတ္ဓာနံ
ဗုေဒၶါ = ဗုတ္ေဓာ
ဗုဇိၥ်တြာ = ဗုတ္ဇိတ္တ၀ါ
ေဗာဇၥ်ေဂၤ = ဗြတ္ဇင္ေဂ
ေဗာဇၥ်ေဂၤ ါ = ဗြတ္ဇင္ေဂါ
ဗာဟိရဇၥ်တၱဳပဒၵ၀ါ = ဗာဟိရစ္ဇတ္တုပတ္ဒ၀ါ
ဗာတိၱ ံသ = ဗတ္တိန္သ
ေဗာဇၥ်ဂၤဥၥ = ဗြတ္ဇင္ဂင္ စ
ေဗာဓိပလႅေကၤ = ေဗာဓိပန္လင္ေက
ေဗာဓိသမာၻေရ = ေဗာဓိသမ္ဘာေရ
ဗ်ာဓိ ံ = ဗ်ာဓိန္
ဗ်ာမပၸဘာယ = ဗ်ာမပ္ပဘာယ
ျဗဟၼေန = ျဗန္မေန
ျဗဟၼေနာ = ျဗန္မေနာ
ျဗဟၼစရိယဥၥ = ျဗန္မစရိယင္ စ
ျဗဟၼစရိသု = ျဗန္မစာရိသု
ျဗဟၼ’ေမတံ = ျဗန္မေမတံ
ျဗဟၼမႏ ၱ’ႏိ ၱ = ျဗန္မ မန္တန္တိ
ျဗာဟၼစကၠံ = ျဗန္မစက္ကံ
ျဗာဟၼဏာ = ျဗန္မနာ
ျဗာဟၼဏႆ = ျဗန္မနတ္သ
ျဗဟၼဳေနာ၀ါ = ျဗန္မုေနာ၀ါ
(ဘ)
ဘယႆႏံ ၱ – ဘယပ္သန္တံ
ဘဒႏ ၱာ = ဘဒန္တာ
ဘဂ၀ႏ ၱံ = ဘဂ၀န္တံ
ဘ၀သိၼ ံ= ဘ၀တ္သမိန္
ဘ၀ိႆတိ = ဘ၀ိတ္သတိ
ဘ၀ိႆာမီတိ = ဘ၀ိတ္သာမီတိ
ဘ၀ႏိ ၱ = ဘ၀န္တိ
ဘ၀ႏ ၱဳ = ဘ၀န္တု
ဘျဒာနိ = ဘတ္ဒရာနိ
ဘဏႏၱႆ = ဘနန္တတ္သ
ဘဏာေပတြာန = ဘနာပစ္တ၀ါန
ဘယပတၱာ စ = ဘယပတ္တာ စ
ဘိကၡေ၀ = ဘိတ္ခေ၀
ဘိကၡေ၀ါ = ဘိတ္ခေ၀ါ
ဘိကၡဴ = ဘိတ္ခူ
ဘုဥၨမာနာ = ဘုန္ဇမာနာ
ဘုမၼာနိ၀ါ = ဘုမ္မာနိ၀ါ
ဘူတပုဗၺံ = ဘုန္တပုပ္ဗန္
ဘူတဂၤမွိ = ဘူတင္ဂန္မွိ
ဘူမ႒ာ = ဘူမတ္ထာ
(မ)
မေနာကမၼံ = မေနာကမ္မံ
မေနာဒုစၥရိတံ = မေနာဒုတ္စရိတံ
မနုႆေတာ၀ါ = မႏုတ္သေတာ၀ါ
မႏုႆာ စ = မႏုတ္သာ စ
မႏုေႆဟိ = မႏုတ္ေသဟိ
မႏိ ၱလာ = မန္တိလာ
မဟာေမာဂၢလႅာနံ = မဟာေမာက္ဂန္လာနံ
မယွံ = မယ္ယံွ
မဓိဂစ ၦႏိ ၱ = မဓိဂစ္ဆန္တိ
မဟာပညာ = မဟာပင္ညာ
မဟဗၺလာ = မဟပ္ဗလာ
မေဟႆာသာ = မဟစ္သာသာ
မဂၢါဟတာ = မက္ဂါဟတာ
မဏိသပၸ = မဏိသပ္ပ
မဟိ ံသ = မဟိန္သ
မဇၨပါနာ စ = မစ္ဇပါနာ စ
မဟပၹလာနိ = မဟပ္ဖလာနိ
မဇိၥ်မာ = မစ္ဇိမာ
မဟာသတၱံ = မဟာသတ္တံ
မဟာပဇၨလိေတာ = မဟာပစ္ဇလိေတာ
မဟႏ ၱာ = မဟန္တာ
မဟႏ ၱံ = မဟန္တံ
မဟိဒၶိကာ = မဟိတ္ဓိကာ
မဂၤလံ = မင္ဂလံ
မဂၤလာနိ = မင္ဂလာနိ
မဂၤလမုတၱမံ = မင္ဂလမုတ္တမံ
မႏ ၱံ = မန္တံ
မာရေသနာပမဒၵိေနာ = မာရေသနာပမတ္ဒိေနာ
မိလႅိ = မိန္လိ
မုခအႏံၶ = မုခအန္ဓံ
မုစၥိ ံသု = မုတ္စိန္သု
မုနိကုဥၨရာ = မုနိကုန္ဇရာ
မုတၱာနံ = မုတ္တာနံ
မုေတၱာ = မုတ္ေတာ
မႈဠွကံ = မုန္လွကံ
ေမတၱံ = မစ္တံ
ေမတၱဥၥ = မစ္တင္ စ
ေမာဂၢလႅာနဥၥ = ေမာက္ဂန္လာနင္ စ
(ယ)
ယကၡ = ယက္ခ
ယကၡာ = ယက္ခါ
ယေကၡန = ယက္ေခန
ယတၳ = ယက္ထ
ယႆ = ယတ္သ
ယႆာနံ = ယတ္သာနံ
ယဥၥ = ယင္စ
ယဒဇၥ်ဂါ = ယဒစ္ဇဂါ
ယထိႏၵခီေလာ = ယထိန္ဒခီေလာ
ယဒတၳိ = ယဒတ္ထိ
ယႆာႏုဘာ၀ေတာ = ယတ္သာႏုဘာ၀ေတာ
ယဥွိေစ၀ါႏုယုဥၨေႏ ၱာ = ယင္ညွိေစ၀ါႏုယုန္ဇန္ေတာ
ယႏ ၱ = ယန္တ
ယႆာႏုႆရေဏနာပိ = ယတ္သာႏုတ္သရေနနာပိ
ယကၡေစာရာဒိ = ယက္ခေစာရာဒိ
ယသႆိေနာ = ယသတ္သိေနာ
ယာ၀ကိ၀ဥၥ = ယာ၀ကီ၀င္ စ
ယာ၀တာ’ႆ = ယာ၀တတ္သ
ေယာရုေကၡ = ေယာရုတ္ေခ
(ရ)
ရတၱိ ံ = ရတ္တိန္
ရကၡႏ ၱဳ = ရက္ခန္တု
ရကၡနံ = ရက္ခနံ
ရကၡသာဒီဟိ = ရက္ခသာဒီဟိ
ရတၱိယာ = ရတ္တိယာ
ရေတၱာ စ = ရတ္ေတာစ
ရကၡထ = ရက္ခထ
ရႆကာ = ရက္သကာ
ရကၡာ = ရက္ခါ
ရကၡိေတာ = ရက္ခိေတာ
ရကၡံ = ရက္ခံ
ရတၱိႏၵိ၀’မတႏၵိေတာ = ရက္တိန္ဒိ၀ မတန္ဒိေတာ
ရုကၡမႈလဂတာနံ၀ါ = ရုတ္ခမႈလဂတာနံ ၀ါ
ရုကၡမႈေလ၀ါ = ရုတ္ခမႈေလ ၀ါ
ရူပသိၼ ံ = ရူပတ္သမိန္
ေရာဂါမႏုႆဒုဗိ ၻကၡသမ ၻဴတံ = ေရာဂါမႏုတ္သဒုတ္ဗိတ္ခသမ္ဘူတံ
(လ)
လေဂၢယ် = လက္ေဂယ
လဘႏ ၱေတၳ = လဘန္တတ္ေထ
လဒၶါ = လတ္ဓာ
ေလာကႆ = ေလာကတ္သ
ေလာကဥၥ = ေလာကင္ စ
ေလာကႏ ၱေရ၀ါ = ေလာကန္တေရ ၀ါ
ေလာကဓ ေမၼဟိ = ေလာကဓမ္ေမဟိ
ေလာကတၳစရိယ = ေလာကတ္ထစရိယ
ေလာကုတၱရဓေမၼဟိ = ေလာကုတ္တရဓမ္ေမဟိ
ေလာကေဇ႒ံ = ေလာကဇစ္ထံ
(၀)
၀စီကမၼံ = ၀စီကမ္မံ
၀စီဒုစၥရိတံ = ၀စီဒုက္စရိတံ
၀နသိၼ ံ = ၀နတ္သမိန္
၀သ ႏိ ၱ = ၀သန္တိ
၀ႆာေပသိ ံ = ၀တ္သာေပသိန္
၀ႆီ = ၀တ္ႆီ
၀ေႆာ = ၀တ္ေသာ
၀နပၸဂုေမၺ = ၀နပ္ပဂုန္ေဗ
၀ရညူ = ၀ရင္ညူ
၀ရုဏႆ = ၀ရုနတ္သ
၀႗ဇာတိယံ = ၀တ္တဇာတိယံ
၀ေဇၨသိ = ၀စ္ေဇသိ
၀တြာန = ၀တ္တ၀ါန
၀ဇၨိေတာ = ၀စ္ဇိေတာ
၀ႏၵာမိ = ၀န္ဒါမိ
၀ႏၵာေမ = ၀န္ဒါေမ
၀သႏ ၳာ = ၀သန္တာ
၀ၯႏိ ၱ = ၀တ္ဒန္တိ
၀ါယမႏ ၱာပိ = ၀ါယမန္တာပိ
၀ါသမကပၸယိ = ၀ါသမကပ္ပယိ
၀ါစာကမၼံ = ၀ါစာကမ္မံ
၀ိဂယွ = ၀ိဂယ္ယွ
၀ိဇၨတိ = ၀ိတ္ဇတိ
၀ိဘာ၀ယႏိ ၱ = ၀ိဘာ၀ယန္တိ
၀ိစိကိစိ ၦတဥၥ = ၀ိစိကိတ္ဆိတင္ စ
၀ိပၸမုေတၱာ = ၀ိပ္ပမုတ္ေတာ
၀ိရတၱစိတၱာ = ၀ိရတ္တစိတ္တာ
၀ိညဴ = ၀ိန္ညူ
၀ိတမိေဒၶါ = ၀ိတမိတ္ေဒါ
၀ိဒၶံေသတြာ = ၀ိတ္ဓံသစ္တ၀ါ
၀ိဒၶံေသႏ ၱဳ = ၀ိတ္ဓံသင္တု
၀ိနႆႏ ၱဳ = ၀ိနတ္သန္တု
၀ိနာဘာေ၀ါမီွတိ = ၀ိနာဘာ၀န္မွီတိ
၀ိရူပေကၡဟိ = ၀ိရူပက္ေခဟိ
၀ိမုတၱာနံ = ၀ိမုတ္တာနံ
၀ိ၀ဇၨယိ = ၀ိ၀စ္ဇယိ
၀ိဇၨာစရဏသမၸေႏၷာ = ၀ိတ္ဇာစရဏသမ္ပန္ေနာ
၀ိညဴဟိ = ၀ိန္ညဴဟိ
၀ိပႆိႆ စ = ၀ိပတ္သိတ္သစ
၀ိပၸမုတၱႆ = ၀ိပ္ပမုတ္တတ္သ
၀ိပႆိသံု = ၀ိတ္ပတ္သိသံု
၀ိဇၨာစရဏသမၸႏၷံ = ၀ိတ္ဇာစရဏသမ္ပန္နံ
၀ိနီမုေတၱာ = ၀ိနီမုတ္ေတာ
၀ိရူဠွေကာ = ၀ိရုန္လွေကာ
၀ိရူပေကၡာ = ၀ိရူပက္ေခါ
၀ိ၀ဇၨႏ ၱဳ = ၀ိ၀စ္ဇန္တု
၀ိနႆတု = ၀ိနတ္သတု
၀ိနာသေမႏ ၱဳ = ၀ိနာသမင္တု
၀ိတၱံ = ၀ိတ္တံ
၀ိရူဠွာ = ၀ိရုန္လွာ
၀ိစိ ၦကာ = ၀ိတ္ဆိကာ
၀ီရိယႆ = ၀ီရိယတ္သ
၀ုတၱာ = ၀ုတ္တာ
၀ုၯီ = ၀ုတ္ဒီ
၀ုၯုာ = ၀ုတ္ဒါ
၀႒ာသိ = ၀ုတ္ထာသိ
ေ၀ဂါယိတတၱံ = ေ၀ဂါယိတတ္တံ
ေ၀ဒီတေဗၺာ = ေ၀ဒီတတ္ေဗာ
ေ၀သာရေဇၨဟု’ပါဂတာ = ေ၀သာရစ္ေဇဟုပါဂတာ
(သ)
သမႏ ၱာ = သမန္တာ
သဒၶမၼံ = သတ္ဓမ္မံ
သဂၢေမာကၡဒံ = သက္ဂေမာက္ခဒံ
သစၥ၀ေဇၹန = သစ္စ၀စ္ေဇန
သတၱႏၷံ = သက္တန္နံ
သမာ၀ိႆ = သမာဓိတ္သ
သမၸေတၱ = သမ္ပတ္ေတ
သမႏၷာဂတႆ = သမန္နာဂတတ္သ
သမၼာသမၺဳဒၶႆ = သမ္မာသမ္ဗုတ္ဓတ္သ
သမၼာသဗၺဳဒၶါနံ = သမ္မာသမ္ဗုတ္ဓာနံ
သမၼာသမၺဳဒၶေကာဋီဟိ = သမ္မာသမ္ဗုတ္ဓေကာတီဟိ
သႏ ၱာသႏ ၱစိတၱာ = သန္တာသန္တစိတ္တာ
သဗၺကာလံ = သပ္ဗကာလံ
သဗၺဒါ = သပ္ဗဒါ
သဗၺသၾတဳ = သပ္ဗသတ္တရု
သဗၺံ = သပ္ဗံ
သေဗၺသု = သပ္ေဗသု
သေဗၺဟိ = သပ္ေဗဟိ
သဗၺသမၸတၱိသာဓကံ = သပ္ဗသမ္ပတ္တိသာဓကံ
သေႏ ၱာသေႏ ၱာသေဟတံု = သန္ေတာ သန္ေတာသေဟတံု
သဒၶိ ံ = သတ္ဒိန္
သကၠစၥ = သကစ္ စ
သမုဒၵဒိေသန = သမုတ္ဒဒိေသန
သစိ ၦကာတဗၺႏိ ၱ = သစ္ဆိကာတတ္ဗန္တိ
သမၼာသေမၺာဓိ ံ = သမ္မာသမ္ေဗာဓိန္
သမႏုပႆိတံု = သမႏုပတ္သိတံု
သေဂၢသု = သက္ေဂသု
သမၼပၸညာယ = သမ္မတ္ပင္ညာယ
သဥၥိစၥ = သင္စိတ္စ
သကၤပၸႆ = သင္ကပ္ပတ္သ
သမိဇၥ်တု = သမိတ္ဇတု
သႏၷေဒၶါ – သန္နတ္ေဓာ
သဏၭိတ = သန္ထိတ
သမၺာဓပၸဋိပေႏၷာသိၼ = သမ္ဗာဓမ္ပတိပန္ႏြတ္သမိ
သဟႆိ ံ = သဟတ္သိန္
သမု႒ာနာနဥၥ = သမုတ္ထာနာနင္ စ
သမၸယုတၱကာနံ = သမ္ပယုတ္တကာနံ
သေဒ၀ကာ = သ, ေဒ၀ကာ
သႏံ ၱ = သန္တံ
သဂၤေဟာ = သင္ဂေဟာ
သႏၱဳ႒ီ စ = သန္တုတ္ထီ စ
သမဏာနဥၥ = သမနာနင္ စ
သဗၺတၳ = သတ္ဗတ္ထ
သဗၺပါပ၀ိနာသနံ = သပ္ဗပါပ၀ိနာသနံ
သဗၺေလာက ဟိတတၳာယ = သပ္ဗေလာက ဟိတတ္ထာယ
သမတၱိ ံသပါရမိေယာ = သပ္ဗင္ညုတဉာနပ္ပတိေ၀ဓံ
သေဗၺပိ = သပ္ေဗပိ
သက်မုနိ = သက္က်မုနိ
သမတၱိ = သမတ္ထိ
သမာဓိမာနႏ ၱရိကညမာဟု = သမာဓိမာနန္တရိကင္ညမာဟု
သပၸဳရိသံ = သပ္ပုရိသံ
သဟာ၀ႆ = သဟာ၀တ္သ
သကၠာယဒိဌိ = သက္ကာယဒိတ္ထိ
သေကၠာ = သက္ေကာ
သႏ ၱဳႆေကာ စ = သန္တုတ္သေကာ စ
သလႅဟုဟုကဂုတၱိ = သန္လဟုက ၀ုတ္တိ
သႏိ ၱျႏၵိေယာ စ = သန္တိန္ဒရိေယာ စ
သမၻေ၀သီ ၀ = သမ္ဘေ၀သီ၀
သဗၺေလာကသိၼ ံ = သပ္ဗေလာကတ္သမိန္
သမၸမေႏၷာ = သမ္ပန္ေနာ
သရႏ ၱာနံ = သရန္တာနံ
သကိၡ ံသု = သက္ခိန္သု
သစၥံေသာေစယ် ’ႏုဒၵယာ = သစ္စံေသာေစယႏုတ္ဒယာ
သေစၥန = သစ္ေစန
သစၥကိရိယမုတၱမံ = သစ္စကိရိယမုတ္တမံ
သရိတြာ = သရိတ္တ ၀ါ
သႏိ ၱ= သန္တိ
သဗၺဳပဒၵဳပဒၵ၀ဇာလမွာ = သပ္ဗုပတ္ဒ၀ဇာလန္မွာ
သမ ၻ၀ါ = သမ္ဘ၀ါ
သမႈပဗ်ဴေဠွာ = သမႈပဗ်ဳန္ေလွာ
သကၠႆ = သက္ကပ္သ
သဂၤါမဂတာနံ = သင္ဂါမဂတာနံ
သတၳာေဒ၀မႏုႆာနံ = သတ္ထာေဒ၀မႏုတ္သာနံ
သႏၵိဌိေကာ = သန္ဒိတ္ထိေကာ
သတၳာ = သတ္ထာ
သဗၺဳဒၶံ = သတ္ဗုတ္ဓံ
သေရယ်ာထ = သေရယာထ
သဗၺဘူတာႏုကမိၸေနာ = သပ္ဗဘူတာႏုကမ္ပိေနာ
သဗၺဓိ = သပ္ဗဓိ
သက်ပုတၱႆ = သက္က်ပုတ္တတ္သ
သဗၺဒုကၡာပႏႈဒနံ = သတ္ဗဒုတ္ခါပႏူဒနံ
သဗၺညဳေနာ = သတ္ဗင္ညဳေနာ
သေဒ၀ကႆ = သ, ေဒ၀ကတ္သ
သဗၺသႏ ၱပ = သပ္ဗသန္တာပ
သဗၺေ၀ရမတိကၠေႏ ၱာ = သတ္ဗေ၀ရမတိတ္ကန္ေတာ
သဗၺီတိေယာ = သတ္ဗီတိေယာ
သတၱဓေမၼ စ = သတ္တဓမ္ေမ စ
သတိသခၤါေတာ = သတိသင္ခါေတာ
သဥၥိစၥ = သင္စိတ္ စ
သမာဓုေပကၡာ = သမာဓုပစ္ခါ
သဗၺဒႆိနာ = သပ္ဗဒတ္သိနာ
သမၼဒကၡာတာ = သမ္မဒက္ခါတာ
သဗၺဒႆိနာ = သမ္ဗဒတ္သိနာ
သစၥ၀ေဇၨန = သစ္စ၀စ္ေဇန
သေမၼာဒိတြာန = သေမာဒိတ္တ၀ါန
သကုဏႆ = သကုနတ္သ
သေဒၵါ = သတ္ေဒါ
သမ ၻဒံ = သမ္ဘဒံ
သေဗၺေဒ၀ါႏုေမာဒႏ ၱဳ = သတ္ေဗေဒ၀ါႏုေမာဒန္တု
သမၺသမၸတၱိသိဒၶိယာ = သပ္ဗသမ္ပတ္တိသတိတ္ဒိယာ
သဒၶါယ = သတ္ဓာယ
သဗၺဗုဒၶါနုဘာေ၀န = သပ္ဗဗုတ္ဓာႏုဘာေ၀န
သေမၺာဓိမုတၱမံ = သမ္ေဗာဓိမုတ္တမံ
သက်ာနံ = သက္က်ာနံ
သတိ ံ = သတိန္
သာသနႆ စ = သာသနတ္သ စ
သာသနမိၸ စ = သာသနမ္ပိ စ
သာ၀တၳိယံ = သာ၀တ္ထိယံ
သာရိပုတၱႆ = သာရိပုတ္တတ္သ
သာမီစိပၸ႗ိပေႏၷာ = သာမီစိပ္ပတိပန္ေနာ
သာဓုသမၼေတ = သာဓုသမ္မေတ
သိခိႆာပိ စ = သိခိပ္သာပိ စ
သီတာႏုဗ်ဥၨနာဓရာ = သီတာႏုဗ်င္ဇနာဓရာ
သီလဗၺတံ၀ါပိ = သီလပ္ဗတံ၀ါပိ
သုတြာ = သုတ္တ၀ါ
သုပေဏၰန = သုပန္ေနန
သုဏႏ ၱဳ = သုနန္တု
သုသိကၡိေတာ = သုသိပ္ခိေတာ
သု၀တၳိ = သု၀တ္ထိ
သုစိ ံ = သုစိန္
သုဂတႆ = သုဂတတ္သ
သုပၸယုတၱာ = သုပ္ပယုတ္တာ
သုေတၱာ = သုတ္ေတာ
သု၀ေစာစႆ = သု၀ေစာစတ္သ
သုရသဂၤါေမာ = သုရသင္ဂါေမာ
သုညာဂါရဂတာနံ၀ါ = သုန္ညာဂါရဂတာနံ၀ါ
သုပၸဋိပေႏၷာ = သုပ္ပတိပန္ေနာ
သုညဂါေရ၀ = သုန္ညဂါေရ၀
သုပၸတာ = သုပ္ပတာ
သုနကၡတၱံ = သုနက္ခတ္တံ
သုမဂၤလံ = သုမင္ဂလံ
သုပၸဘာတံ = သုပ္ပဘာတံ
သုဟု႒ိတံ = သုဟုတ္ထိတံ
သုမုဟုေတၱာ စ = သုမုဟုတ္ေတာ စ
သုယ႒ံ = သုယိတ္ထံ
ေသႏၱဳ = သင္တု
ေသသဥၥာပိ = ေသသင္စာပိ
ေသာတၳိ = သြတ္ထိ
ေသာတၳိနာ = သြတ္ထိနာ
ေသာကပတၱာ စ = ေသာကပတ္တာ စ
ေသာတၳာနံ = သြတ္ထာနံ
ေသာတုမဂၢံ သမဂၢါ = ေသာတုမက္ဂံ သမက္ဂါ
ေသာ၀စႆတာ = ေသာ၀စတ္သတာ
သံခိေတၳန = သံခိတ္ေတန
သံဃဥၥ = သံဃင္ စ
သံသရႏ ၱာနံ = သံသရန္တာနံ
သံ၀တၱႏၱိ = သံ၀တ္တန္တိ
သြာကၡာေတာ = သြက္ခါေတာ
(ဟ)
ဟတၳိ = ဟတ္ထိ
ဟရႏိ ၱ = ဟရန္တိ
ဟရိႆ၀ ေဏၰာ = ဟရိတ္သ၀န္ေနာ
ဟရိႆ၀ဏၰံ = ဟရိတ္သ၀န္နံ
ေဟာႏိၱ = ဟြန္တိ
ေဟာႏၱဳ = ဟြန္တု
ဟံ ိသကာ = ဟိန္သကာ
ေဟႆတိ = ဟစ္သတိ
(အ)
အဥၨလိကရဏီေယာ = အင္ဇလိကရဏီေယာ
အႏုတၳရံ = အႏူတ္တရံ
အဘီရု = အ ဘီရု
အဆမၻီ = အ ဆမ္ဘီ
အႏုၾတာသီ = အႏုတ္တရာသီ
အပလာယီတိ = အ ပလာယီတိ
အရေည = အရင္ေည
အပၸသေႏၷဟိ = အပ္ပသန္ေနဟိ
အမႏုေႆဟိ = အ, မႏုတ္ေသဟိ
အဂၤ ီရသႆ = အင္ဂီရသတ္သ
အပၸဋိ၀တၱိယံ = အပ္ပတီ၀တ္တိယံ
အ႒ာရသဟိ = အတ္ထာရသဟိ
အေမွ’နုရကၡႏ ၳဳ = အန္ေမွႏုရက္ခန္တု
အေရာေဂန = အ, ေရာေဂန
အဘိ၀ါဒနသီလိႆ = အဘိ၀ါဒနသီလိတ္သ
အဇာတိ’မဇရာဗ်ာဓံ ိ = အ, ဇာတိမ ဇရာဗ်ာဓိန္
အေနကဂုဏသဂၤဟံ = အေနကဂုဏသင္ဂဟံ
အဘိညာယ = အဘိန္ညာယ
အဘိနႏၵိတြာ = အဘိနန္ဒိတ္တ၀ါ
အ၀မဂၤလဥၥ = အ၀မင္ဂလင္ စ
အကႏံ ၱ = အ ကန္တံ
အေမွဟိ = အန္ေမွဟိ
အရဟႏ ၱာနဥၥ = အရဟန္တာနင္ စ
အတၳိ = အတ္ထိ
အပရာဇိတပလႅေကၤ = အ ပရာဇိတပန္လင္ေက
အဂၢပၸေတၱာ = အက္ဂပ္ပတ္ေတာ
အတၳ = အတ္ထ
အေရာဂါ = အ, ေရာဂါ
အ႒ာသိ = အက္ထာသိ
အဘိသေမစၥ = အဘိသမစ္ စ
အပၸဂေဗ ၻာ = အပ္ပ ဂတ္ေဘာ
အေနာေမ = အ, ေနာေမ
အေသေ၀ = အ, ေသေ၀
အကာေယ = အ, ကာေယ
အဓာရေဏ = အ, ဓာရေဏ
အဂၢိဒိေသန = အက္ဂိဒိေသန
အပၸေမယ်ာ = အပ္ပေမယာ
အပါဒကာ = အ, ပါဒကာ
အပၸါကဋံသရီေရ = အပ္ပါကတံသရီေရ
အဘိဏွံ = အ, ဘိန္ႏွံ႕
အနတီေတာတိ = အန, တီေတာတိ
အ႒ဂၤ ိေကာ = အက္ထင္ဂိေကာ
အဗ ၻဳဂၢစိ ၦ = အတ္ဘုတ္ဂစ္ဆိ
အတိကၠမၼ = အတိတ္ကမ္မ
အပရပၸစၥေယာ = အ, ပရပ္ပစ္စေယာ
အဘ၀ိႆ = အ, ဘ၀ိတ္သ
အကာသံ ိ = အကာသိန္
အဇၨ = အစ္ဇ
အဏၰ၀ံ = အန္န၀ံ
အဟမၸိ = အဟံပိ
အတၳဂၤေမႏ ၱဳ = အတ္ထင္ ဂမင္တု
အနႏ ၳရာေညာ = အနန္တပုန္ေညာ
အႏၱရာေယာ = အန္တရာေယာ
အပၸဋိေယာ = အပ္ပတိဟတံ
အဖုဋံ = အ, ဖုတံ
အဗ်ာ၀ဋမေနာ = အ, ဗ်ာ၀တမေနာ
အမိတံ = အ, မိတံ
အသမံ = အ, သမံ
အ၀ေတၱ = အ, ၀တ္ေတ
အဂႏၶေ၀ = အ, ဂန္ဓေ၀
အဓိေ႒ယ် = အဒိတ္ေထယ
အႏုပဂၢမၼ = အႏုပက္ဂန္မ
အကၡာတံ = အက္ခါတံ
အႏ ၱလိေကၡ = အန္တလိိတ္ေခ
အ႒သတံ = အတ္ထသတံ
အသမၸကမိၸေယာ =အ,သမ္ပကမ္မိေယာ
အရိယသစၥာနိ = အရိယသစ္စာနိ
အေ၀စၥ = အ၀စ္စ
အ႒မမာဒိယႏိ ၱ = အတ္ထမမာဒိယန္တိ
အဘဗၺ = အဘတ္ဗ
အဘဗၺတာ = အဘတ္ဗတာ
အႏုတၳေရာ = အႏုတ္တေရာ
အ၀ိရူဠၨိဆႏၵ = အ, ၀ိရုန္လုိဆန္ဒ
အပၸကိေစၥာ စ = အပ္ပကိတ္ေစာ စ
အဒိ႒ = အ, ဒိတ္ထ
အ၀ိဒူေရ = အ, ၀ိဒူေရ
အပရိမာဏ = အ, ပရိမာဏ
အသမၺာဓံ = အ, သမ္ဗာဓံ
အေ၀ရ’ မသပတၱံ = အ, ေ၀ရ မသပတ္တံ
အပါဒေကဟိ = အ, ပါဒေကဟိ
အပၸမာေဏာ = အပ္ပမာေနာ
အပတနာ = အ, ပတနာ
အ၀ဥၨနာ = အ, ၀င္ဇနာ
အ၀ီတရာေဂါ = အ, ၀ီတရာေဂါ
အ၀ီတေဒါေသာ = အ, ၀ီတေဒါေသာ
အ၀ီတေမာေဟာ = အ, ၀ီတေမာေဟာ
အဟဥၥ = အဟင္ စ
အရညဂ တာနံ = အရင္ညဂတာနံ
အႏုႆေရယ်ာထ = အႏုတ္သေရယ်ာထ
အနုတၱေရာပုရိသဒမၼသာရထိ = အႏုတ္တေရာပုရိသဒမ္မသာရထိ
အႏုႆရတံ = အႏုတ္သရတံ
အကာလိေကာ = အ, ကာလိေကာ
အ႒ပုရိသပုဂၢလာ = အတ္ထပုရိသပုတ္ဂလာ
အၾတာဂ စၦႏ ၳဳ = အတ္ထရာဂစ္ဆန္တု
အႏုေမာဒိတြာ = အႏုေမာဒိတ္တ၀ါ
အတၱေနာ = အတ္တေနာ
အမႏုႆေတာ၀ါ = အ, မႏုတ္သေတာ၀ါ
အသဒၶမၼေတာ၀ါ = အ, သတ္ဓမ္မေတာ၀ါ
အဂၢိေတာ၀ါ = အက္ဂိေတာ၀ါ
အသႏၵိဌိေတာ၀ါ = အ, သန္ဒိတ္ထိေတာ၀ါ
အသပၸဳရိသေတာ၀ါ = အ, သပ္ပုရိသေတာ၀ါ
အႆ = အတ္သ
အဟိ၀ိစိ ၦကာ = အဟိ၀ိတ္ဆိကာ
အစၦ = အစ္ဆ
အနာထပိ႑ိကႆ = အ, နာထပိန္ဒိကတ္သ
အညတရာ = အင္ညတရာ
အဘိကၠႏၱာယ = အဘိတ္ကန္တာယ
အဘိကၠႏ ၱ၀ဏၰာ = အဘိတ္ကန္တ၀န္နာ
အဘိ၀ါေဒတြာ = အဘိ၀ါဒစ္တ၀ါ
အဇၥ်ဘာသိ = အစ္ဇဘာသိ
အစိႏ ၱယံု = အ, စိန္တယံု
အေသ၀နာ စ = အ, ေသ၀နာ စ
အတၱသမၼာပဏီဓိ စ = အတ္တသမ္မာပဏီဓိ စ
အန၀ဇၨာနိကမၼာနိ = အန, ၀စ္ဇာနိကမ္မာနိ
အပၸမာေဒါ စ = အပ္ပမာေဒါ စ
အရိယသစၥာနဒႆနံ = အရိယသစ္စာနဒတ္သနံ
အေသာကံ = အ, ေသာကံ
အဘိနိကၡမနံ = အဘိနိတ္ခမနံ
အပၸမတၱာ = အပ္ပမတ္တာ
အာယသၼေတာ = အာယတ္သမေတာ
အာသဠွိယံ = အာသန္လွိယံ
အာယု၀ေဏၰာ = အာယု၀န္ေနာ
အာယသၼာ = အာယတ္သမာ
အာနႏၵေတၳေရာ = အာနန္ဒတ္ေထေရာ
အာဏာေခတၱမွိ = အာဏာခစ္တန္မွိ
အာ၀ေဇၨတြာ = အာ၀စ္ဇစ္တ၀ါ
အာမေႏၱသိ = အာမန္ေတသိ
အာယႏၱဳ = အာယန္တု
အာရကၡာသု = အာရက္ခါသု
အာရကၡံ = အာရက္ခံ
အာကာသဌာ စ = အာကာသတ္ထာ စ
အာကခၤမာနာ = အာကင္ခမာနာ
(ဣ)
ဣဒမေ၀ါ စ = အိဒမေ၀ါ စ
ဣဓမၸိ = အိဒံပိ
ဣဒၶိမေႏၱာ = အိတ္ဒိမန္ေတာ
ဣလႅိ = အိန္လိ
ဣေႏၵန = အိန္ေဒန
ဣကႆ = အိမတ္သ
ဣတၳိယာ = အိတ္ထိယာ
ဣတၳတၳာယာတိ = အိတ္ထတ္ထာယာတိ
(ဤ)
ဤသာနႆ = အီသာနတ္သ
(ဥ)
ဥဇူ စ = အုဇူ စ
ဥဒၶံ = အုတ္ဓံ
ဥဒၵကံ = အုတ္ဒကံ
ဥၾတာသီ = အုတ္တရာသီ
ဥဇုပၸဋိပေႏၷာ = အုဇုပ္ပတိပန္ေနာ
ဥတၱရသံၼ ိ = အုတ္တရတ္သမိန္
ဥတၱရံ = အုတ္တရံ
ဥဒကမၸိ = အုဒကံပိ
ဥဏၰနာဘီ = အုန္နနာဘီ
ဥပ႒ာနံ = အုပထာနံ
ဥပ႒ိတာ = အုပတ္ထိတာ
ဥပဒၵ၀ါ = အုပတ္ဒ၀ါ
ဥေဏွ = အုန္ေႏွ
ဥပၸဇၨႏိ ၱ= အုပ္ပစ္ဇန္တိ
ဥတၱရဒိေသန = အုတ္တရဒိေသန
ဥမၼတၱကံ = အုမ္မတ္တကံ
ဥပသကၤမိတြာ = အုပသင္ကမိတ္တ၀ါ
ဥပ၀ေဒယ်ံဳ = အုပ၀ေဒယံု
ဥပၸေဇၨယ် = အုတ္ပစ္ေဇယ
ဥေလႅာကယတံ = အုန္ေလာကယတံ
ဥေလႅာေကယ်ာထ = အုန္ေလာေကယာထ
(ဦ)
ဦရုအႏၶံ = အူရုအန္ဓံ
(ဧ)
ဧကာဟာရေကာ = ေအကာဟာရေကာ
ဧေတ = ေအေတ
ဧေတန = ေအေတန
ဧေတာဟမသၼိ = ေအေတာဟမတ္သမိ
ဧတံ = ေအတံ
ဧတၳာ = အစ္တာ
ဧတၳ = အစ္ထ
ဧသႏၷဒိေသန = ေအသန္နဒိေသန
ဧကပုတၱမနုရေကၡ = ေအကပုတ္တမႏုရက္ေခ
ဧ၀မၸိ = ေအ၀မ္ပိ
ဧေတစေညစ = ေအေတစင္ေည စ
ဧကသံၼ ိ = ေအကတ္သမိန္
ဧတၱာ၀တာ စ = အစ္တာ၀တာ စ
ဧဟိပႆီေကာ = ေအဟိပတ္သိေကာ
(ၾသ)
ၾသပေနယ်ိေကာ = ေအာပေနယိေကာ
ၾသသဓဥၥ = ေအာသခင္ စ
အသံထြက္ရြတ္ဖတ္ပံု အညႊန္းျပီးဆံုး၏။

 

ေနာက္ပိုင္းတြင္ အႏၱရာယ္ကင္း ပရိတ္တရားေတာ္မ်ားႏွင့္ ဂါထာေတာ္မ်ားကို ဆက္လက္ေရးသား တင္ျပေပးသြားမည္ျဖစ္ပါသျဖင့္ လုိအပ္ေသာ ပါဠိစကားလံုးမ်ားကို ရွာေဖြဖတ္ရူႏုိင္ၾကပါေစ။

ပါဠိဆရာၾကီးဦးေအာင္တင္ ဗုဒၶပရိတ္ေတာ္ႏွင္ အႏၱရာယ္ကင္း ဂါထာေပါင္းခ်ဳပ္ စာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပသည္။

Ref: http://www.myittaryik.com/2010/08/blog-post_9354.html

ဗုဒၶသာသနိက ေျမပုံ

ဗုဒၶသာသနာ သမိုင္းနဲ႔ သာသနာျပန္႔ပြားလာပုံပါ …
မူရင္းကိုေတာ့ www.dhammadownload.com ကယူပါတယ္…